شب قدر؛ لحظه شکوه و اوج ذکرهای آسمانی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، قدر، پاک ترین سرود آفرینش است که خداوند در جان انسان ها دمیده است. قدر، بهترین فرصت هجرت است که درتقدیرانسان آمده و لحظه طلایی مغفرت است که لب های نازک ومعصوم گل هارابه حسرت کشانده است.

هنگامه عشق

لیالی قدر هنگام بزم است و عطا، و زمان عشق است و دعا. شب های قدر، فرصتی است تا انسان به خود آید، قفس تن را بگشاید و روح را در عالمی غیر از عالم حقیر و محدود ماده، در فضایی معطر و نورانی به پرواز درآورد و با نگاهی دیگر و لطیف تر به خود و جهان اطراف بنگرد؛ حجاب جان را به کناری بزند، تا ببیند که کیست و چیست و از کجا می آید و در کجا تمام دارد و به کجا خواهد رفت؟

لیالی قدر، فرصتی است تا آدمی آینده خویش را بشناسد و سرای جاودان خود را با چشم دل ببیند و قبل از این که جسم او به مقام حسرت و ندامت برسد، روح خویش را روانه آن دیار کند و آن مقامات و منازل را بشناسد نماید تا خواب غفلت او را نرباید و چرب و شیرین و زر و زیورِ آن، چشم دلش را کور نکند.

شب تعیین مقدرات آفریدگان

«قدر»درلغت به معناى اندازه و اندازه‏ گیرى است.«تقدیر» نیز به معناى اندازه ‏گیرى و تعیین است.

اما معناى اصطلاحى «قدر»، عبارت است از ویژگى هستى و وجود هر چیز و چگونگى آفرینش آن به عبارت دیگر، اندازه و محدوده وجودى هر چیز، «قدر» نام دارد.

بنابردیدگاه حکمت الهى، در نظام آفرینش، هر چیزى اندازه‏اى خاص دارد و هیچ چیزى بى ‏حساب و کتاب نیست. جهان حساب و کتاب دارد و بر اساس نظم ریاضى تنظیم شده، گذشته، حال و آینده آن با هم ارتباط دارند.

استاد مطهرى در تعریف قدر مى‏ فرماید: « ... قدر به معناى اندازه و تعیین است... حوادث جهان ... از آن جهت که حدود و اندازه و موقعیت مکانى و زمانى آنها تعیین شده است، مقدور به تقدیر الهى است.»

پس در یک کلام، «قدر» به معناى ویژگى‏هاى طبیعى و جسمانى چیزهاست که شامل شکل، حدود، طول، عرض و موقعیت‏هاى مکانى و زمانى آنها مى‏ گردد و تمام موجودات مادى و طبیعى را در برمى ‏گیرد.

این معنا از روایات استفاده مى ‏شود؛ چنان که در روایتى از امام رضا (ع) پرسیده شد: معناى قدر چیست؟ امام فرمود: «تقدیر الشى‏ء، طوله و عرضه»؛ «اندازه ‏گیرى هر چیز اعم از طول و عرض آن است.» و در روایت دیگر، این امام بزرگوار در معناى قدر فرمود: «اندازه هر چیز اعم از طول و عرض و بقاى آن است.»

هدایت موجودات به مسیر هستی

بنابراین، معناى تقدیر الهى این است که درجهان مادى،آفریده‏ها از حیث هستى و آثارو ویژگى‏هایشان محدوده‏اى خاص دارند.

این محدوده با امورى خاص مرتبط است؛ امورى که علت ‏ها و شرایط آنها هستند و به دلیل اختلاف علل و شرایط، هستى،آثار و ویژگى ‏هاى موجودات مادى نیز متفاوت است. هرموجود مادى به وسیله قالب ‏هایى ازداخل وخارج، اندازه ‏گیرى وقالب‏ گیرى مى ‏شود.

این قالب،حدود،یعنى طول،عرض، شکل،رنگ،موقعیت مکانى وزمانى وسایرعوارض وویژگى ‏هاى مادى آن به شمارمى ‏آید.پس معناى تقدیرالهى درموجودات مادى،یعنى هدایت آنها به سوى مسیر هستى ‏شان است که براى آنهامقدرگردیده است ودرآن قالب ‏گیرى شده ‏اند.اما تعبیر فلسفى قدر،اصل علیت است .

«اصل علیت همان پیوند ضرورى و قطعى حوادث بایکدیگرواین که هرحادثه ‏اى تحتّم وقطعیت ضرورى وقطعى خودونیزتقدّر و خصوصیات وجودى خودرا ازامرى یا امورى مقدم بر خود گرفته است.

