مردم برای امام رضا(ع) تئاتر اجرا می‌کنند حتی بدون سالن حرفه‌ای

خبرگزاری تسنیم_ محراب محمدزاده

وارد حسینیه حضرت قمر بنی‌هاشم‌(ع) که می‌شویم، هیچ چیز غیر عادی نمی‌بینم. حسینیه همان حسینیه با صفا با پشتی‌هایی نسبتا هم رنگ و فرش‌هایی که هر یک حکایت از مردمی دارد که هر روز حالشان در این عبادتگاه خوب می‌شود. حالا فارغ از فریضه الهی نماز و مراسم‌های ولادت و شهادت ائمه‌ اطهار(ع)، اگر مردم به جهت برگزاری مراسم‌ها خیلی فشرده در این حسینیه بنشینند نهایتاً 400 نفر ظرفیت آن است. اتفاقی که شب گذشته با حضور اندکی بیشتر از این تعداد رخ داد. این‌بار مردم خیابان مختاری منطقه راه‌آهن با فضایی متفاوت روبرو شدند. اجرای یک نمایش در رابطه با امام رضا(ع) در شب میلاد ایشان و در یک حسینیه، نمایشی که نیاز به سالن ندارد.

گروهی از فعالان فرهنگی و هنرمند به صورت خودجوش و مردمی اقدام به اجرای نمایش «زیارت عشق» کرده‌اند. نمایشی که برای به اجرا بردن آن به سراغ سالن نمایش و نوبت اجرا نرفته‌اند، در نمایش‌ آن‌ها خبری از بازیگران چهره سینما و تلویزیون نیست. آن‌ها حتی با شک و تردید نام خودشان را برای درج در این گزارش به ما دادند. بسیاری از مدیران و صاحب‌نظران تئاتر کشور هرگاه می‌خواهند از این هنر صحبت کنند حتما به این نکته هم اشاره می‌کنند که تئاتر می‌تواند به رفع مشکلات اجتماع کمک کند،‌ تئاتر می‌تواند مسائل دینی و اعتقادی را به وسیله هنر به مردم انتقال بدهد و... این اتفاق شاید در جریان اجراهای تئاتری کشور نه به زعم مخاطبان مردمی، بلکه به زعم خود هنرمندان نیز وجود ندارد و حتی اخیراً، یکی از هنرمندان هشدار داده بود که جریان تئاتر کشور، از اصالت خود دور شده و به سمت ابزاری برای سرگرمی سوق پیدا کرده است.

نمایش «زیارت عشق» که حاصل اقدامی خودجوش و فرهنگی است روایت جذابی دارد. این نمایش داستان سه جوان است که به قصد زیارت امام الرئوف، حضرت علی‌ابن موسی‌ الرضا(ع) به مشهد مقدس سفر می‌کنند، این سه نفر در مشهد به جلوی درب خانه‌ای می‌رسند که گویا خانه امام رضا(ع) است، آن‌ها که هنوز اتفاقات نمایش را باور نکرده‌اند با امام مهربان روبرو می‌شوند و هر یک از ایشان یک سوال می‌پرسند، سوال اول از حضرت در رابطه با پاداش زیارت امام رضا (ع)  است که ایشان پاسخ می‌دهند:«هر کس علی رغم دوری راه به زیارت من بیاید من در سه جا نزد او می آیم تا او را از سختی‌های آنجا نجات دهم: یکی آنجایی که نامه عمل به دست راست و چپ انسان ها داده می شود؛ دوم نزد پل صراط و سوم کنار میزان» سوال دوم از حضرت شمس الشموس(ع) در رابطه با گناهان زیادی است که انسان‌‌ها مرتکب می‌شوند و ایشان پاسخ می‌دهند:«کسی که توان جبران گناهانش را ندارد، زیاد بر حضرت محمد (ص) و اهل بیتش(ع) صلوات و درود بفرستد که همانا گناهانش اگر حق الناس نباشند، محو و نابود گردد.» سوال سوم از امام رضا (ع) در مورد مشکلات و سختی‌های زندگی امروز مردم و طریقه رفع آن است که ایشان پاسخ می‌دهند:«امام همدم و رفیق، پدر مهربان، برادر برابر، مادر دلسوز به کودک و پناه بندگان خدا در گرفتارى سخت است...، امام مانند خورشید طلوع‌کننده است که نورش عالم را فرا گیرد و خودش در افق است به نحوى که دست‌ها و دیدگان به آن نرسد. امام ماه تابان، چراغ فروزان، نور درخشان و ستاره‏‌ا‌ی‌ است راهنما در شدت تاریکى‏‌ها و رهگذر شهرها و کویرها و گرداب دریاها (یعنى زمان جهل و فتنه و سرگردانى مردم). امام آب گواراى زمان تشنگى و رهبر به سوى هدایت و نجات‌بخش از هلاکت است، امام پناه بندگان خدا در گرفتارى سخت است.»

