بحران منابع آب کشور ناشی از مدیریت غلط است نه خشکسالی

حمید فیضی در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم افزود: آماری که ما در زمینه تولید پسته ارایه کرده ایم آمار پیش بینی است و براساس آن تولید در کرمان نیز نسبت به سال قبل با رشد همراه است.

وی اضافه کرد: باید به این نکته توجه داشت که تولید محصول تابع عوامل مختلفی است یکی از مهم ترین این عوامل آب است اما عوامل اقلیمی نیز در این زمینه موثر هستند.

فیضی ادامه داد: رشد تولید پسته طی سال جاری در استان کرمان به معنای این نیست که بحران آب در این استان وجود ندارد یا جدی نیست، برای پی بردن به عمق بحران آب در این استان باید میزان تولید پسته کرمان  در سال جاری را با میزان تولید آن در سال 86 مقایسه کنید.

وی با بیان اینکه طی  سال 86 میزان تولید پسته در استان کرمان نزدیک به 200 هزار تن بوده است، گفت: این میزان در سال جاری 130 هزار تن پیش بینی شد ه است که اگرچه نسبت به سال گذشته 30 درصد رشد خواهد داشت اما به مراتب کمتر از تولید سال 86 است که دلیل اصلی این کاهش تولید، افت سطح آبهای زیرزمینی و شور شدن منابع آب است.

دبیرکل انجمن پسته ایران در پاسخ به این پرسش که احتمال دارد به دلیل گرمای هوا و خشکسالی میزان تولید پسته از پیش بینی های انجام شده ( مشابه آنچه سال پیش اتفاق افتاد) کمتر باشد یا خیر؟، افزود: نمی توان در این مورد اظهار نظر کرد اما با توجه به اینکه تاکنون اتفاق غیر منتظره اقلیمی رخ نداده است بنابراین امیدواری ما به تحقق این تولید 220 هزار تنی در سراسر کشور همچنان پابرجا است.

فیضی همچنین در پاسخ به این پرسش که افزایش راندمان آبیاری کشور از 30 درصد فعلی چه تاثیری برمیزان تولید پسته کشور می گذارد ، اضافه کرد: زمانی که گفته می شود راندمان آبیاری ما 30 درصد است و 70 درصد آن هدر می رود این سخن به شکلی صحیح و به شکلی نادرست است چراکه اصولا راندمان 100 درصدی بی معناست و نمی توان گفت ما می توانیم به راندمان 100 درصدی دست یابیم اما دست یابی به راندمان های بالاتر امکان پذیر است.

وی ادامه داد: نکته دوم این است که زمانی که از راندمان آبیاری صحبت می شود از همه بخش کشاورزی کشور سخن گفته می شود نه تنها در مورد پسته. مشکل آب در صنعت پسته ایران مشکلی نیست که لزوما و تنها با اصلاح راندمان آبیاری حل شود به دلیل اینکه مشکل این صنعت چاه های غیر مجاز در مناطق پسته کاری کشور و مدیریت غلط وزارت نیرو بر منابع آب طی سالهای گذشته بوده است.

فیضی افزود: این مدیریت نادرست منجر به افزایش بهره برداری غیرمجاز ، رشد چاه های غیر مجاز و افت شدید سطح آب های زیر زمینی شده و در پی این اتفاق چاه های موجود در مناطق پسته کاری کشور رو به خشکیدگی می روند، چاه های موجودی که قانونا دارای پروانه بهره برداری هستند.

وی با بیان اینکه این چاه های غیر مجاز در تمامی دشت های کشور ایجاد شده اند، ادامه داد: در استان کرمان این موضوع بسیار بغرنج است به دلیل اینکه این استان در کویر مرکزی ایران واقع شده و شرایط منابع آب بسیار شکننده بوده و ایجاد چاه های غیر مجاز و بهره برداری غیر قانونی از آب این موضوع را دامن زده و در حال حاضر یک مساله بسیار جدی است.

فیضی اظهار داشت: این موضوع در سایر استانها از جمله استانهای خراسان، قزوین، مرکزی، اصفهان، آذربایجان و...  نیز مشکل ایجاد کرده است.

وی  با بیان اینکه سیاست غلط وزارت نیرو در مدیریت منابع آب منجر به ایجاد این وضعیت شده است ادامه داد: اگر راندمان آبیاری را افزایش دهیم شرایط بهتر می شود اما زمانی که منابع آب در حال نابودی است با بهبود راندمان تنها چند سال به عمر این منابع اضافه می شود و در نهایت این اتفاق رخ می دهد.

دبیر کل انجمن پسته کشور  اضافه کرد: واقعیت این است که خشک سالی بر شرایط موجود تاثیر گذاشته اما مشکلات منابع آبی ایران مشکل خشک سالی نیست و در نتیجه این امر بوجود نیامده بلکه در نتیجه سیاست های نادرست در حوزه آب و مدیریت ناصحیح ایجاد شده است.

