انیمیشن ایرانی چه زمانی خود را اثبات میکند؟
خبرگزاری تسنیم: هنوز تولیدات و آثار انیمیشن ایرانی اهداف و آرمانهای دقیق و روشنی ندارند و هنرمندان و انیماتورهای ایرانی هنوز نتوانستند، از این هنر آنچنان که شایسته و بایسته است بهره ببرند.
انیمیشن در عصر کنونی به یکی از هنرها و رسانههای پر مخاطب و تاثیرگذار تبدیل شده است. شاید کسی در طول چندین سال توقع نداشت، انیمیشن با این سرعت رشد کند و طرفدارانش به مثابه تماشاچیان فیلمهای رئال در سالنهای سینما حاضر باشند. اما واقعیت اینجاست که این اتفاق افتاد و در مواقعی بهتر از سینمای رئال دیده شد و به نوعی جور کمبودهای دنیای واقعی را هم به دوش کشید.
تئودور آدورنو یکی از نظریهپردازان زیباشناختی مکتب فرانکفورت میگوید: «هنر به دلیل محتوا یا وجه تولیدی آن اجتماعی نیست، بلکه با گرایشی که در برابر جامعه به خود میگیرد، اجتماعی میشود.» به همین علت طرفداران انیمیشن در دنیا با توجه به فرهنگ و کشوری که در آن قرار گرفتهاند، تغییرات محسوسی را میتوان در نوع گرایش به سمت انیمیشن در آنان مشاهده کرد، اما در بیشتر کشورها سیر صعودی دارند. دلیل هجوم مردم از حقیقت به دنیای فانتزی قابل انکار نیست، انیمیشن در دنیا به عنوان یک ژانر سینمایی پذیرفته شده است و همان قدر که فیلم سینمایی زنده جدی گرفته میشود؛ انیمیشن را هم جدی میگیرند.
با اینکه انیمیشن در ایران فعالیت خود را از سر گرفته است، اما هنوز تولیدات و آثار انیمیشن ایرانی اهداف و آرمانهای دقیق و روشنی ندارند و هنرمندان و انیماتورهای ایرانی هنوز نتوانستند، از این هنر آنچنان که شایسته و بایسته است بهره ببرند. بدون شک جذابیت های بصری هنر انیمیشن این اجازه را به هنرمندان میدهد، تا با این رسانه پر قدرت مفاهیم انسانی، ارزشی و اخلاقی را به کودکان و نوجوانان آموزش دهند که البته این امر مستلزم تولیدات مستمر و فراگیر شدن این رشته هنری در بین علاقه مندان است.
انیمیشن ایران، نیازمند پژوهش و دورههای آموزشی فیلمنامهنویسی
نویسندگان و کارگردانان انیمیشن هر ایدهای را که در ذهن داشته باشند، میتوانند برای کودکان و نوجوانان به تصویر بکشند. البته جذابیت و کشش انیمیشن تنها برای کودکان و نوجوانان نیست، بلکه این هنر تمام سنین را به سمت خود جذب میکند. جذب و کشش انیمیشن نیازمند فیلنامه خوب و پر قدرت است. با توجه به اینکه انیمیشن در کشورمان به سالهای متمادی بر میگردد، اما هنوز با کمبود فیلمنامه مواجه است. گاه مرزی بین فیلنامهنویسی برای انیمیشن و فیلمهای سینمایی تعیین نشده، البته در زمینه آموزش فیلمنامهنویسی هیچگونه آموزش صحیح و کارآمدی صورت نگرفته است. در نوشتن فیلنامه برای ساخت انیمیشن حتی در پردازش و پرداخت کاراکترها باید دقت عمل و توجه وجود داشته باشد، که باز هم در کنار تمام دقت عملها این موضوع از چشمها دور میماند، یا اینکه یک شخصیت انیمیشن به دلیل ماهیت انیمیشن بودناش چه تفاوتهای با کاراکترهای واقعی باید داشته باشد تا این تغییر لحن و شخصیت در اجرا به خوبی نمایش داده شود.
