تمایز اصلی زیارت در شیعه و مسیحیت عنصر معرفت است

هادی وکیلی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در مشهد مقدس، اظهار کرد: امروزه در مکاتب مدرن، یکی از مسائل مهم توجه به مناسک است، زیرا در این قالب نقش رفتارهای تعریف شده انحصاری و اختصاصی در هر مکتب پررنگ شده و مفهومی مانند زیارت در مکتب شیعه می‌تواند فهمیده می‌شود.

وی افزود: زیارت فرایندی است که فرد ضمن ایجاد تحول در نسبت با خود، با خالق هستی و با امام به عنوان قطب هستی و به عنوان خلیفه الله فی الأرض یک نسبت آگاهانه و عاشقانه ایجاد می‌کند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه زیارت اصولا با قصد قربت و اتصال مخلوق به خالق آغاز می شود، اظهار کرد: زیارت ظاهرا یک رفتار فردی است، اما چون در یک بستر جغرافیایی و حول یک فرد خاص متمرکز می‌شود، عملا تبدیل به یک رفتار اجتماعی می‌شود و در نتیجه نوعی آداب اجتماعی پیدا می‌کند.

وکیلی خاطرنشان کرد: در زیارت، تمامی آداب و مناسبات اجتماعی به گونه‌ای تعریف می‌شوند که افراد داوطلبانه و کاملا عاشقانه به قلمروی حرکت می کنند که در قالب فضیلت‌هایی شروع به برقراری یکسری مناسبات اجتماعی می‌کنند.

وی با اشاره به تجمع حاصله از فرایند زیارت، تصریح کرد: متولیان باید بتوانند از این ترکیب نوظهور و بافت اجتماعی که در دیگر مکاتب به این معنای خاص و جامع وجود ندارد، با طراحی‌ها و برنامه‌ریزی‌های مناسب استفاده کنند.

استاد تاریخ دانشگاه فردوسی، مقوله زیارت در مکتب تشیع را پدیده‌ای منحصر به فرد عنوان کرد و گفت: اگر شما پدیده زیارت در شیعه را با زیارت در مسیحیت، هندوئیسم یا برخی مکاتب دیگر که نمونه‌هایی از آن را دارند مقایسه کنید، متوجه می‌شوید عنصر ممیز و مفکک آن، معرفت است.

وکیلی با بیان اینکه زائران شامل طیف‌ها و طبقات مختلفی می‌شوند، اظهار کرد: زائری که به حرم می‌آید، دوست دارد بیش از هر چیزی از زیارتش لذت ببرد و از طرفی شاید تمایل صرف به حضور کامل در جلسات سخنرانی نداشته باشد، لذا باید به گونه‌ای برای زائر برنامه‌ریزی کردکه از زمان قصد سفر به مشهد، یعنی از مبدأ سفر، اولین پیام‌های زیارت به وی منتقل شود.

وی ادامه داد: البته این ارتباط باید به صورت هفتگی یا ماهانه حفظ شده و پیام های بعدی به وی منتقل شود که لازمه این کار این است که زائر را درست شناسایی کرده و  نیازهای واقعی او را درک و تأمین کنیم.

این استاد دانشگاه با تاکید بر تامین حداقل نیازهای زائران در شهر زیارتی مشهد، تصریح کرد: مرحله بعدی، فراهم کردن زیارت با معرفت برای تحقق زیارت مطلوب است.

وکیلی خاطرنشان کرد: در این مرحله باید با توجه به سطوح درک لایه‌های مختلف اجتماعی، اطلاعاتی از مفاهیمی همچون زیارت، امام، توحید، شرک، شفاعت، کارکرد و اختیارات امام و امثال آن در اختیار زائر قرار داد

وی برنامه‌ریزی و آموزش‌های کارگاهی در مورد آداب زیارت را یکی از اقدامات مثبت در این زمینه عنوان کرد و گفت: می‌توان برای این منظور سالن‌هایی قبل از ورود به حرم تعبیه کرد یا در مبادی ورودی حرم که اذن دخول را نصب کرده‌اند، افرادی را جهت آموزش کوتاه آداب زیارت قرار دهند.

انتهای پیام/ آ