دریاچه ارومیه چشم انتظار اجرای راهکارهای نجات + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، حکایت دریاچه ارومیه در سه دولت اخیر در جمهوری اسلامی ایران کاملاً متفاوت است.

در آخرین سال مشغول به کار دولت نهم مهمترین اتفاقی که درباره دریاچه ارومیه روی داد افتتاح پل میانگذر آن بدست محمود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت بود، در این سالها گرچه خشک شدن دریاچه ارومیه آغاز شده بود اما هیچ اقدام عملی برای کند کردن شتاب خشکیدن این نگین فیروزه ای جدی گرفته نشد.

رئیس جمهور وقت چون خود در آذربایجان غربی در قامت بخشدار و فرماندار سالها خدمت کرده بود می دانست که اگر به دستیابی یکی از آرزویهای شهروندان این منطقه و مسئولان آن کمک کند محبوبیت زیادی خواهد یافت و از این رو به کمک رحیم قربانی استاندار وقت آذربایجان غربی که ید طولایی در پل سازی داشت تلاش کرد که به آرزوی سه دهه ای شهروندان ارومیه برای افتتاح پل میانگذر پایان دهد.

در دولت دهم که آرام آرام شتاب خشک شدن دریاچه ارومیه شیب بیشتری می گرفت موضوع بحران آن فقط در برگزاری جلسات، همایش ها، سمینارها و کنگره ها جدی گرفته شد آنسان که بیشترین جلسات تاریخ دریاچه ارومیه مربوط به همین دوران است، اما برگزاری این همه جلسات هزینه بر غیر از آنکه به حق ماموریت، اضافه کار و گذران وقت مجموعه مدیران مرتبط به موضوع حاصلی برای دریاچه ارومیه در پی نیاورد.

در دولت دهم از دریاچه ارومیه 80 درصد نمک باقی ماند و 20 درصد آب و سراب.

اکنون کار به دولت یازدهم رسیده است و این دولت یکسال را به بررسی راهکارهای نجات دریاچه ارومیه از دست داده است و تازه این روزها می خواهد فاز عملیاتی نجات را آغاز کند.

گزارش پیش رو دربردارنده بخشی از برنامه های دولت یازدهم برای نجات دریاچه ارومیه است.

هادی بهادری معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی که حتی خشک شدن دریاچه ارومیه را یک فرصت می داند با بررسی استحصال املاح رسوبی دریاچه ارومیه اظهار می کند: امکان‌سنجی بهر‌ه‌برداری صنعتی از املاح دریاچه ارومیه یکی از طرح های 24 گانه احیای دریاچه ارومیه است که می بایست پروژه های پیشنهادی برای سرمایه گذاری و احداث از لحاظ ضوابط زیست محیطی بطور دقیق مورد مطالعه قرار گیرند.

معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی می افزاید: رونق دهی به بخش تولید و توسعه بخش صنعت در راستای توسعه اشتغال و افزایش درآمد ازسیاست های مهم دولت تدبیر و امید در استان است که با مدیریت عالی استان تدابیر لازم برای اجرایی شدن آن اتخاذ شده است.

وی خاطر نشان می کند: طبیعت سرسبز و منحصربفرد آذربایجان غربی یکی از توانمندیهای این استان در عرصه گردشکری بشمار می آید که باید در مسیر حرکت به سمت صنعتی شدن استان از تخریب این ظرفیت و احتمال افزایش آلودگی های زیست محیطی جلوگیری شود.

کند: این کمیته باید مباحث مربوط به سرمایه گذاری در صنایع مرتبط با استحصال املاح معدنی دریاچه رابا رعایت مسائل زیست محیطی در دستور کار قرار دهد.

در همین ارتباط جعفرصادق اسکندری مدیرکل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی با اشاره به تاثیرگذاری وضعیت دریاچه ارومیه بر تولیدات کشاورزی و کاهش درآمدزایی استان های واقع درحوضه آبخیز دریاچه ارومیه اظهار می کند: در حالیکه میانگین تولید ناخالص در کشور 4 درصد اعلام شده این شاخص دراستان در حدود 2درصد است که با راه اندازی واحدهای صنعتی می توان علاوه بر افزایش درآمد در استان میزان بیکاری را نیز کاهش داد.