گستردگی خیال و فانتزی در انیمیشن به گونهای است که دست فیلمنامهنویس انیمیشن تقریبا باز است و میتواند در این هنر به ژانرهای مختلف تراژدی، حادثهای، تم فانتزی، رمانتیک و کمدی وارد شود و به هر کدام از این ژانرها بپردازد. خیال پردازی و فانتزی بسیار بالا، جذب تمامی گروههای سنی و امکان ترویج مسایل فرهنگی و تاثیرگذاری بخشی از کارکردهای اجتماعی انیمیشن را تشکیل می دهد. البته انیمیشن در خلق یک فیلنامه خوب با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کند، یکی از این مسئله ها غافل شدن از جنبههای زیبا شناختی و هستیشناسانه است که یکی از مشکلات انیمیشن محسوب می شود؛ فیلنامه خوب مستلزم داشتن داستانی پرمحتوا و جذاب عاری از هرگونه پیچیدگی ها؛ باید ساده و قابل فهم باشد. که مخاطبان خاص و دقیق خود را به سوی خود بکشاند. فیلمنامه نویسان انیمیشنی باید با توجه به لحن خود صادق باشند، زیرا مخاطب نیازمند سادگی و شفافیت در بیان است، متاسفانه در نوشتن فیلمنامه با ضعف مطالعه و پژوهش مواجه هستیم و اگر هم اثری از ادبیات کهن در انیمیشنها اقتباس شده است با یک ساختار و روند خشک؛ بدون هرگونه خلاقیتهای باطنی و جذابیتهای سمعی و بصری رو به رو شدهایم. اگر میزان سرمایهگذاری، در ساخت انیمیشن را بالا ببریم به قطع یقین در عرصه فیلمنامهنویسی امکان شرایط مساعدتر و بهتر وجود خواهد داشت.
رقابت و تولید در حوزه انیمیشن
متولیان انیمیشن در ایران غالبا دولتی بوده و انیماتورها عمدتا با سفارشهای دولتی مواجه هستند؛ سفارشهایی که غالبا نگاه ابزاری و مقطعی و فارغ از کارکردهای بالقوه به انیمیشن داشتهاند. امروزه قدرت انیمیشن در سطح جهان بسیار بالاست ومحصولات خارجی با داستانی جذاب و نگاه روایتگرش بازار را قبضه کرده و حتی میتوان گفت تاثیرات شگرفی بر مخاطب داخلی گذاشته است، این عمل باعث شده تا تولیدات انیمیشن ایرانی با استقبال و اقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه نشود.
کشور ما در حوزه انیمیشن مانند دیگر کشورها بیشتر وارد کننده انیمیشنهای خارجی بوده است تا یک سازنده مستقل. تاثیر گسترده این هنر بر طیف وسیعی از مخاطبان و اجتماع کودکان و نوجوانان بسیار قدرتمند بوده که انکار آن امری عبث است. تصمیم برای ساخت انیمیشن بلند سینمایی نیازمند پیش زمینههای علمی، فرهنگی و تکنیکی مناسب و پیشرفته است؛ اما افراد انگشت شماری در کشور ما به این هنر واقف هستند و به آن به صورت حرفهای میپردازند و اغلب افراد تنها به صورت عمومی به تکنیک مختلف انیمیشن آگاهی دارند. این وضعیت هیچ گاه در زمره رقابت با تولیدات روز دنیا قرار نخواهد گرفت. هر نوع تولید برای صنعتی شدن این هنر با ارزش نیازمند برنامهریزیهای طولانی مدت، منظم و مدون است البته فراموش نشود که آموزش یکی از مهمترین ارکان تولید است. وسعت دید در خصوص این هنر و اختصاص دادن بازارها و شبکههای متعدد به آن نیز میتواند ضعفهای این حوزه را تا حدی از بین ببرند.
انتهای پیام/