حجت الاسلام زائری:تعبیر من از تخصصی شدن نمایشگاه کتاب خاص شدن مخاطب‌هاست
خبرگزاری تسنیم:حجت الاسلام زائری گفت: تعبیری که من از تخصصی بودن نمایشگاه داشتم موضوعی نبود بلکه مربوط به مخاطب بود اگر مخاطب مخاطبی خاص باشد موضوع متفاوت است وضعیتی که نمایشگاه اکنون دارد خوب نیست این مشکل در مکان قبلی نمایشگاه تست نمی‌شد
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، داوود موسایی مدیر انتشارات فرهنگ معاصر در ابتدای سخنان خود گفت: به نظر من تخصصی شدن نمایشگاه هیچ باری برای مردم و برای ناشران نخواهد داشت.وقتی کسی برای کتاب دانشگاهی و کمک آموزشی به نمنایشگاه می‌رود ممکن است به قسمت ناشران عمومی هم برود.
وی ادامه داد: هیجانی که در 10 روز نمایشگاه در کشور ایجاد می‌شود و بسیاری را از شهرستان‌ها به تهران می‌آورد تا از نمایشگاه دیدن کنند به جو روانی کتابخوانی و کتاب خریدن کمک می‌کند که با تخصصی شدن نمایشگاه جلوی این روند گرفته می‌شود.البته نمی‌شود گفت که صرفا هم منفی است بلکه بستگی به منظر دارد. در جلسات قبلی پیشنهاد شد که نمایشگاه در دو قسمت برگزار شود نمایشگاه اول در اواسط شهریور به منظور کتب دانشگاهی و کمک آموزشی و نمایشگاه دوم به نمایشگاه بین المللی که البته این بین المللی هم تعریف دارد که تعریف ان را باید عوض کنیم. به نظر من کتاب افستی بین المللی نیست اما خود من مخالف کتاب افستی نیستم اما وقتی ما چنین کتابی را به نمایش می‌گذاریم انگار گفته‌ایم که کتاب شما را چاپ می‌کنیم.
موسایی خاطر نشان کرد: به نظر من اگر قرار باشد نمایشگاه در دو قسمت برگزار شود خوب است. اما اگر چند تا برگزار شود خوب نیست. خود این دو قسمت نیز باید شامل بخش عمومی و بخش درسی و کمک آموزشی باشد. حتی می‌توان لوازم التحریر را هم به بخش درسی اضافه کرد. که بسیار کمک کننده است.
وی در ادامه آسیب نمایشگاه به کتاب فروش اشاره کرد و گفت: آسیبی که کتاب فروشان از نمایشگاه می‌خورند کم نیست تعدادی از کتاب فروشی‌ها بسته شده و یا تعدادی هم به کارهای دیگر روی می‌آورند مثلا دستگاه فتوکپی به مغازه‌شان اضافه می‌کنند. ما باید از کتاب فروشان حمایت کنیم اگر قرار باشد که با برگزاری نمایشگاه به حقوق کتاب فروشان تجاوز کنیم پس می‌توان لوازم التحریر ارزان قیمت و ایرانی هم در جشنواره داشته باشیم.
در ادامه این نشست دکتر فهیم نیا رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران گفت: اگر قرار باشد نمایشگاه کتاب نمایشگاهی بین المللی باشد ویژگی‌های مخصوص به خود دارد معمولا نمایشگاه‌های بین المللی تخصصی نیست یعنی ما حتی نمایشگاه بین المللی هم در پزشکی نداریم. چرا که همه نمایشگاه های بین المللی غیرتخصصی هستند اگر نمایشگاه قرار نباشد که بین المللی باشد تا آن موقع می‌توان به نگاه دیگری به آن نگاه کرد.
