اسکاتلند در مسیر انتخاب سرنوشت/ اسکات‌ها به پای صندوق‌های رأی رفتند
خبرگزاری تسنیم: اسکاتلندی‌ها در شرایطی برای تعیین سرنوشت خود، از دقایقی پیش به پای صندوق‌های همه‌پرسی رفته‌اند که نفس‌ها تا صبح روز جمعه (زمان اعلام نتیجه نهایی) در هالی‌رود و وستمینستر حبس خواهد بود.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، ساکنان اسکاتلند در شرایطی از دقایقی پیش به پای صندوق‌های رأی‌گیری همه‌پرسی استقلال این منطقه می‌روند که مباحثات و کارزارهای تبلیغاتی موافقان و مخالفان جدایی این منطقه از پادشاهی متحده که تا آخرین ساعات شب گذشته به اوج خود رسیده همچنان بر موضوعات اقتصادی و آینده مالی و تجاری این منطقه متمرکز بود.
در این کارزار سیاسی، در حالی که مخالفان جدایی با استناد گزارش‌های وستمینستر آینده‌ای نه چندان روشن را برای قدرت اقتصادی یک دولت مستقل اسکاتلندی پیش‌بینی می‌کنند، هواداران جدایی این گزارش‌ها را ادعاهایی دست‌کاری شده و با هدف هراس‌افکنی در بین ساکنان این منطقه به منظور به مخالفت‌واداشتن آن‌ها به تشکیل یک دولت جدید مستقل از لندن می‌دانند.
موافقان استقلال در حالی که اذعان دارند سرانه هزینه‌ها و مخارج عمومی اختصاص یافته در منطقه اسکاتلند بیشتر از دیگر بخش‌های پادشاهی متحده است، اما تأکید می‌کنند که درآمدهای مالیاتی و نفتی به دست آمده از این منطقه بیشتر از دیگر بخش‌های این اتحادیه پادشاهی است.
در این زمینه پروفسور مایک دانسون استاد تجارت و کارآفرینی دانشگاه هریوت‌وات اسکاتلند در گفتگو با خبرگزاری تسنیم، با اشاره به هشدارهای مکرر دولت مرکزی پادشاهی متحده در مورد آینده غبارآلود و تاریک اقتصادی و مالی یک اسکاتلند مستقل و اینکه این منطقه برای برپانگه‌داشتن به یارانه اختصاصی دولت مرکزی لندن همچنان نیازمند است، بیان می‌کند: «اگر ما این این چنین میزانی نیازمند ارائه یارانه و کمک هستیم چرا آن‌ها خواستار حفظ ما در درون خود (پادشاهی متحده) هستند؟ اگر پس از استقلال ما تجارت و کسب و کارمان را در مقابل شرکت‌های انگلیسی از دست می‌دهیم (عرصه را به انگلیسی‌های ببازیم) چرا آن‌ها به این امر علاقه‌مند نیستند؟ و (این سئوال) همچنین از بابت ادعاهای مطرح در مورد کسری مالی و بودجه، مشکلات اقتصادی مطرح است، اینکه آن‌ها از بابت از دست دادن این مردم نگرانی دارند به خاطر دلایلی دیگر است، دلایلی شامل از دست دادن بخش مالی، درآمدهای مالیاتی و نفتی اسکاتلند همچنین از دست دادن قدرت و نفوذ پیشین بر اثر تبدیل شدن به یک کشور کوچک‌تر».
اسکاتلند با دارا بودن وسعتی بیش از 73 هزار کیلومتر مربع تقریبا یک‌سوم (شمالی) جزیره بریتانیا را شامل می‌شود. این منطقه دارای جمعیتی بالغ بر 5 میلیون و 300 هزار نفر است که حدود 10 درصد کل جمعیت پادشاهی متحده را شامل می‌شود. تولید ناخالص داخلی اسکاتلند با بیش از 235 میلیارد دلار است که چیزی نزدیک به 10 درصد تولید ناخالص داخلی کل پادشاهی متحده را در بر می‌گیرد.
درباره پادشاهی متحده باید گفت که این کشور شامل چهار ملتِ انگلیس، ولز، اسکاتلند، و ایرلند شمالی است و در مجموع تحت عنوان پادشاهی متحده بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی نامیده می‌شود. بریتانیای کبیر نامی است که به سرزمین/جزیره اصلی این کشور که شامل سه منطقه انگلیس، اسکاتلند و ولز است اطلاق می‌شود. این جزیره به خاطر عنوان کبیر را یدک می‌کشد که تا از بریتانیای کوچک (ناحیه بریتون) در شمال شرقی فرانسه که دارای ریشه‌های فرهنگی و زبانی مشترکی است متمایز شود.