سه سوالی که بازیگران نمایش از امام رضا(ع) پرسیدند در اصل سه حدیث شریف از ایشان است که این‌بار به جای اینکه در برگه‌ای چاپ شود یا از یک روحانی بالای منبر گفته شود و یا از طریق دیگر رسانه‌هایی که همواره مردم با آن‌ها ارتباط نزدیک و تنگاتنگی دارند، در قالب هنر تئاتر به مردم گفته می‌شود، سه مسئله‌ای که دغدغه غالب مردم ایران است. سه حدیث شریفی که به تنهایی می‌تواند خوراک اجرای یک نمایش را فراهم و 400 نفر را در یک ساعت درگیر کند. البته این مسئله را نمی‌توان کتمان کرد وقتی چنین احادیثی با زبان هنر گفته شود، ماندگاری بیشتری در ذهن مخاطب دارد، مانند پیام‌هایی که در قالب برخی سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی داده می‌شود و تاثیر آن در جامعه دیده می‌شود. و چقدر از این احادیث هست که می‌تواند در قالب نمایشنامه روی صحنه برده شود و یک نکته: آیا این باور در میان مسئولان و بخش قابل توجهی از هنرمندان وجود دارد که مردم ایران مخطاب پروپا قرص این گونه‌های نمایشی هستند نه ژست‌های خاص نمایشی که مردم هیچ ارتباطی با آن‌ها برقرار نمی‌کنند؟ آیا برای مردم نمایشی روی صحنه برده می‌شود؟

اجرای نمایش‌هایی از این دست، مصداق بارز سخنان مقام معظم رهبری در سخنرانی ایشان درحرم مطهر حضرت رضا(ع) است که گفتند:«امّا آنچه نقطه‌ی مهم‌تر عرض من است، خطاب به جوان‌هایی است که در سرتاسر کشور فعّالیّتهای فرهنگی را به صورت خودجوش شروع کردند که بحمدالله خیلی هم وسیع شده است. من می‌خواهم بگویم آن جوانهایی که در تهران، در شهرهای گوناگون، در استانهای مختلف، در خود مشهد، در بسیاری از شهرهای دیگر کار فرهنگی می‌کنند، با اراده‌ی خودشان، با انگیزه‌ی خودشان ـ کارهای بسیار خوبی هم از آنها ناشی شده است که از بعضی از آن‌ها ما بحمدالله اطّلاع پیدا کردیم ـ کار را هرچه می‌توانند به‌طور جدّی دنبال کنند و ادامه بدهند. بدانند که همین گسترش کار فرهنگی در بین جوان‌های مؤمن و انقلابی، نقش بسیار زیادی را در پیشرفت این کشور و در ایستادگی ما در مقابل دشمنان این ملّت، ایفا کرده است.»

امام خامنه‌ای بر مردمی شدن تئاتر در میان مردم تاکید دارند و می‌گویند: «جهت دیگر آن است که به هر حال هنر یک خصوصیت بشری است، یک خصوصیت انسانی است. نمی‌توان یک جامعه را تکامل داد اما هنر او را ندیده گرفت، مثل جسمی که بخشی از اعضای او رشد کند و برخی نه. هنر جزو اصلی مجموعه وجود بشری است. وقتی که در یک جامعه بشر بخواهد از لحاظ مادی، معنوی، فکری و ذهنی کمال پیدا کند، باید هنر در او رشد پیدا کند. اعتقاد ما این است؛ یعنی این از اصول جهان بینی ماست که هنرها باید همه رشد کنند، از جمله هنر نمایش که از بسیاری از انواع دیگر هنر زبانِ رساتر و بلیغ تری دارد. البته امتیازاتی هم شعر یا قصه یا برخی هنرهای دیگر دارد که نمایش ندارد. اما یقیناً خصوصیاتی هم نمایش دارد که بقیه شعبه‌های هنر فاقد آن است. لذا بنده قویاً طرفدار این فکر هستم که به هنر نمایش بپردازیم. در گذشته هم ظاهراً این هنر خیلی در جامعه ی ما بین توده ها و قشرهای مردم جا نیفتاده بود و امروز که روز حضور همه جانبه مردم در صحنه‌های زندگی است این هنر باید مردمی شود و چقدر خوب است این که برادران گفتند در خیابان‌ها و گذرگاه‌ها ترتیب داده می‌شود، این کار اگر رواج پیدا کند بسیار کار خوب و جالبی است. منتها برادرانی که سررشته دار این امور هستند توجه کنند که هر چه هنر حساس تر و هر چه پیام مهم‌تر باشد، وسواس و دقت در مورد وسیله ابلاغ این پیام هم باید بیشتر باشد.»

نمایش «زیارت عشق» حاصل اقدامی خودجوش در عرصه فرهنگ و هنر کشور است، کاری که در غیاب متولیان اصلی آن انجام شده، متولیانی مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، بنیاد روایت، معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران و... که هم بودجه و هم امکانات پدید آوردن چنین اتفاقی را دارند. به هر حال «زیارت عشق» توسط گروه قمر بنی‌هاشم(ع) با مدیریت مسعود ملکی و کارگردانی علی کلاته در حسینیه حضرت قمر بنی‌هاشم (ع) در شب میلاد امام رضا(ع) برای مردم  اجرا شد. و «زیارت عشق»‌های دیگری در حال اجرای خودجوش هستند که این بار رسانه‌ها توان رصد و نمایش آنان را ندارند.

انتهای پیام/