وی ادامه داد: در حالتی که نمایشگاه بین المللی نباشد برای منی که در دانشگاه هستم نقش دانشگاه‌ها در نشر کتاب دانشگاهی را بهتر می‌بینم در مقاله‌ای آمده بود که با وجود بخش بین الملل نقش بخش دانشگاهی کمتر از 10 درصد است که عمده این 10 درصد در نمایشگاه کتاب بود. تازه این در شرایطی بود که ما بخش ارزی داشتیم اما سال قبل که بخش ارزی نداشتیم حتی این مورد در دانشگاه‌ها نیز جذب نشد. که بعید می‌دانم در دانشگاه خرید کتابی رخ داده باشد. از نظر من بحث حضور خارجی در نمایشگاه چند بحث است آیا واقعا اولویت دارد؟ آیا تحریم‌ها اجازه می‌دهند؟ در این دوره از جشنواره می دیدم که ناشران خارجی به شدت کم شدند تحریم به صورت گسترده شده و ناشران مستقل کار نمی‌کند. برای مثال مذاکرات بین المللی در نمایشگاه کتاب نداریم. بخش رسانه فرهنگی که در آن کتاب الکترونیک وارد شده بود متوقف شد.
مدیرعامل خانه کتاب تصریح کرد: اگر نمایشگاه بین المللی باشد من مخالف تخصصی شدن هستم اما اگر بین المللی نباشد کتابخانه‌های دانشگاه‌ها بهتر می‌توانند از نشر دانشگاهی استفاده کنند.
وی همچنین افزود: نمایشگاه بین المللی کتاب به عنوان یک بازار منطقه‌ای در خاورمیانه تشکیل شد که کم کم از حاشیه آن زدیم مثلا ما چند سال بخش مذاکرات داشتیم که رفتند شرکت‌های رایانه‌ای حضور پیدا می‌کردند که آنها هم کم کم رفتند. و یا همچنین ما بخش مطبوعات داشتیم که کم شد.
فهیم نیا در ادامه سخنان خود به پرسشنامه‌ای اشاره کرد که در نمایشگاه کتاب امسال بین موسسات وخریداران پخش شد و گفت: نمایشگاه امسال پرسشنامه‌ای بین موسسات و خریداران به صورت جداگانه پخش شد که در آن درباهره میزان خرید عناوین خرید و امکانات نمایشگاه پرسیده شده بود. اما متأسفانه نتایج نسبت به سالهای قبل کاهش رضایتمندی را نشان می‌داد. البته فرصت نشد که این موارد را بررسی کنیم و در دست متخصصین قرار دهیم. اما اطلاعات خام آن موجود است.
در ادامه داوود موسایی سخنان خود را اینچنین ادامه داد: به نظر من باید پیشنهاد تخصصی شدن را اصلاح کرد وقتی می‌گوییم تخصصی ذهنمان به این طرف می‌رود که چند حوزه داریم باید مشخصا درباره یک چیز صحبت کنیم. مثلا منظور این باشد که نمایشگاه را در دو بخش برگزار کنیم. بخش بین المللی با این تعریف که کتابهای عمومی، کودک و نوجوان، عربی و انگلیسی حضور داشته باشند.
میرزایی مدیرعامل خانه کتاب درپاسخ به این سخنان گفت: مسئله مکان بهترین بحران فعلی نمایشگاه است نه صنعت نشر رو به افول ایران. ما نمی‌توانیم نمایشگاه را از صنعت نشر جدا کنیم. چرا که نمایشگاه تهران تابعی از صنعت نشر است.
وی همچنین ادامه داد: اگر حمایت‌های دولت از نمایشگاه کتاب تهران صرف بهبود زیرساخت پخش و توزیع شود قطعا تحول ایجاد خواهد شد.
مدیرعامل خانه کتاب سپس آماری را داد و گفت: من شنیده‌ام که میانگین فروش سالانه ناشران از جشنواره 10 درصد از فروش کل آنها است البته این عدد و در 15 سال پیش 50 تا 60 درصد بوده و الآن کم شده است اما همین مقدار کم نیز نشان می‌دهد که رمق ناشر از همین نمایشگاه است. اگر این حمایت میلیاردی که دولت از نمایشگاه انجام می‌دهد در حوزه پخش و توزیع باشد ممکن است باعث شود ما به راحتی درباره تخصصی شدن نمایشگاه از نگاه توسعه فرهنگ و کتاب ایران حرف بزنیم.
