سطل آب یخ و سطل آب خالی

به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم،طی هفته پیش به هر کسی که رسیدیم ویدئویی از خودش در فضای به نمایش گذاشته بود که در آن اولا دیگران را به چالش –بخوانید دوئل- دعوت و بعد هم خود را سر تا پا خیس می‌کرد.

چالش سطل آب یخ مانند خیلی از پدیده های دیگر مطلق نیست و می‌توان آن را از زوایای مختلف نگاه کرد و برآیندی برای آن به دست آورد که به نظر خیلی امیدوار کننده نیست.

اما ماجرا از آنجا آغاز گشت که پیت فرتز کاپیتان 29 ساله تیم بیسبال دانشگاه بوستون، از سال 2012 مبتلا به بیماری ALS شد و نخستین کسی است که چالش سطل یخ را برای حمایت از بیماران مبتلابه ALS مطرح و از دوستانش دعوت کرد تا این حرکت را برای حمایت از مبتلایان به این بیماری انجام دهند. مدتی بعد به خاطر دعوت چهره های سرشناس به این قضیه شاهد بودیم که همه همدیگر را به چالش دعوت کردند تا بخشی از هزینه درمان بیماری ASL تامین شود. زمان زیادی نگذشت که این پدیده در بین ایرانی‌ها نیز ریشه دواند و فراگیر شد تا جایی که خیلی‌ها بدون دانستن فلسفه قضیه تنها به ریختن آب یخ روی سرشان بسنده کردند و فیلم‌ها متعددی در فیس بوک و اینستاگرام و دیگر شبکه های مجازی پخش شد.

درباره آسیب‌شناسی این پدیده مصطفی آب روشن عضو انجمن جامعه شناسی ایران معتقد است؛« رفتار های جمعى در قالب جنبش یخ وقتى شیوع پیدا می کند که شیوه‌هاى عمل سنتى و رسمى پاسخگوی نیاز اجتماعی نباشد در واقع این پدیده ها با الگوهاى بدون ساختار، خودانگیخته، عاطفى و پیش‌بینى ناپذیر مشخص مى‌شود. در دهکده جهانی هرگونه محرک آنی، پیش‌بینى نشده و ناپایدارى مى‌تواند انسان‌ها را به واکنش‌هایی در شکل رفتار جمعى تحریک کند. نکته در خور توجه اینکه معمولا" این احساس با حرکت نمادین شخصیت های کاریزماتیک تقویت شده و توسط افرادی که دارای جاذبه های هنری و یا عوام پسندانه هستند و با نیت بدست آوردن پرستیژ اجتماعی استمرار پیدا می کند.» وی در گفتگو با رویکرد وقوع "جنبش یخ " و تسری آن به دیگر نقاط جهان از طریق شبکه های اجتماعی را پر کردن یک نوع خلاء احساسی و انسانی تلقی کرد و گفت: « واکنش های اهسته و کند ساختارهای دولتی و رسمی دربرابر ترمیم یک آسیب و مسئله ی اجتماعی وجدان جمعی را وادار به واکنشی مثبت و خود انگیخته می کند که جنبش یخ نیز از پیامدهای ناخواسته ی آن است.

به عبارتی توقعات عاطفی و فزاینده مردم که انتظاراتی شتابزده و سریع تر از فرصت های واقعی بوجود می آورد منشا ء اصلی جنبش انسان دوستانه ای است که در قالب یک ژست نمادین متبلور و در جامعه تسری پیدا می کند ناگفته نماند که این پدیده اجتماعی سمبلیک، علیرغم وارداتی بودن،از منظر فرهنگی دارای کارکردهای مثبتی خواهد بود چرا که با ارزشهای نظام اجتماعی ما مطابقت دارد، و بالقوه می تواند یکی از نیازهای اساسی جامعه را که کمک به بیماران خاص و صعب العلاج است را پاسخگو باشد لذا این پدیده ی نوظهور را بایستی با توجه به کارکردی که در ثبات ، بقاء و انسجام نظام اجتماعی دارد مورد واکاوی قرار داد.»

*یک، دو، سه... اکشن
طبق معمول پدیده ای وارداتی در کشور ما رخ داد و هنرمندان و بازیگران و ورزشکاران ما هم دنبال نخ آن را گرفتند و رفتند. تقریبا روزی نیست که در این دو هفته اخیر فیلمی از یکی از قشرهای ورزشی و فرهنگی ما در شبکه های اجتماعی قرار نگیرد و در آن دیگران را به چالش سطل آب یخ دعوت نکند. قرار بود که این پدیده بهانه‌ای شود برای کمک به نوعی بیماری خاص، اما خود آن بیماری خاصی شده و سرطان وار به جان چهره‌های ما افتاده بدون اینکه ذره ای فلسفه آن را درک کرده باشند. کاش کسانی که اینطور برای ریختن سطل آب روی سرشان با هم رقابت می‌کنند برای حمایت از خیلی مشکلات جدی جامعه بشری هم رقابت می‌کردند.