اما نکته در مورد پادشاهی متحده برخلاف تصور اولیه دارای تنوع و تفاوت‌های فرهنگی زیادی است. برای مثال در این کشور علاوه بر زبان انگلیسی استاندارد، زبان‌های (و بالطبع فرهنگ‌های) متفاوتی دیگری را شامل کورنیش (در شبه‌جزیره کورن‌وال واقع در منتهی‌الیه جنوب شرقی این جزیره)، آیریش (در ایرلند شمالی) ولزی (در منطقه ولز)،اسکاتلندی و اسکاتلندی گالیئیک (در مناطقی از اسکاتلند) و اولستر-اسکاتس (در ایرلند شمالی و اسکاتلند) دارا است که هر کدام در منطقه که دارای جمعیت قابل توجهی از سخنوران به این زبان‌ها است، به عنوان زبان رسمی در کنار زبان انگلیسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بر اساس توافق‌نامه‌ای که بین الکس سالموند وزیر اول دولت محلی اسکاتلند و دیوید کامرون نخست‌وزیر دولت پادشاهی متحده امضا شده است، تمامی افراد ساکن در منطقه اسکاتلند که حداقل دارای 16 سال تمام باشند واجد شرایط رأی دادن در این همه‌پرسی هستند. طبق تخمین‌های صورت گرفته تعداد واجدین شرایط حدود 4 میلیون و 280 هزار نفر می‌باشد.
بررسی‌های آماری صورت گرفته در مورد گرایش مردم اسکاتلند به استقلال این منطقه نشان دهنده این است که فاصله موافقان و مخالفان بسیار کاهش یافته و به زیر 4 درصد رسیده است. در همین ارتباط پروفسون جان کرتیس استاد علوم سیاسی دانشگاه‌استرات‌کلاید که از جمله مشهورترین متخصصان پیمایش‌ها و نظرسنجی‌های سیاسی و اجتماعی در این منطقه در گفتگو با خبرگزاری تسنیم عنوان داشت: «در حالی که تا سه هفته پیش نظرسنجی‌های انجام شده بیانگر این بود که پس از کنار گذاشتن کسانی که هنوز تصمیمی نگرفته‌اند، 43 درصد موافق استقلال و 57 درصد مخالف جدایی بودند، اما نظرسنجی‌های اخیر بیانگر این است که این نسبت به 48 درصد (موافق) در مقابل 52 درصد (مخالف) تغییر یافته و تفاوت‌ها کمتر شده است».
به گفته وی «با این حال نظرات مخالف حداقل در سطح فردی همچنان پیشتاز بوده است اما در حال حاضر اختلاف آن‌ها کاهش یافته است».
در صورت "رأی موافق" اکثریت شرکت‌کنندگان در همه‌پرسی، اتحاد 307 ساله این کشور که با تصویب لایحه اتحاد در سال 1707 میلادی موجب انحلال دولت و پارلمان محلی اسکاتلند و ادغام آن در تشکیلات سیاسی متمرکز در لندن شد پایان داده خواهد شد. هرچند که اسکاتلندی از سال 1998 توانسته است دوباره از یک پارلمان و دولت محلی برخوردار شود.
در حال حاضر حزب ملی‌گرای اسکاتلند (SNP) با در اختیار داشتن 65 کرسی از مجموع 129 کرسی پارلمان محلی اسکاتلند موسوم به هالی‌رود، اکثریت مطلق پارلمان را از آن خود کرده و با تکیه با این تفوق خود توانسته است برگزاری این همه‌پرسی را تصویب کند. حزب ملی‌گرای اسکاتلند (به همراه سبزها که دارای 2 نماینده در هالی‌رود بوده و حزب سوسیالیست) اصلی‌ترین حزب فعال در عرصه داخلی اسکاتلند است که موافق جدایی این منطقه از پادشاهی متحده است. در مقابل سه حزب کارگر، محافظه‌کار و لیبرال دموکرات که در مجموع دارای 57 کرسی در پارلمان محلی اسکاتلند هستند مخالف این اقدام بوده و تداوم اتحاد را به نفع آینده اقتصاد و بخش مالی این منطقه می‌دانند.
