جزئیاتی از محتوای مذاکرات هسته ای ایران و امریکا در ژنو

به گزارش خبرگزاری تسنیم منابع دیپلماتیک می گویند با وجود حجم عظیم اختلافات درباره بسیاری از موضوعات، سه مسئله زمان توافق نهای، تعیین دامنه ظرفیت غنی سازی مجاز برای ایران در طول گام نهایی و چگونگی لغو تحریم ها اصلی ترین موضوعاتی بوده که عباس عراقچی با ویلیام برنز درباره آن مذاکره کرده است.

مذاکرات دوجانبه ایران و امریکا به طور رسمی و علنی و جدا از مذاکرات با گروه 1+5، روزهای دوشنبه و سه شنبه، 19 و 20 خرداد 1393 (9 و 10 ژوئن 2014) در ژنو برگزار شد.

سرپرستی تیم ایران را در این مذاکرات سید عباس عراقچی معاون وزیر خارجه و سرپرستی تیم امریکا را ویلیام برنز بر عهده دارد.

جیک سالیوان مشاور امنیت ملی جو بایدن و وندی شرمن معاون سیاسی وزیر خارجه امریکا اصلی ترین اعضای تیم امریکایی بوده اند.

گزارش های خبری نیز نشان دهنده آن است که دو تیم، در دو روز 3 دور مذاکره طولانی انجام داده اند.

با وجود اینکه کارشناسان در تهران اساسا به فعال شدن بیش از حد امریکا در شکل دهی به متن توافق نهایی با 1+5 با بدبینی نگاه می کنند، ولی اطلاعات موجود نشان دهنده این است که در این مذاکرات دولت امریکا از مواضعی که در  وین 4 بیان کرده بود کوتاه نیامده است.

علاوه بر این، دیپلمات هایی که «ایران هسته ای» با آنها گفت وگو کرده این موضع ماری هارف سخنگوی وزارت خارجه در امریکا را تایید نمی کنند که این دیدار مشاوره و رایزنی بوده و می گویند در این دیدارها درباره بده بستان هایی واقعی بحث شده است اگرچه نهایتا بده بستانی انجام نشده چرا که این کار باید درون مذاکرات اصلی با 1+5 انجام شود.

یک دیپلمات در تهران به «ایران هسته ای» گفت: «هدف دولت آقای روحانی سرعت دادن به مذاکرات و پرهیز از تمدید توافق ژنو است. دولت می خواهد –و تصور می کند می تواند- قبل از 30 تیر توافق نهایی با 1+5 را به دست بیاورد. اگر هدف سرعت دادن به مذاکره بوده، می توان گفت دیدار ژنو موفق بوده است».

برخی منابع در تهران به «ایران هسته ای» گفتند تیم های ایران و امریکا برای مذاکرات فشرده تر در هفته های آینده نیز توافق کرده اند.

یک منبع در تهران به «ایران هسته ای» گفت: «مسئله تمدید توافق ژنو در این دیدار مطرح شده و دو طرف درباره آن توافق اصولی کرده اند. در تهران هم نظر دولت این است که اگرچه بهتر است در همین 6 ماه اول توافق شود، ولی احتمال این موضوع چندان زیاد نیست بنابراین همه با بی میلی در حال آماده شدن برای تمدید توافق ژنو هستند».

با این حال، اطلاعات کسب شده از سوی «ایران هسته ای» نشان دهنده آن است که درباره مسائلی که دو طرف راجع به آنها دچار اختلافات اساسی بوده اند پیشرفتی مشاهده نشده است.

یکی از این مسائل ظرفیت غنی سازی در ایران است که امریکایی ها می خواهند به حداکثر 4000 ماشین نوع اول محدود شود اما ایران با این استدلال که باید توان داخلی تولید سوخت راکتور بوشهر را داشته باشد، با برچیدن حتی یک ماشین هم موافق نیست.

یک منبع به «ایران هسته ای» گفت: «امریکایی ها می گویند تا وقتی که برنامه غنی سازی ایران محدود نشود، نمی توانند هیچ گامی برای کاهش تحریم ها بردارند».

در مقابل، بر اساس شنیده ها، ایران پیشنهاد کرده شفافیت های بسیار گسترده ای را دربرنامه غنی سازی خود بپذیرد.

مسئله دیگر این است که دولت امریکا اصرار دارد لغو کامل و سریع همه تحریم ها شدنی نیست. در واقع به نظر می رسد دولت امریکا می خواهد لغو تحریم ها یک فرآیند تدریجی باشد و متناسب با میزان پای بندی ایران به تعهداتش در توافق نهایی اجرا شود. ایران این امر را خلاف توافق ژنو می داند و عقیده دارد اصلی ترین موضوع در مذاکرات این است که امریکا تکلیف مسئله تحریم ها را روشن کند.

یک دیپلمات در این باره می گوید: «فقط لغو تحریم ها مهم نیست. این امر باید سریع، پایدار، برگشت ناپذیر و همه جانبه و دارای ضمانت در صحنه عمل باشد. امریکا اگر خواهان توافق نهایی است باید تحریم را به عنوان یک گزینه ایجاد تغییر محاسبه راهبردی در ایران از روی میز بردارد».

علائم حاکی از آن است که یکی از علت های حضور برنز در این مذاکرات هم همین بوده است که وی در دولت امریکا جزو معدود کسانی ارزیابی می شود که می توان جمهوری خواهان را در زمنیه کاهش تحریم ها متقاعد کند.

اطلاعات موجود نشان می دهد موضوع زمان گام نهایی نیز بدل به یک اختلاف حاد شده است.

یک منبع در این باره می گوید: «موضع دقیق امریکایی ها این است که اگر ایران می خواهد تحریم ها کاهش پیدا کند باید برنامه غنی سازی ایران محدود شود و ایران ضمانت کند که حداقل برای 10 سال این برنامه به همان شکل توافق شده باقی می ماند».

این در حالی است که ایران زمان بندی 10 ساله را کاملا غیر واقع بینانه می داند و عقیده دارد این زمان با هدف تاثیرگذاری بر محیط داخلی ایران تنظیم شده است.

امریکا در آغاز خواهان محدودیت 20 ساله شده بود ولی اکنون موضع خود را تعدیل کرده است.

کارشناسان در تهران می گویند با وجود فشرده شدن مذاکرات، به نظر نمی رسد که در مذاکرات وین 5 نیز پیشرفتی حاصل شود.

یک کارشناس ارشد در تهران می گوید: «توافق و بده بستان نهایی فقط در دقیقه 90 و شاید هم ر وقت اضافه یعنی زمانی که دورنمای شکست مذاکرات آشکار شده و بحران ناشی از آن قریب الوقوع باشد، حاصل خواهد شد. تا قبل از آن، هر دو طرف تا جایی که می توانند چانه زنی خواهند کرد».
منبع:حامد علوی، ایران هسته ای

انتهای پیام/

خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.