اسکندری می افزاید: برای استحصال و فرآوری املاح موجود در کف دریاچه ارومیه 2 واحد بزرگ صنعتی برای سرمایه گذاری اعلام آمادگی کرده اند.

اما بخش کشاورزی به عنوان مهمترین مصرف کننده منابع آبی حوضه دریاچه ارومیه باید در روند احیا مسئولیت های بسیاری را بپذیرد و تبعات برنامه های آن بخش اعظمی از شهروندان را در بر می گیرد ضمن آنکه اقتصاد آذربایجان غربی متکی به کشاورزی است بنابراین دقت در برنامه های مورد اجرا در این بخش بسیار پر اهمیت است.

اسمعیل کریم‌زاده رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی می گوید: رقم اعتباری پیشنهاد شده از سوی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی به دولت در ارتباط با حل بحران دریاچه ارومیه در سال 93 نزدیک به 428 میلیارد تومان است.

وی می گوید: ما واهمه داریم با پیچیدگی های واگذاری طرح ها به پیمانکاران با مشکل مواجه شویم ولی اعلام می کنیم که توان اجرایی کردن طرح های ارائه شده برای احیای دریاچه ارومیه را داریم.

رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان غربی تصریح می کند: وقتی که شهرداری ارومیه می تواند در مدت یک سال 650 تا 200 میلیارد تومان جذب اعتبار کند ما نیز می توانیم به شرطی که این کار با برنامه همراه باشد.

کریم زاده می افزاید: تغییرات در حوزه کشاورزی کار کار بزرگی است اما جذب 428 میلیارد تومان سخت است ولی با توجه به نیاز و انتظاراتی که مردم و دریاچه ارومیه از ما دارد باید این کار انجام شود.

وی معتقد است چنانچه مقداری از پیچیدگی های راه برای ما هموار شود قول می دهیم پاسخگو باشیم.

به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی، توسعه بخش کشاورزی در آذربایجان غربی در 15 سال گذشته به اندازه 5 هزار هکتار بوده است در حالی که در آذربایجان شرقی بر اساس آماری که نمی دانم چقدر صحت دارد در مدت 10 تا 15 سال 120 هزار هکتار توسعه کشاورزی انجام شده است در این صورت میزان آب مصرفی این استان بسیار بالاتر از آذربایجان غربی است.

اما حکایت سد و سدسازی در آذربایجان غربی از جمله موضوعاتی است که به زعم بسیاری از کارشناسان از عوامل عمده خشکیدگی دریاچه ارومیه است.

کیومرث دانشجو مدیرعامل آب منطقه ای آذربایجان غربی به عنوان متولی این بخش با اظهار رضایت از وضعیت موجود در دولت یازدهم اظهار می کند: تلاش های اعضای ستاد احیای دریاچه ارومیه قابل تقدیر است و از دولت نیز تشکر می کنیم که اعتبار پیشنهادی برای احیای دریاچه ارومیه را پذیرفت.

وی این اعتبار برای شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی را برابر با 370 میلیارد تومان عنوان اعلام کرده و می گوید: هیچ کدام از کارهایی که انجام می دهیم معجزه نیست چرا که همه آنها وظیفه ماست و چنانچه در کاری تعللی به وجود آمده از ناحیه نبود اعتبار مورد نیاز بوده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی می افزاید: دولت به طور قاطع وضعیت سدهای نیمه تمام استان را مشخص کند چرا که ما بلا تکلیف مانده ایم و نمی دانیم که کار کنیم یا نکنیم.

دانشجو تصریح می کند: سدهای در دست اجرا از بعد کارشناسی خطری برای دریاچه ارومیه ایجاد نمی کنند ما همه نگران آینده این وضعیت هستیم چرا که ظرفیتی برای ابقای این شرایط در استان وجود ندارد و نتیجه آن در نهایت به ضرر دولت تمام می شود.

وی معتقد است: ابلاغ به موقع اعتبارات برای تنظیم موافقت نامه انجام شود تا دست مدیران باز شود و به مدیران اختیاراتی دهند تا عملیات اجرای احیای دریاچه  ارومیه درگیر برخی مقررات سفت و سخت نشود.

بنابر گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربیکاهش 40 درصدی آب تحویلی و 60 درصدی برای مدیریت آب از دستورالعمل هایی که بودجه ای برای آن پیش بینی نشده است درست است که این طرح در مدت 5 سال اجرا می شود ولی به سبب کاهش کاشت و نکاشت معضلات اجتماعی به همراه داشته و موضوع باید با مدیریت و مطالعات قوی همراه باشد.

