یزد مهد آیین‌های کهن ماه مبارک رمضان + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسینم از یزد، شاید بتوان مردم یزد را یکی از مقیدترین مردم ایران در زمینه پایبندی به آداب و رسوم دانست، آداب و رسومی که همچنان به صورت پر رنگ در میان مردم یزد وجود دارد.

نکته جالب توجه در زمینه این آداب و رسوم این است که نسل به نسل به آیندگان منتقل می‌شود و حتی الان که بیشتر مناطق آداب و رسوم سنتی خود را به باد فراموشی سپرده‌اند و هیچ کسی اطلاعی از آن ندارند، مردم یزد فرزندان خود را به رعایت این آداب تشویق می‌کنند.

این آداب و رسوم در ماه‌های مختلف سال وجود دارد و مردم در زمان‌های مختلف، با توجه به مناسبت خاص همان زمان، برنامه‌ها و مراسم‌هایی برگزار می‌کنند.

یکی از ماه‌هایی که مردم در استان یزد از آداب خاصی در آن برخوردارند و تقید بسیار خاصی در این زمینه وجود دارد، ماه مبارک رمضان است.

پیشواز ماه مبارک رمضان

نخستین برنامه‌ای که در استان یزد مردم برای ورود به ماه مبارک رمضان انجام می‌دهند، استقبال از این ماه مبارک است.

در این آیین که تقریبا در تمام نقاط ایران وجود دارد مردم یزد پس از ورود به نیمه دوم ماه شعبان المعظم، اقدام به گردگیری از مساجد و تکایا می‌کنند و تمامی مساجد شهر را به صورت کامل تمیز می‌کنند.

اعتقاد مردم یزد بر این است که در این ماهی که میهمان خداوند هستیم، باید خانه‌های خدا بیش از هر زمانی پاکیزه باشند و به همین دلیل با ورود به مساجد، تمام نقاط این مکان‌های مقدس را گردگیری می‌کنند.

کلوخ اندازون

بسیاری از مردم استان یزد روز قبل از ماه مبارک رمضان، با حضور در مناطق خوش آب و هوا به شادی در کنار خانواده خود می‌پردازند و شروع این ماه مبارک را به یکدیگر تبریک می‌گویند.

این مراسم در نقاط دیگر کشور هم دیده می‌شود و به آن کلوخ اندازان یا به قول مردم یزد "کلوخ اندازون" می‌گویند.

رویت هلال ماه

در سال‌های بسیار دور که امکانات و تجهیزات لازم در زمینه رصد ماه همانند الان وجود نداشت و مردم از رسانه‌های مختلف امروزی بهره‌مند نبودند تا از شروع ماه مبارک رمضان اطلاع حاصل کنند، این وظیفه بر دوش مردم بود که با رویت هلال ماه، از شروع این ماه مبارک آگاه شده و به دیگران هم اطلاع دهند.

در این آیین که در نقاط مختلف ایران به روش‌های مختلفی وجود داشت، مردم با حضور در پشت بام منازل خود سعی بر رصد هلال ماه می‌کردند.

در کویر یزد که نعمت آسمانی صاف و ستاره‌های درخشان همیشه برای مردم وجود داشت، امکان رویت هلال ماه بیش از سایر نقاط کشور مهیا بود و مردم یزد با سهولت بیشتری این کار را انجام می‌دادند.

الان هم که دیگر رویت هلال ماه توسط تیم های مجهز دفتر مقام معظم رهبری در نقاط مختلف کشور انجام می‌شود هم، برخی مردم یزد هنوز به پشت بام‌های منازل خود می روند و این آیین نیکو را به جای می‌آوردند.

شولی پزون

شولی یکی از مهمترین آش‌های استان یزد است که طرفداران بسیاری در تمام استان و حتی در تمام کشور دارد و افرادی که به یزد سفر کرده‌اند و از این آش خورده باشند، حتما نسبت به آن علاقه بسیار زیادی پیدا کرده‌اند.

مردم برخی نقاط یزد در روز قبل از ماه مبارک رمضان که برای مراسم کلوخ اندازون به بیرون از شهر و دیار خود می‌روند و دور خانواده خود گرد می‌آیند، با پخت آش شولی، از طعم بسیار دلنشین و دوست داشتنی آن بهره‌مند می‌شوند.

وقت شناسی مردم یزد

در گذشته‌های بسیار دور، مردم یزد برای پی بردن به زمان سحر، از ستاره‌ها استفاده می‌کردند اما با گذشت زمان این روش کم کم کنار گذاشته شد و کمتر کسی اقدام به این کار می‌کرد.

زمانی که مردم دیگر از روش ستاره‌بینی برای پی بردن به زمان سحر استفاده نمی‌کردند، خادمان مساجد برای اینکه مردم از این زمان اطلاع داشته باشند و بتوانند با خوردن سحری، علاوه بر بهره‌مندی از فیض معنوی آن، خود را برای روزه آن روز آماده کنند، اقدام به روشن کردن فانوس نفتی‌های خود می‌کردند.

آنها این فانوس‌ها را بر بالای مناره‌های مساجد و امامزاده‌ها قرار می‌داند تا مردم با دیدن آن، از زمان سحر اطلاع پیدا کنند.

