بزرگداشت استاد آیتی مترجم بزرگ قرآن کریم در بروجرد برگزار شد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بروجرد، نادر ارجمندی شامگاه دوشنبه درمراسم  بزرگداشت و رونمایی از سردیس دکتر " عبدالمحمد آیتی " مترجم بزرگ قران کریم در نگارخانه استاد جواد بختیاری شهرستان بروجرد اظهارکرد: اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان بروجرد بنا به وظیفه فرهنگی خود و لزوم تجلیل از بزرگان شهرستان از قرصت ها استفاده نموده تا ضمن معرفی بیشتر و بهتر مفاخر شهرستان به گونه ای یاد و خاطره آنان را ماندگار کند.

وی افزود: یکی از این حرکت‌های فرهنگی ساخت سردیس بزرگان شهر است که تاکنون به مناسبت های خاص سردیس دکتر "عبدالحسین زرین کوب" ، "علامه سید جعفر شهیدی" و شهید "محمود صارمی "ساخته شده است.

رئیس ارشاد بروجرد با اشاره به ساخت سردیس استادآیتی خاطرنشان کرد:در مجتمع فرهنگی و هنری این شهر نصب شده و امروز سردیس استاد دکتر "عبدالمحمد آیتی" چهارمین سردیس ساخته شده است که توسط یکی از هنرمندان برجسته بروجرد که در شهر شیراز ساکن است ، ساخته شده و رونمایی می شود.

وی بیان کرد: با توجه به جایگاه رفیع بزرگان و مفاخر شهرستان بروجرد پیشنهاد می‌شود فرمانداری و شورای اسلامی شهر مجموعه ای از سردیس بزرگان شهر را ساخته و در مجموعه فرهنگی پارک صامتیه و یا فرمانداری و یا شهرداری بروجرد نصب نمایند تا ضمن ایجاد در آمدی پایدار از این موزه ، مجموعه ای ارزشمند را در جذب گردشگر فراهم کنیم.

ارجمندی با اشاره به اینکه  به همین مناسبت نمایشگاهی در گرامیداشت یاد و خاطره  استاد دکتر "عبدالمحمد آیتی " بر پاشده است عنوان کرد: در نخستین سالگرد فقدان این استاد گرانقدر و پانزدهمین سالگرد فقدان استاد دکتر "عبدالحسین زرین کوب " بر پا شده است که شامل مجموعه ای از عکس های مراسم تشییع استاد دکتر "عبدالمحمد آیتی " ، گزیده ای از کتب منتشر شده دکتر" آیتی" ، مجموعه‌ای از الواح تقدیر و سپاس دکتر" آیتی" ، گزیده ای از کتب منتشر شده استاد گرانقدر دکتر "عبدالحسین زرین کوب " است.

وی افزود: به یاد این دو استاد گرانسنگ نشست ادبی با حضور اساتید حوزه فرهنگ و ادب به همت انجمن ادبی است مهرداد اوستا بروجرد در محل نشست های اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

تولد، تحصیل و تدریس

عبدالمحمد آیتی در اردیبهشت 1305 خورشیدی در بروجرد لرستان به دنیا آمد.

وی ابتدا در شهر بروجرد، نخست به مکتب خانه سنتی آغاباجی رفت ولی والدینش او را به دبستان اعتضاد که قدیمی‌ترین مدرسه مدرن در بروجرد بود فرستادند. وی در سال 1320 وارد دبیرستان شد و در سالهای آخر، به تحصیل علوم حوزوی علاقه‌مند شد. وی به مدرسه علمیه نوربخش رفت و چند سالی در آنجا علوم اسلامی را فرا گرفت.

وضعیت معیشت عبدالمحمد آیتی به گونه‌ای بود که در کنار تحصیل مجبور بود پشتوانه‌ای برای تحصیلش فراهم سازد. از این رو، چندی در قنادی و زمانی در نجاری به کار پرداخت.

آیتی در سال 1325 وارد دانشکده معقول و منقول دانشگاه تهران شد و در سال 1328 با رتبه اول در رشته معقول را به پایان رساند و به دریافت مدرک لیسانس توفیق یافت. پس از به پایان بردن دوره لیسانس، به خدمت وزارت آموزش و پرورش در آمد و به تدریس ادبیات در مقطع دبیرستان پرداخت. پس از آن برای تدریس به بابل رفت و بیش از سی سال در شهرستان‌ها و تهران به عنوان دبیر به تدریس پرداخت. در کنار تدریس، سردبیری ماهنامه آموزش و پرورش را نیز بر عهده داشته و در دانشگاه فارابی و دانشگاه دماوند ادبیات فارسی و عربی تدریس کرده‌است. در مهرماه 1330 از خرم‌آباد به تهران منتقل شد و از آنجا به ساوه و چندی در گرمسار اقامت گزید.