در گیر و دار خالی کردن سطل آب یخ روی سر و انتشار فیلم‌های آن فیلمی در فیس بوک و سایر شبکه های اجتماعی منتشر شد که در آن یکی از مردان غزه نتانیاهو، اوباما و وزیر جنگ ر‍ژیم صهیونیستی را به چالش کشید و با خالی کردن سطل از خاک روی سرش خواست به جهان بفهماند که در بمباران های رژیم صهیونیستی هزاران کودک و زن و مرد به شهادت رسیدند و خوب است دیگران هم بفهمند که طعم فرو ریختن خاک روی سر چیست.

در بین بازیگران چهره ای هم مانند الهام چرخنده بود که طی یادداشتی اینطور نسبت به چالش سطل آب یخ اعتراض کرد و نوشت:« ما همان مسلمان هایی هستیم که وحدت برای ما حرف اول و آخر را میزند. وحدت در ورزش، هنر، اقتصاد، سیاست در جامعه در خانواده و "وحدت در دین"؛ ما بیست و چهار ساعت که سهل است، در عرض بیست و چهار ساعت تمام ستاره هایمان آب یخ را ریختن و پاشیدن. ما آدم های متعهدی هستیم و خوش قول. تکلیف معلوم شد! همه این چهره ها که صدای جیغ شان چه زن و چه مرد در گوشمان هست که " ااای واای آب یخ چقدر به انسان شوک میدهد" همان عزیزانی هستند که فریاد شوکشان در مقابل جنایات حروم زادگان اسراییلی در گوشمان می پیچد؛ این وفای به عهد در تمام اقوام ما موج میزند که هر کجا هر کسی با هر تفکر و سیاستی هر چالشی برای ما ایجاد کند؛ آب و یخ که سهل است، خاک و گل بر سر میریزیم.»

*آب را گل نکنیم
انگار که سهراب سپهری پیشگو بود که اینطور گفت که آب را گل نکنیم؛ دست درویشی شاید نان خشکیده فرو برده در آب. نه او پیشگو نبود بلکه یک واقعیت انسانی را میدید و امروز هم درست وقتی که جهان با بحران آب روبرو است انقدر راحت همه با هم مسابقه می‌دهند تا آب روی سرشان خالی کنند و مایه حیات را هدر دهند. نیکی کریمی یکی از این بازیگران بود که در صفحه اینستاگرام خود نوشت:«میشه تو این کم آبی یه سطل آب را هدر ندهیم و اگه قراره کمک کنیم خودمون یواشکی بریم به این همه مراکزی که تو کشورمون به کمک احتیاج دارند رسیدگی کنیم؟!»
واقعا چرا چهره های مطرح ما که باید نقش سازنده در کشور داشته به ردایی به این زشتی به تن می‌کنند و در عوض اینکه به مردم نسبت به بحران آبی که بسیار جدی است هشدار دهند خود فرهنگ اسراف آب را ترویج می‌کنند. بد نیست هنرمندان و بازیگران و چهره های سرشناس که تقریبا همگی هم در تهران زندگی می‌کنند بدانند که مسوولان بخش آب کشور می‌گویند سرانه مصرف شهروندان ایرانی در بخش آب از متوسط جهانی بالاتر است و این مساله باعث می‌شود تا منابع آبی بیشتری تولید و عرضه شود.

در این میان، تهرانی‌ها بیشتر از همه مردم کشور آب مصرف می‌کنند و با اینکه متوسط سرانه منطقی آب در دنیا و حتی کشورهای پُرآب 150 لیتر در روز است، هر شهروند تهرانی 220 تا 250 لیتر در روز آب مصرف می‌کند و این در حالی است که بحران اب در سال پیش رو کاملا جدی است. بر اساس امارهای رسمی از وزارت نیرو، حجم فعلی آب موجود در مخازن سدهای تهران 394 میلیون مترمکعب گزارش شده که این میزان در مقایسه با زمان مشابه سال آبی گذشته، 36 درصد کاهش نشان می دهد و این در حالی است که حجم آب موجود در مخزن سدهای تهران در زمان مشابه سال آبی گذشته 617 میلیون مترمکعب ثبت شده بود.

شواهد نشان می‌دهد که نیکوکاری دنیای مدرن بیشتر به دنبال تخریب است تا سازندگی و نیکوکاران دنیای مدرن هم به جای کمک به دنبال تفریح هستند تا شاید مرهمی شود برای بهبود زخم‌هایی که عذاب وجدان نپرداختن خمس و زکات و وقف و انفاق در روحشان به وجود آمده است.

منبع:سایت رویکرد

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.