نقش رسانه‌ها در شناساندن مکتب فاخر نگارگری قزوین به مردم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قزوین، شاه طهماسب صفوی شیفته نقاشی و خطاطی بود پس از رسیدن به سلطنت به حمایت از این هنرها پرداخت و هنرمندان زیادی از مکتب هرات و ترکمان را در پروژه‌های شکوه مند کتاب آرایی به کار گرفت.

وی به سبب حمله ازبکها از سمت شرق، هجوم عثمانی ها از سوی شمال غرب و سرکشی های برادرش مجبور به انتقال پایتخت از تبریز به قزوین شد در شهر قزوین مکتبی شکل گرفت که به مکتب نگارگری قزوین مشهور است و قزوین نزدیک به نیم قرن به عنوان پایتخت باقی ماند.

به همراه شاه طهماسب عده ای از هنرمندان هم به قزوین آمدند و مکتب نگارگری قزوین را در ادامه مکتب تبریز تأسیس کردند که با شروع مکتب نگارگری قزوین، مصورسازی نسخه های خطی پرکار به روش مکتب تبریز، جای خود را به طراحی ها و نقاشیهای تک ورقی می دهد.

مکتب نگارگری قزوین جدا از مکتب هرات، مکتب تبریز و دیگر مکاتب دارای ویژگی‌هایی است که آن را از سبک‌های دیگر متمایز می‌کند.

در این زمان در هنر طراحی ایرانی تحولی نوین ایجاد شود کهگسترش این تحول، علاوه بر عدم توجه شاه طهماسب نسبت به مصورسازی نسخ هنری و حمایت های خارج از دربار بدون شک حاصل حضور هنرمندانی است که در این برهه از تاریخ گرد هم آمدند و به خلق آثار پرداختند.

بیشتر طراحان جوان مکتب قزوین از شاگردان سلطان محمد تبریزی، آقا میرک و مولانا مظفر علی به شمار می‌روندکه مولانا مظفر علی از جمله هنرمندان برجسته و با نفوذ مکتب تبریز است که به همراه شاه طهماسب به قزوین مهاجرت می کند. 

در این مکتب، برای نگارگران علاوه بر تصویر حیوانات، پرندگان، گل‌ها و درختان، آنچه بیش از همه جلب توجه می‌کرد، اندام ظریف جوانان،درویشان و کشاورزان است که در تابلوهای آنان، چهره‌ها غالباً به گونه‌ای سه رخ تصویر شده و چهره‌های تمام رخ ابداً در کار نقاشان سبک قزوین دیده نمی‌شود و هیچ انسانی از پشت سر نیز تصویر نشده است.

سوژه‌ها بیشتر از میان افراد عادی برگزیده شده و لباس‌های فاخر در نگارگری‌ها دیده نمی‌شود و جامه زنان و مردان چندان تفاوتی در نگاره‌ها ندارد.

مکتب قزوین در تمام دوران باقی بودن شاه طهماسب بر قدرت و سپس به سلطنت رسیدن پسرش شاه اسماعیل دوم دوام آورد.

از نگارگران معروف قزوین استاد محمد قزوینی، صادق بیگ افشار، علی اضغر کاشانی، مراد دیلمی، مولانا میرمصور، مولانا شیخ محمد، کاوس نقاش، عبدالحمید نقاش و رضا طالقانی ملقب به ضیع همایون را می توان نام برد.

به منظور آشنایی بیشتر با هنر نگارگری و مکتب قزوین این هنر فاخر با یکی از مدرسان هنر نگارگری در قزوین گفت و گو می کنم.

هاله رحمانی در گفت و گو با خبرنگار تسنیم در قزوین اظهار کرد: ما در حوزه هنری استان قزوین پایگاهی داریم که مرکز تخصصی نگارگری ایرانی اسلامی است که اینجا مکاتب نگارگری و به ویژه مکتب نگارنگری قزوین آموزش داده می شود.

وی افزود: هنرجویان علاقه مند به هنر فاخر نگارگری در هر سطحی که باشند می توانند به این مرکز مراجعه کنند و از آموزش های لازم در زمینه نگارگری بهره مند شوند.

این بانوی مدرس نگارگری در قزوین گفت: هنر نگاری هنری نیست که هزینه بسیاری را بر فرد هنرجو متحمل کند چرا که اشکال ترسیم شده به وسیله هنر نگارگری دارای اندازه مینیاتوری هستند و به طبع به میزان رنگ کمتری نیاز دارند.

وی بیان کرد: البته این هنر همچون سایر هنرها متناسب با مواد اولیه آن هزینه بر است به طور مثال اگر طلا یا قاب چوبی در این آثار استفاده شود به طبع هزینه بیشتری را در بر دارد.

رحمانی تصریح کرد: هنر نگارگری هنری است که انسان را از عالم زمینی جدا می کند و سبب می شود ارتباط انسان با عالم عرفان مستحکم تر شود و انسان به مفاهیم عرفانی این آثار توجه کند.

وی خاطرنشان کرد: در آشفتگی دنیای امروز که همه چی زمینی شده و به مرور زمان عرفان در زندگی آدمی کم رنگ شده هنر نگار گری از هنرهایی است که انسان را از زمین و زمینیان جدا می کند.

رحمانی افزود: این هنر انسان را در راستای رجعت به درون خود سوق می دهد و سبب نوعی درون گرایی در افراد هنرجو ایجاد می کند که این درون گرایی سبب ایجاد آرامش درونی در هنرمندان این عرصه می شود.

کارهای جدید نگارگری طرفداران خوبی پیدا کرده و کمی از نگارگری اصیل دور شده ولی رسانه ها می توانند نقش به سزایی در شناساندن هنر اصیل ایرانی یعنی هنر نگارگری به مردم داشته باشند چرا که متأسفانه دیده می شود در قزوین که یکی از مهدهای نگارگری ایران زمین است به مکاتب نگارگری آن طور که باید بها داده نمی شود.

انتهای پیام/ ب