فیضی با اشاره به رتبه سوم ایران در ساخت سد در جهان اضافه کرد: این رتبه همواره باعث افتخار مدیران دولتی ما بوده است در حالی که این اقدام نادرست است.

وی ادامه داد: در حال حاضر 500 سد در کشور در حال بهره برداری ، 100 سد در حال ساخت و 400 سد در مرحله طراحی هستند که  این امر سبب شده تا آسیب شدیدی به منابع آب وارد شود.

فیضی افزود: وزارت نیرو و سازمان محیط زیست اعلام کرده اند که دریاچه های بختگان، پریشان و مهارلو در ایران خشک شده اند، نمی توان این موضوع را به خشک سالی ربط داد این مساله به طور حتم به سیاست های اتخاذ شده توسط مسئولان مرتبط است.

وی با اشاره به خشک شدن دریاچه ارومیه گفت: آب 14 رودخانه وارد این دریاچه می شد وزارت نیرو روی این 14 رودخانه 40 سد احداث کرده و آب را منحرف ساخته است، در اطراف دریاچه ده ها چاه غیر مجاز احداث شده و از آنها بهره برداری می شود .

فیضی تصریح کرد: کسی نمی تواند این موضوع را تکذیب کند که خشک سالی شرایط موجود را تشدید کرده اما نمی توانیم با نام بردن از خشک سالی مدیریت نادرست خودمان را توجیه کنیم این اقدام اشتباه است.

وی با بیان اینکه سیاست  و مدیریت نامناسب در همه حوزه آبی کشور به شکل کلان مشاهده می شود ادامه داد: در سیاست گذاری، قانون گذاری،مدیریت و بهره برداری از منابع آبی کشور اشتباهات زیادی رخ داده و این یک چرخه معیوب است.

فیضی  در مورد بهره برداری نامناسب از منابع آبی نیز افزود: ما چه ابزارها و کانالهایی داریم که جلوی بهره برداری نامناسب را بگیریم؟  نمی توانیم بگوییم بهره برداری اصلاح شود اما مراحل قبل از آن (سیاست گذاری، قانون گذاری و مدیریت) را اصلاح نکنیم.

وی ادامه داد: به عنوان مثال به مردم (در حوزه آب شهری) می گویند که با بحران آب مواجه هستیم در مصرف آن صرفه جویی کنید اما کسی نیست از سازمان آب و برق وزارت نیرو سوال کند که براساس آمارهای خودتان بخش زیادی از آب شهری و شرب در شبکه های توزیع داخل شهری به دلیل پوسیدگی و فرسودگی هدر می رود و آن بخش را چه کسی باید مدیریت کند. این شبکه فرسوده که در زیر زمین هستند و مردم آنها را نمی بینند توسط چه کسی باید مدیریت شوند؟!

دبیرکل انجمن پسته ادامه داد: مردم حتما باید در این زمینه صرفه جویی کنند تا خودشان با بحران مواجه نشوند اما اینکه تا مشکلی ایجاد می شود مسئولان  آن را به مردم نسبت بدهند و خودشان در زمینه مدیریت مساله کاری نکنند اقدامی  نادرست است.

وی ادامه داد: مسئولان، شبکه زیر زمینی آب را درست کنند، شبکه انتقال آب در شهر را اصلاح کنند، چرا ما هنوز جزو کشورهایی هستیم که آب آشامیدنی و آب بهداشتی ما مختلط است؟

دبیر کل انجمن پسته کشور در مورد مذاکرات این انجمن با وزارت نیرو نیز گفت: انجمن پسته از زمان تاسیس خود در هشت سال گذشته بطور مداوم در حال مذاکره، بحث و پیگیری مطالبات این صنعت در حوزه آب از وزارت نیرو است، اما هنوز تغییری در سیاستهای آبی کشور اتفاق نیفتاده است.

فیضی افزود: به اعتقاد ما این تغییری که باید رخ دهد تغییری بنیادین در تمام چرخه است. نگاه به آب در حوزه قانون گذاری، استراتژی، سیاست گذاری و مدیریت منابع آب باید عوض شود.

وی ادامه داد: این چرخه، چرخه ای پیچیده است که دست اندرکاران زیادی دارد و انجمن پسته که یک تشکل غیرانتفاعی صنفی است چگونه می تواند چرخه ای به این عظمت را با این همه مسئول و تاثیر گذار تغییر دهد ما تلاش بسیار زیادی در این زمینه می کنیم اما اینکه تلاشهایمان کی به نتیجه برسد؟ نمی دانیم.

انتهای پیام/