اصل علیت عمومى و نظام اسباب و مسببات برجهان و جمیع وقایع و حوادث جهان حکم فرماست وهرحادثى، ضرورت و قطعیت وجود خود و نیز شکل و خصوصیت زمانى و مکانى و سایرخصوصیات وجودى‏اش را ازعلل متقدمه خودکسب کرده است و یک پیوند ناگسستى میان گذشته و حال و استقبال میان هر موجودى و علل متقدمه او هست.»

قضا وقدر الهی

اما علل موجودات مادى ترکیبى، فاعل و ماده و شرایط و عدم مانع است که هر یک تأثیر خاص بر آن دارند و مجموع این تأثیرها، قالب وجودى خاصى راشکل مى‏دهند. اگرتمام این علل و شرایط و عدم مانع، کنار هم گردآیند، علت تامه ساخته مى‏شود و معلول خودرا ضرورت و وجود مى ‏دهد که از آن در متون دینى به«قضاى الهى» تعبیر مى‏ شود.

اما هرموجودى با توجه به علل و شرایط خود قالبى خاص دارد که عوارض وویژگى‏هاى وجودى‏اش رامى‏ سازدودر متون دینى ازآن به«قدر الهى» تعبیرمى‏ شود.باروشن شدن معناى قدر،امکان فهم حقیقت شب قدرنیزمیسرمى‏ شود.

شب قدرشبى است که همه مقدرات تقدیر مى ‏گردد و قالب معین و اندازه خاص هر پدیده، روشن و اندازه‏ گیرى مى‏ شود.

شب قدر وامام عصر(عج)

به عبارت روشن‏ تر، شب قدر یکى از شب‏هاى دهه آخر ماه رمضان است. طبق روایات ما، یکى از شب‏هاى نوزدهم یا بیست و یکم و به احتمال زیادتر، بیست و سوم ماه مبارک رمضان است.

 در این شب - که شب نزول قرآن به شمار مى ‏آید - امور خیر و شر مردم و ولادت، مرگ، روزى، حج، طاعت، گناه و خلاصه هر حادثه‏اى که در طول سال واقع مى ‏شود، تقدیر مى‏ گردد.

شب قدر همیشه و هر سال تکرار مى‏ شود. عبادت در آن شب، فضیلت فراوان دارد و در نیکویى سرنوشت یک ساله بسیار مؤثر است. در این شب تمام حوادث سال آینده به امام هر زمان ارائه مى ‏شود و وى از سرنوشت خود و دیگران با خبر مى‏ گردد.

 امام باقر (ع) مى ‏فرماید: «انه ینزل فى لیلة القدر الى ولى الامر تفسیر الامور سنةً سنةً، یؤمر فى امر نفسه بکذا و کذا و فى امر الناس بکذا و کذا؛ در شب قدر به‏ ولى امر (امام هر زمان) تفسیر کارها و حوادث نازل مى ‏شود و وى درباره خویش و دیگر مردمان مأمور به دستورهایى مى‏ شود.

پس شب قدر شبى است که:1- قرآن در آن نازل شده است.2- حوادث سال آینده درآن تقدیر مى‏ شود.3-این حوادث بر امام زمان- روحى فداه- عرضه وآن حضرت ماموربه کارهایى مى‏ گردد.

تعیین حوادث جهان

بنابراین، مى ‏توان گفت شب قدر، شب تقدیر و شب اندازه‏گیرى و شب تعیین حوادث جهان ماده است.این مطلب مطابق آیات قرآنى نیز مى‏باشد؛ زیرا در آیه 185سوره مبارکه «بقره»مى ‏فرماید: «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ»؛ ماه رمضان که در آن قرآن ‏نازل شده است.» طبق این آیه، نزول قرآن (نزول دفعى) در ماه رمضان بوده است.  

و در آیات 3 - 5 سوره مبارکه دخان مى‏ فرماید: «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ إِنَّا کُنَّا مُنْذِرِینَ* فِیها یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ* أَمْراً مِنْ عِنْدِنا إِنَّا کُنَّا مُرْسِلِینَ.» این آیه نیز تصریح دارد که نزول [دفعى‏] قرآن در یک شب بوده است که از آن به شب مبارک تعبیر شده است.

همچنین در سوره مبارکه قدر تصریح شده است که قرآن در شب قدر نازل شده است..

انتهای پیام/ آ