وی در کنار تدریس، سردبیری ماهنامۀ آموزش‌ و پرورش را نیز بر عهده داشت. استاد آیتی همچنین در دانشگاه فارابی و دانشگاه دماوند دروس ادبیات فارسی و عربی را تدریس می‌کرد.

از بلیط فروشی تا استادی

وی در سال‌های پیش از انقلاب به دلیل مخالفت با رژیم پهلوی از آموزش و پرورش اخراج شد و سال‌ها در میدان امام حسین (ع) به بلیت اتوبوس فروشی پرداخت.

پیش از بازنشستگی

 کتابهای باتلاق، کشتی شکسته، کالسکه زرین، تحریر تاریخ وصاف و ترجمه تقویم البلدان را منتشر کرده بود. در دوره بازنشستگی تاریخ ابن خلدون (العبر) را در شش جلد ترجمه کرد و کتابهایی نظیر تاریخ دولت اسلامی در اندلس در 5 جلد و تاریخ ادبیات زبان عربی و تاریخ فلسفه در جهان اسلام را ترجمه کرد. از وی ترجمه‌های گوناگون دیگری بر جای مانده‌است.

گرچه عمده آثار آیتی ترجمه از زبان عربی به فارسی بود، اما همه آثارشان منحصر به ترجمه نبود؛ او کارهای قابل اعتمادی در ادبیات قدیم و حتی در ادب جدید داشت. اما ‌آن‌چه بیش از همه در آثار آیتی می‌درخشد، ترجمه‌های استادانه‌ای است که از زبان عربی به فارسی برگردانده‌ است.

نثر روان و امروزین ایشان در زبان فارسی کاملا دلنشین و دلپسند و کاملا قابل استفاده است و استادی ایشان را در درک ادبیات عرب نشان می‌دهد.

آن‌چه از ایشان سرمایه‌ای است که در این جهان و آن جهان می‌ماند، ترجمه‌ای است از قرآن با فارسی روان و ترجمه از نهج‌البلاغه‌، صحیفه سجادیه و الغارات (در بیان تاریخ حکومت امیرالمؤمنین (ع)) است.

تاریخ العبر ابن خلدون را شاهکار ترجمه‌های آیتی در حوزه تاریخ می‌دانند که از سال 1363 تا 1371 توسط پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در شش جلد منتشر شد. اما ترجمه او از قرآن کریم که آیتی را بیشتر به آن می‌شناسند؛ ترجمه‌یی که به او چنین لقب داده است؛ "آیتی مترجم قرآن". استاد آیتی پیش از انقلاب به این ترجمه دست زد.

ترجمه کتاب "تاریخ ادبیات زبان عربی" عبدالمحمد آیتی، در دوره دوم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان کتاب سال برگزیده شد.

فعالیت ها و مسئولیت ها

در مهرماه 1348 به پیشنهاد مرکز انتشارات آموزشی به تهران آمد و در آن مرکز به کار مشغول شد. ده سال سردبیر ماهنامه آموزش و پرورش بود تا در سال 1359 بازنشسته شد.

استاد آیتی از سال 1370 به عضویت پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد و پس از تشکیل گروه دانشنامۀ تحقیقات ادبی در سال 1371، تا سال 1379 ریاست این گروه و پس از آن ریاست شورای علمی دانشنامۀ تحقیقات ادبی فرهنگستان را نیز بر عهده داشت.

کتاب‌ها

باتلاق (1341)، می‌کاوالتاری (ترجمه)، کتاب هفت، کیهان

کشتی شکسته (1344)، تاگور (ترجمه)، تهران، فرانکلین
تحریر تاریخ وصاف (1344)، تحریر جدیدی از تاریخ وصاف، تهران، بنیاد فرهنگ ایران

کالسکه زرین (1345)، برادران گریم (ترجمه)، تهران، نیل
معلقات سبع (1345)، (ترجمه)، تهران، اشرفی

آمرزش (1347)، ابوالعلاء، (ترجمه)، تهران، اشرفی
تقویم البلدان (1349)، ابوالفداء (ترجمه)، تهران، بنیاد فرهنگ ایران

غزلهای ابونواس (1350)، (ترجمه)، تهران، کتاب زمان
تاریخ فلسفه در جهان اسلامی (1355)، حناالفاخوری و خلیل الجر (ترجمه)، تهران، فرانکلین

گزیده و شرح خمسه نظامی (1371 - 1355)، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی
درباره فلسفه اسلامی (1361)، ابراهیم مدکور (ترجمه)، تهران، امیرکبیر