به گفته کرتیس، در بین کارزار مخالفان استقلال «شاهد ائتلافی از سه حزب متفاوت محافظه‌کار، کارگر و لیبرال دموکرات‌ها هستیم ... هرچند هر سه حزب بر سر اینکه انگلستان چگونه باید راهبری شود (و درنتیجه اسکاتلند نیز چگونه باید راهبری شود) توافقی ندارند، اما مخالف استقلال هستند. با این حال اینکه در مورد آینده اسکاتلند چه نظری دارند مشکل بتوان اظهار نظر کرد. بنابراین می‌توان گفت که موافقان استقلال دارای یک حزب عمده است و من فکر می‌کنم این امر از نظر راهبردی یک مزیت مهم است، آن‌هم در شرایطی که دیگر سه حزب مخالفت استقلال بین خود تنش‌هایی را داشته و از هم‌اکنون بر سر انتخابات عمومی سال 2015 پادشاهی متحده رقابت دارند، این وضعیت خود مزیتی برای موافقان و حامیان استقلال است».
در این میان برخی نگرانی‌های فرا منطقه‌ای نیز ایجاد شده است که از جمله مهمترین موارد آن از سوی دبیرکل ناتو، وزیر خارجه اسپانیا و کاخ سفید بیان شده است. ناتو نگران است که توان اقتصادی و نظامی پادشاهی متحده کاهش یافته و سهم این کشور در تأمین نظامی و مالی ناتو کاهش یابد. اسپانیا نیز از این بابت نگرانی دارد که استقلال اسکاتلند به جدایی دو منطقه کاتالونیا و باسک در این کشور منجر شود. این در حالی است که بر اساس مصوبه پارلمان کاتالونیا، در 9 نوامبر آتی در این منطقه یک همه‌پرسی در مورد وضعیت آینده آن برگزار می‌شود، امری که مادرید زیر بار آن نرفته و برگزاری چنین همه‌پرسی را مردود اعلام کرده است. کاخ سفید نیز از این جهت مخالفت جدایی قسمت شمالی جزیره بریتانیا است زیرا این امر جایگاه و منزلت یکی از نزدیکترین متحدان بین‌المللی آن را تضعیف می‌کند.
در این میان هم در لندن و هم در برخی دیگر از پایتخت‌های متحدان لندن، نگرانی‌های شدیدی در مورد سرنوشت تأسیسات هسته‌ای ترایدنت در خاک اسکاتلند وجود دارد. حزب ملی‌گرای اسکاتلند پیشتر به طور رسمی اعلام کرده بود که در صورت استقلال این منطقه، تمامی سلاح‌های هسته‌ای بایستی به شکلی ایمن از خاک این کشور تخلیه شوند. اما هزینه جابه‌جایی این تأسیسات، طبق برخی تخمین‌ها بسیار سرسام‌آور بوده و یکی از دغده‌های اصلی وستمینستر درباره جدایی اسکاتلند است.
نفت استخراجی از منابع موجود زیر بستر دریای شمال نیز از جمله مهمترین موضوعات مورد مناقشه است. پادشاهی متحده بر این باور است که اتکای هوادارن استقلال به درآمدهای آتی ناشی از این منابع پر ریسک است، به ادعای لندن، حداکثر حجم باقی‌مانده قابل استخراج از منابع نفتی چیزی در حدود 10 میلیارد بشکه نفت است. در مقابل هوادارن جدایی بیان می‌دارند که تخمین‌های اعلام شده از سوی دولت لندن بسیار بدبینانه و غیرواقع‌بینانه است. در همین زمینه مایک دانسون در گفتگو با خبرگزاری تسنیم تصریح کرد: «وستمینستر چنان تخمین شدیداً بدبینانه‌ای دارد که فراتر و خارج از تمامی شواهد و منابع (اطلاعاتی) موجود در این باره است: برای مثال، نهاد مستقل صنعت نفت و گاز پادشاهی متحده موسوم به "OIL & GAS UK" میزان ذخایر باقی‌مانده را 24 میلیارد بشکه نفت تخمین می‌زند، شرکت بریتیش پترولیوم آن را برابر با 27 میلیارد بشکه نفت می‌داند، همچنین منابع مختلف آکادمیک میزان ذخایر باقی‌مانده را تا 35 میلیارد بشکه تخمین می‌زنند، حتی گفته‌های کارشناسان دولت پادشاهی متحده حاکی از ذخایر 16 تا 24 میلیارد بشکه‌ای نفت است، (اما) دولت پادشاهی متحده می‌گوید (تنها) 10 میلیارد بشکه نفت باقی مانده است، بسیار کمتر از تمامی منابع اطلاعاتی دیگر. این در حالی است که منابعی در آب‌های ساحلی غرب اسکاتلند کشف شده است که شاید به این منجر شود که حتی تخمین‌های آکادمیک صورت گرفته (تا 35 میلیارد بشکه) را در بازه زمانی بلند‌مدت بسیار محافظه‌کارانه نشان دهد».