در این زمان هم که انواع وسائل ارتباطی، انواع ساعت‌های زنگ‌دار و گوشی‌های موبایل برای بیدار شدن مردم وجود دارد، برخی از مردم یزد با استفاده از روش‌های سنتی، اقدام به بیدار کردن یک دیگر برای سحری خوردن می‌کنند و معتقدند که به وسیله این کار از ثواب بیشتری برخوردار می‌شوند.

آش گندم

یکی دیگر از آش‌های بسیار معروف استان یزد، آش گندم است، این آش بسیار مقوی است و البته پخت آن هم دردسرهای بسیاری دارد.

معمولا برای پخت این آش، بین هشت الی 10 ساعت باید محتویات بر روی آتش بماند تا به صورت کامل پخته شود و به قول معروف، آش جا بیفتد.

آش گندم به دلیل بهره‌مندی از گندم و گوشت فراوان، حالت کش دار بسیار زیادی به خود می‌گیرد و بسیار هم مقوی و البته سنگین است.

مردم یزد معمولا در ایام شهادت مولی الموحدین، حضرت علی بن ابیطالب علیه السلام، اقدام به پخت این آش می‌کنند و برای افطار به مساجد و برای سحری به درب منازل می‌دهند.

نان سوروک

نان سوروک هم یکی دیگر از رسوم مردم بخش‌هایی از استان یزد است که البته در زمان‌های مختلف سال و بیشتر به صورت نذری توسط مردم پخت و در میان دیگر اهالی شهر و روستا توزیع می‌شود.

این نان همانند آش گندم در ایام شهادت امیرالمومنین علی علیه السلام پخته و در زمان افطار بین مردم توزیع می‌شود.

نخل برداری

نخل برداری یکی از رسوم دیرینه مردم یزد است که از دیرباز در میان مردم تمام نقاط یزد وجود داشته است.

در فرهنگ یزد نخل به عنوان تشییع پیکر مطهر ائمه اطهار علیهم السلام استفاده می‌شود و در روز شهادت آن بزرگواران، مردم نقاط مختلف استان یزد با برداشتن آن و گذاشتن بر روی دوش خود، به عزاداری می‌پردازند.

بزرگترین نخل استان یزد مربوط به شهرستان تفت است که در مناسبت‌های مختلف توسط مردم برداشته می‌شود.

البته نخل‌برداری تمام نقاط استان یزد در همه ایام شهادت انجام نمی‌شود و برخی مناطق، با توجه به عقیده خاص خود، در زمان‌های مختلف اقدام به انجام این کار می‌کنند.

دوست دوست

آیین دوست دوست یکی دیگر از اقداماتی است که مردم یزد نسبت به انتقال آن به فرزندان خود پایبندی خاصی دارند.

در این آیین کودکان یزد با حضور درب منازل مردم، اشعاری در مدح حضرت علی بن ابی طالب علیه السلام و خاندان پاک آن حضرت بیان می‌کنند و صاحبان خانه‌ها هم به پاس تشکر از این کودکان، به آنها شیرینی‌های مختلف می‌دهند.

روضه قنبر

روضه قنبر عنوان یکی دیگر از مراسم‌های مردم یزد است که بیشتر توسط زنان و در خانه‌ها از شب نوزدهم ماه مبارک رمضان تا شب بیست و هفتم این ماه بزرگ برگزار می‌شود.

در این مدت بانوان یزدی اقدام به برگزاری مراسم روضه برای شهادت حضرت علی علیه السلام می‌کنند و اشعار و نوحه‌هایی هم در وصف این امام بزرگوار قرائت می‌شود.

کیسه دوزی و پیراهن مراد

پیراهن مراد یا کیسه دوزی، نام آیین دیگری است که در یزد برای شفای بیماران و توسط زنان انجام می‌شود.

در این مراسم، زنان یزد در روز 27 ماه مبارک رمضان از هفت نفر از سادات جلیل القدر پولی را به عنوان تبرک دریافت می‌کنند و با این پول، پارچه‌ای را تهیه کرده و اقدام به دوخت کیسه یا پیراهن مراد می‌کنند.

این رسم در مساجد مختلف استان یزد به ویژه در مسجد امیرچقماق که سنگ مراد در آن وجود دارد انجام می‌شود.

نان لقمه‌ای مراد

نان لقمه‌ای مراد هم یکی دیگر از آداب و رسومی است که مردم یزد در گذشته انجام می‌دادند و امروز هم به صورت محدودتر در برخی نقاط یزد انجام می‌شود.

در این مراسم هم که روز 27 ماه مبارک رمضان انجام می‌شود، پول آرد نان از هفت نفر از سادات و یا پنج نفر از مومنین که نام پنج تن آل عبا را دارند به نیت تبرک گرفته می‌شود و نان در ابعاد کوچک و لقمه‌ای پخت می‌شود.

آجیل مشکل گشا

آجیل مشکل گشا یکی از آداب مهم مردم یزد است که البته تقریبا در تمام نقاط دیگر کشور هم مرسوم است و مردم در ایام مختلف به ویژه در ایام ماه مبارک رمضان و به صورت ویژه در شب‌های قدر اقدام به تهیه آن کرده و در بین مردم توزیع می‌کنند.

گزارش از سمانه حسینی فهرجی

انتهای پیام/