داعش؛ تهدیدی فراتر از عراق

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از اندیشکده مؤسسه واشنگتن، دنیس راس، کارشناس برجسته این اندیشکده در گزارشی ضمن اشاره به بی‌ثباتی ایجاد شده از طرف داعش در منطقه و ارتباط جنگ داخلی سوریه با عراق، معتقد است احتمال سرریز شدن داعش به اردن فراوان است که با توجه به اهمیت اردن برای عربستان، این مسئله به ضرر این کشور تمام خواهد شد. وی در ادامه مدعی است که رویکرد آمریکا نباید به عراق محدود شود، چرا که تهدید داعش فراتر از این کشور است و آمریکا باید انتظار تهدید به سمت اردن را نیز داشته باشد و گزینه مناسبی را برای آن در نظر بگیرد.

هر کسی در این روزها به خاورمیانه سفر کند، می‌تواند به راحتی موج افتان و خیزانی که منطقه را در می‌نوردد، احساس نماید. بیداری اسلامی حالا به یک خاطره تبدیل شده است و پرچم‌های سیاه القاعده جایگزین امید به اجرای دموکراسی شده‌اند. القاعده در حال حرکت به سمت مناطق وسیع‌تر شمال و غرب عراق است و پایگاه‌های مرزی را، که عراق و سوریه را از هم جدا می‌کنند، از میان برمی‌دارد. این گروه گذرگاه‌های نقل و انتقال نفت عراق به اردن را تهدید کرده و احتمالاً پادشاهی هاشمی و عربستان سعودی را در معرض خطر قرار خواهد داد.

حالا آنها خودشان را دولت اسلامی عراق و سوریه معرفی نمی‌کنند، بلکه تنها دولت اسلامی معرفی می‌کنند و ابوبکر البغدادی، رهبر خود را نیز خلیفه تمام مسلمانان می‌دانند.

تغییر توازن قوا

در حالیکه این ادعا کاملاً اغراق آمیز و غلط است، اما دلایل موجهی برای نگرانی در مورد شاخه نورسته القاعده، که ما آن را داعش می‌خوانیم و خودش را در مناطق سنی نشین عراق و سوریه جا کرده است، وجود دارد. اینجا منطقه‌ای است با نارضایتی شدید جمعیت سنی، که به مجموعه داعش و متحدان وابسته آن این اجازه را داد که ارتش عراق را که به لحاظ تعداد و قدرت آتش برتری داشت، شکست دهد. اگر القاعده توانست از پناهگاه خود در افغانستان، حادثه 11 سپتامبر را رقم بزند، تصور کنید که داعش چه تهدید‌هایی را می‌تواند از منطقه بسیار وسیع‌تری در عراق و سوریه ایجاد کند.

رئیس جمهور اوباما به طور صحیح نظر‌ها را به این تهدید جلب کرده است. اوباما از تهدیدی که داعش در عراق ایجاد می‌کند، فراتر رفته و اعلان می‌کند که این مسئله مستلزم حمایت از طرف دوستان سنتی عرب آمریکا در منطقه است.

تهدید ایران

در حالیکه سعودی‌ها، ترک‌ها، اماراتی‌ها و اردنی‌ها از بابت داعش احساس نگرانی می‌کنند، اما آنها به تقاضای کمک آمریکا پاسخ مثبت نخواهند داد، اگر گمان کنند که این مسئله به تسلط ایران و شبه نظامیان شیعه آن بر سنی‌ها منجر خواهد شد. وقتی هم ایران و هم آمریکا مشاور نظامی به عراق اعزام کرده و هواپیماهای بدون سرنشین در اختیار آن می‌گذارند و حمایت مادی برای آن فراهم می‌کنند تا با داعش مقابله کند، و حتی دولت بشار اسد در سوریه مواضع داعش را در سرتاسر مرز عراق و سوریه بمباران می‌کند، سعودی‌ها و سایرین به این مسئله بدگمان می‌شوند. متحدان ما باید ملتفت شوند که ما قصد داریم توازن قوا را در جنگ داخلی سوریه- درگیری‌ای که به طور اجتناب ناپذیری به وقایع جاری عراق مرتبط است- نه فقط علیه داعش، بلکه علیه حکومت اسد، تغییر دهیم.

بیانیه کاخ سفید، که درصدد فراهم کردن 500 میلیون دلار کمک کردن به اپوزیسیون سوری است، کمک بزرگی خواهد کرد، اما تنها در صورتی که این کمک به عنوان بخشی از برنامه‌ای منسجم برای تضعیف حکومت اسد و جبران سیل عظیم تسلیحات ایرانی و روسی قلمداد شود.

این کمک همچنین باید به تضمین این مسئله ربط داده شود که داعش به اردن سرایت نخواهد کرد. اردن تقریباً یک میلیون پناهنده را از سوریه به خود جذب کرده است؛ علاوه بر تعداد بسیار زیاد عراقی‌ها که در طول بدترین سال‌های جنگ عراق به این کشور پناهنده شدند. چه تعداد از این پناهندگان سوری و عراقی ممکن است طرح حمایت از ورود داعش را در سر داشته باشند؟ پادشاهی هاشمی در اردن ارتشی بسیار پیشرفته و با انگیزه در اختیار دارد. این ارتش مانند ارتش عراق متلاشی نخواهد شد. اما اردنی‌ها آسیبی را که از جانب جذب تعداد بسیار زیاد پناهندگان به وجود خواهد آمد، احساس می‌کنند و ما تاب تحمل حیرت زده شدن در اردن را، آنطور که در عراق شگفت زده شدیم، نداریم.

اهمیت اردن

اردن از جنوب دیوار حائلی است برای عربستان سعودی و از غرب برای اسرائیل. ما باید در مورد آنچه اسرائیلی‌ها مشاهده می‌کنند، با آنها گفت‌وگو کنیم و با آنها برنامه ریزی احتمالی را در میان بگذاریم و همین کار را با اردنی‌ها، سعودی‌ها و اماراتی‌ها انجام دهیم. هرچند سعودی‌ها و اماراتی‌ها متوجه تهدید‌ها از جانب داعش هستند، اما می‌خواهند ببینند که آمریکا نه در حال عقب نشینی از منطقه است و نه تحت تأثیر توهمات راجع به تهدید‌ها از جانب ایران. البته، این نمی‌تواند یک خیابان یک طرفه باشد. سعودی‌ها و اماراتی‌ها باید کاری بیش از تأمین مالی انجام دهند. آیا آنها در مواقع ضرورت، آماده اعزام نیرو به منطقه برای حمایت از اردن یا ساخت یک سپر دفاعی برای این کشور در جنوب سوریه هستند؟ احتمال دارد آنها برای انجام این کار چه چیزی از ما بخواهند؟

نکته اینجاست که ما با تهدیدی گسترده‌تر در منطقه مواجه هستیم و رویکرد ما نمی‌تواند به عراق محدود شود. چون جنگ در سوریه به عراق مرتبط است، رویکرد ما به سوریه باید بسیار کمتر محدود و بسیار بیشتر استراتژیک شود. ما باید انتظار تهدید‌های احتمالی به سمت اردن را داشته و پیش‌دستی کنیم. در انجام این کار، همچنانکه ما گزینه‌ها را تنظیم می‌کنیم، نمی‌توانیم انتخاب‌هایمان را به دو گزینه قدم گذاشتن در میدان یا هیچ کاری انجام ندادن محدود کنیم.

انتهای پیام/