اما محمد رئوف سپهرالدین، دبیر اجرایی خانه کشاورز آذربایجان غربی به عنوان نماینده تشکلی که مستقیماً با کشاورزان ارتباط دارد با اشاره به کم تحملی مسئولان در پذیرش انتقادات از نحوه اجرای طرح نجات دریاچه ارومیه می گوید: از آنجایی که از تجربه 30 ساله حضور در دستگاه های اجرایی را دارم قدرت انتقادپذیری دستگاه ها را ضعیف ارزیابی می کنم.

سپهرالدین می افزاید: مهم ترین سرمایه انقلاب مردم هستند و امروز بعد از مدت ها به این نتیجه رسیده ایم که در عملیاتی کردن یک طرح ملی نقش مردم و حضور آنها موثر و نیاز است.

به گفته وی وضعیت نباید به گونه ای باشد که در شرایط حاد مردم را به صحنه بخوانیم و مسئولان باید توجه داشته باشند که از ظرفیت مردم در همه حال استفاده شود.

دبیر اجرایی خانه کشاورز آذربایجان غربی بیان می کند: مسئولان دستگاه های اجرایی وسعت نظر خود را ارتقاء دهند چرا که وقتی پای مردم در میان باشد انتقاد نیز به همراه داشته و از دستگاه های اجرایی در مورد نحوه عملکرد و اطلاع رسانی سوال می شود.

سپهرالدین اظهار می کند: چنانچه جواب درست و  قانع کننده ای داده نشود برخی از فرصت طلبان به تبلیغات سوء دست زده و بستر کار را تنگ می کنند.

داود رضا عرب سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه که این روزها بیش از گذشته در رسانه ها ظاهر می شود معتقد است موضوع احیا دریاچه کاملا یک کار جمعی است و مربوط به شخص یا دستگاه خاصی نیست.

به گفته وی از 22 مصوبه احیای دریاچه ارومیه برخی باید امسال آغاز و به اتمام برسد و لازم است که جنبه های فرهنگی برخی از مصوبات را در مدت چند ساله در نظر بگیریم.

سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه تصریح می کند طرح غیر عملی انتقال آب از دریاچه خزر علاوه بر داشتن هزینه های هنگفت با مشکلات فنی مواجه بوده و تبعات اجتماعی نیز به همراه می آورد.

بر اساس گفته های وی اجرای این طرح بسیار مشکل و بسیج کردن این همه دستگاه دشوار است و عاجزانه می خواهیم که رویکرد مسئولان برای حل مسئله باشد.

وی بیان می کند میزان مصرف در ایران از آب تجدید شونده 85 درصد است که باید به 50 درصد برسد و مصرف این آب در حوضه دریاچه ارومیه 70 درصد است که باید به زیر 40 درصد برسد.

عرب، تغییرات اقلیمی، الگوی نادرست مصرف آب در بخش شرب، بهداشت، صنعت و توسعه نادرست کشاورزی را عوامل اصلی در خشک شدن دریاچه ارومیه معرفی کرده و می افزاید: الگوی مصرف باید در ایران تغییر و اصلاح شود چرا که در بسیاری از موارد الگوی مصرف ما صحیح نیست.

سخنگوی ستاد ملی احیای دریاچه ارومیه اظهار می کند: در ایران 30 درصد از محصولات کشاورزی به ضایعات تبدیل می شود، باید در نظر داشت که با خشکی دریاچه ارومیه یک سرزمین و تمدن نابود می شود.

وی بیماریهای محتمل ناشی از ادامه وضع موجود دریاچه ارومیه را توصیف کرده و می گوید: عفونت های حاد دستگاه تنفسی، آسم، عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی، بیماریهای انسدادی دستگاه تنفسی، انواع بیماریهای صعب العلاج و بیماریهای قبلی و عروقی از جمله این بیمارها هستند.

عرب تصریح می کند: در پاسخ به سوال آیا می توانیم دریاچه ارومیه را احیا کنیم می گوییم بلی، احیای دریاچه ارومیه تنها از طریق صرفه جویی منابع آب امکانپذیر است.

گزارش از ژیلا علیقلی‌نیا

عکس از محمّد آقایی‌پر

انتهای پیام/