میرزایی افزود: تخصصی شدن از نظر من این است که ما در 10 روز به تمام بحران کتاب نپردازیم که با توجه به وقت و بودجه نیز امکان پذیر نیست. برای مثال فرض کنید بگوییم چند وقت دیگر جشنواره کتاب کودک خواهیم داشت مطمئنا ناشران کتاب استقبال نخواهند کرد. چرا که می‌گویند درد ما را نمی‌فهمید مشکل من اقتصاد کتابم است و تو به دنبال توسعه کتاب کودک هستی اگر بخواهیم صادقانه صحبت کنیم چند درصد از ناشران ما برایشان مسئله کتاب زرد مسئله اساسی است. من این دغدغه را دارم اما ناشران به حق دغدغه‌شان اقتصاد است. در حقیقت منظور ما از تخصصی شدن پرداختن‌ها، واکاوی‌ها، نشست‌ها و مدیریت‌های تخصصی حوزه نشر است. نمی‌توانیم تمام معضلات فرهنگی کتاب را در یک 10 روز حل کنیم.
وی در ادامه سخنان خود به تعبیری از بیانات مقام معظم رهبری پرداخت و گفت: اگر آقا فرمودند نمایشگاه بهار کتاب است نه اینکه در این 10 روز بهار را درست کنیم بلکه این موسمی است که براساس منطق درست فرهنگی به گونه‌ای باشد که بازدید کننده در فضای بهاری قرار گیرد. مثلا بخش بین المللی نه تنها آبرومند و قابل دفاع نیست بلکه جز آسیب زدن به اعتبار فرهنگی ما کارکرد اساسی دیگری ندارد.
در ادامه جلسه علی اشرف صادقی پژوهشگر سخنان خود را اینچنین گفت: اگر بخواهیم ریز شویم واژه تخصصی برای نمایشگاه غلط است مثلا فرض کنید بگوییم نمایشگاه تخصصی کتاب عمومی مگر در کتاب عمومی تخصصی وجود دارد بلکه باید بگوییم نمایشگاه اختصاصی کتاب عمومی. در کتاب کودک و نوجوان نیز همین بحث وجود دارد. وقتی می‌گوییم نمایشگاه تخصصی کودک و نوجوان باید روشن کنیم منظورمان ناظر بر ناشر است یا مخاطب.
حجت الاسلام زائری گفت: تعبیری که من از تخصصی بودن نمایشگاه داشتم موضوعی نبود بلکه مربوط به مخاطب بود اگر مخاطب مخاطبی خاص باشد موضوع متفاوت است وضعیتی که نمایشگاه اکنون دارد خوب نیست این مشکل در مکان قبلی نمایشگاه تست نمی‌شد. اما الآن فضای چمن‌ها راه روها و ... فضای زشتی را در نمایشگاه ایجاد می‌کند. درحالی که اگر مخاطب مخاطب تخصصی باشد و برای کار تخصصی مراجعه کرده باشد داستان متفاوت است. ژ
در پایان علی اشرف صادقی گفت: در بخش خارجی جشنواره سال به سال ضعیف تر شده‌ایم سابقا خیلی از ناشرین شرکت می‌کردند اما الآن کمتر شدندو چند موسسه ای که شرکت می‌کنند کتابهایشان همگی تکراری است. باید دولت و وزارت فرهنگ تدایبری اتخاذ کنند که ناشران خوب خارجی بیایند. شاید دلیلی که اینها حضور ندارند این است که تسهیلات ندارند.
این جلسه با سخنان داوود موسایی به اتمام رسید.
انتهای پیام/