تاریخ العبر (1371 - 1363)، ابن خلدون (7 جلد)، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
شکوه قصیده (1364)، شرح 48 قصیده از 30شاعر قرن‌های چهارم، پنجم و ششم، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی

تاریخ دولت اسلامی در اندلس (1371- 1366)، محمد عبدالله عنان (5 جلد)، کیهان
قرآن مجید (1367)، (ترجمه)، تهران، سروش

شکوه سعدی در غزل (1369)، گزیده و شرح تعدادی از غزل‌های سعدی، تهران، هیرمند
الغارات (1371)، در حوادث سال‌های معدود خلافت علی (ع)، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

صحیفه سجادیه (1372)، (ترجمه)، تهران، سروش
شرح و ترجمه معلقات سبع (1371)، تهران، سروش

حجاز در صدر اسلام (1373)، احمد العلی (ترجمه)، تهران، انتشارات سازمان حج و زیارت
گنجور پنج گنج، گزیده و شرح اشعار نظامی (1374)، تهران، علمی

علویات سبع (1374)، (ترجمه)، ابن ابی الحدید (ترجمه)، تهران، نشر بشارت
پیر نیشابور، گزیده یی از آثار عطار نیشابوری (1375)، تهران، انتشارات انقلاب اسلامی

شرح منظومه مانلی و پانزده قطعه دیگر (1375)، نیما یوشیج، تهران، فرزان روز
رندا، 20 داستان از نویسندگان معاصر سوریه (1376)، (ترجمه)، تهران، سروش

نهج البلاغه (1376)، (ترجمه)، بنیاد نهج البلاغه و نشر دفتر فرهنگ اسلامی
بسی رنج بردم (1376)، بازنویسی شده از زمان فردوسی، تاجیکستان، انتشارات سروا

مختصر تاریخ الدول (1377)، مجموعه داستان‌های کوتاه (ترجمه)، انتشارات سروا
شاهنامه بنداری (1380)، (ترجمه)، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

قصه باربد و بیست قصه دیگر از شاهنامه (1380)، تهران، فرزان روز
الحوادث الجامعه (1381)، ابن الفوطی (ترجمه)، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

معجم الادباء (1381)، یاقوت حموی (ترجمه و پیرایش)، تهران، سروش
داوری حیوانان نزد پادشاه پریان... (1383)، (ترجمه)، تهران، نشر نی

گزیده مقامات حمیدی (1383)، تهران، میراث مکتوب
در تمام طول شب (1383)، شرح چهار شعر بلند از نیما (همراه با خانم حکیمه دسترنجی)، تهران، آهنگ دیگر

تعمیر و توسعه مسجد پیامبر (بی‌تا)، غترجمهف، ناجی محمد حسن، تهران، سازمان انتشارات حج و زیارت
اشعار سروش اصفهانی، (1386)، تصحیح و توضیح.

ترجمه داستان‌های کوتاه

طلوع سپیده از خلیل جبران، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 39، شماره 2
مست از فرانک اوکونر، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 41، شماره 6

کودکی که گنجشک‌ها را دوست می‌داشت از میخائیل نعیمه، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 41، شماره 7
پیر مطرود از برتراند راسل، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 41، شماره 7

دزد از فرانسوا کوپه، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 41، شماره 5
پدر از ویلهلم شیمبتون، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 42، شماره 1

کوه نقره از سلمان لاکمرلوف، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 42، شماره 3
آشتی از امینه السعید، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 42، شماره 4 وسوسه ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 42، شماره 7

ندای ایمان از پر بم چند، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 43، شماره 1
سکه قلب از دواد سکاکینی، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 43، شماره 2

راز صخره‌ها از بالزاک، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 43، شماره 4
دو برادر از می‌ریام آلن دوفورد، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 43، شماره 5

بازگشت از محمود تیمور، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 43، شماره 6
انگشتری از ایزاک دنیسن، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 43، شماره 7

زندگی از موپاسان، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 44، شماره 2
ناخدا، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 44،

دوست از همینگوی ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 44، شماره 4
جمجمه از تاگور، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 44، شماره 6

فرجام از احمد عبدالقادر مازنی، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 44، شماره 7
یک بشکه کوچک از موپاسان، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 46، شماره 1

دو زن از پول بورژیه، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 46، شماره 2
مردی که می‌خواست خدا را ببیند از توفیق الحکیم، ماهنامه آموزش و پرورش، دوره 46، شماره 3.

وداع

استاد عبدالحمید آیتی 20شهریور سال 1392 در سن 87 سالگی دعوت حق را لبیک گفت و در 23 شهریور با حضور جمع کثیری از فرهیختگان، اساتید، شاگردان استاد، از مقابل فرهنگستان ادب فارسی تشییع و در قطعه نام‌آوران بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.

انتهای پیام/ج