سیاست داخلی پادشاهی متحده از دیگر عرصه‌هایی است که به شدت تحت‌تأثیر استقلال انگلیس قرار خواهد گرفت. به گفته جان کرتیس: «اگر اسکاتلند از پادشاهی متحده جدا شود، احتمالا کامرون رهبری حزب محافظه‌کار را در انتخابات آتی بر عهده نخواهد داشت، زیرا وی نتوانسته که این اتحاد را حفظ کند... اما مهمتر این است که انگلیسی‌ها نسبت به آینده اسکاتلند چه واکنشی نشان می‌دهند، اینکه آن‌ها ائتلاف حاکم بر دولت را متهم می‌کنند، اینکه آیا محافظه‌کاران یا حزب کارگر را متهم می‌کنند یا آنکه تمامی آن‌ها را متهم کنند، وضعیتی که منجر به تقویت حزب استقلال انگلستان (UKIP) می‌شود».
در کنار تمامی موارد مطرح، باور بسیاری بر این است که رسانه‌ها در این نقشی برجسته در جهت‌دهی به افکار عمومی و رأی مردم داشته و نقشی بسیار فعالانه ایفا می‌کنند، به گونه‌ای که برخی رسانه‌ها علیرغم اعلام پایبندی مکرر به بی‌طرفی رسانه‌ای در انی ماجرا به صورت تمام قد به حمایت از یک طرف ماجرا پرداخته‌اند. در این مورد پروفسونر جان رابرتسون، استاد سیاستِ رسانه در دانشگاه غربِ اسکاتلند در گفتگویی با خبرگزاری تسنیم تصریح کرد: «رویکرد بی‌بی‌سی درباره همه‌پرسی استقلال اسکاتلند غیرمنصفانه است».
رابرتسون با اشاره به پژوهش‌های خود گفت: «ر اساس یکی از پژوهش‌های آکادمیکی که انجام داده‌ام، با بررسی بازه زمانی یک ماهه برنامه مشهور و پرمخاطب "صبح به خیر اسکاتلند" (Good Mornong Scotland) شبکه رادیویی بی‌بی‌سی اسکاتلند (BBC Radio Scotland) مشخص شد که این برنامه از هر بعدی (به غیر از پیام‌های بازرگانی) نسبت به کارزار تبلیغاتی موافقان استقلال این منطقه رویکرد غیرمنصفانه‌ای داشته و هوادار مخالفان جدایی بوده است. بررسی‌ها نشان داد که این برنامه در ابتدای ساعت پخش خود ابتدا اخبار منفی را علیه کارزار هوادارن استقلال پخش می‌کند و با تکرار سنگین و چندباره این پیام‌ها در طول ساعات مختلف به گونه‌ای عمل می‌کنند که این اخبار هشدارآمیز و نگران‌کننده به صورت ناخودگاه جذب مخاطب شوند. این در حالی است که اخبار و بیانیه‌های پوشش داده شده از سوی موافقان استقلال اغلب به صورت منفعلانه ارائه می‌شود در حالی که مطالب مرتبط با مخالفان استقلال به صورت ابتکاری پوشش داده می‌شود».
در مقابل نیز نشریه ایندیپندنت در گزارشی اعلام کرد: «روزنامه "اسکاتیش سان" متعلق به رابرت مردوخ در آستانه اعلام حمایت رسمی از استقلال انگلستان و حمایت از تبلیغات الکس سالموند وزیر اول دولت محلی اسکاتلند که ارتباط نزدیکی با وی دارد قرار گرفته است».
این نشریه انگلیسی با با بررسی پیام‌های اخیر رابرت مردوخ غول رسانه‌ای جهان نوشت که وی در آستانه اعلام رسمی حمایت از استقلال اسکاتلند و به کارگیری امپراطوری رسانه‌ای خود برای تشویق مردم به دادن رأی مثبت به همه پرسی استقلال این منطقه است.
اما آنچه مشخص است، تا صبحدم روز جمعه به وقت محلی ادینبرا پایتخت اسکاتلند، معلوم خواهد شد که پرچم پادشاهی متحده بر فراز ساختمان هالی‌رود برقرار می‌ماند یا اینکه برای همیشه به پایین کشیده می‌شود.
انتهای پیام/
