صالحی: جایزه کتاب سال فرصتی برای رصد و ارزیابی حوزه کتاب و نشر کشور است / حبیبی: جابه‌جا شدن مدیریت‌ها برکتی برای نظام ما است

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم تودیع و معارفه دبیر علمی کتاب سال جمهوری اسلامی با حضور سیدعباس صالحی معاونت فرهنگی وزیر ارشاد، نجفعلی میرزایی مدیرعامل خانه کتاب، نجفقلی حبیبی دبیر سابق و محمدعلی مهدوی راد دبیر جدید کتاب سال جمهوری اسلامی امروز در سرای اهل قلم برگزار شد.

در ابتدای جلسه نجفعلی میرزایی مدیرعامل خانه کتاب به سخنرانی پرداخت و گفت: جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی معتبرترین جایزه کتاب است که البته به دلایلی این جایزه آسیب‌هایی پیدا کرده و هیبت و نقش جدی‌اش در صنعت نقش کتاب کمرنگ شده است. حضور آقای حبیبی و بعد از ایشان حضور مهدوی راد قطعا گام‌های جدی‌ای برای بازگرداندن این جایزه به جایزه‌ای است که مورد افتخار اهل کتاب است. باید کاری کرد که کتاب سال به عنوان میزان و سنجه عرصه کتابخوانی باشد. ما باید به این جایزه به عنوان یک معیار سنجش نگاه کنیم. مسئولیت خانه کتاب در این حوزه بسیار سنگین است. کار داوری نزدیک 60 هزار کتاب برای انتخاب کتاب سال مسئولیت سنگینی است که بر دوش خانه کتاب است که البته باید با حضور فعالان و گروه‌ها برآیند به اینگونه باشد که کتاب سال معیار بودن خود را به دست آورد. 

وی همچنین ادامه داد: ما می‌توانیم تفاوت‌های بسیاری داشته باشیم اما وقتی مرجع اخلاق بر تکثرگرایی سیاسی حاکم شد تمام این تکثرها میوه شیرین تعاملی خواهد بود که به رشد یافتن اندیشه منجر خواهد شد. نکته مهم در کارنامه آقای حبیبی این است که برای ما به یقین ثابت شد که با وجود تفکرات مختلف حاکمیت مرجع اخلاق و انصاف نماد پیوستگی داشته که من ایشان را به عنوان نماد مدیریت اخلاقی می‌دانم. رفتن ایشان به معنی خداحافظی از حوزه کتاب نیست. ما در آینده از ایشان استفاده خواهیم کرد در نتیجه این جلسه تودیع نیست بلکه تکریم است. 

مدیرعامل خانه کتاب در ادامه به تحولات کتاب سال اشاره کرد و گفت: کتاب سال دچار تحولاتی خواهد شد که مهمترین آن بحث بازنگری در آیین‌نامه و جوایز است. جایزه کتاب سال را باید بازنگری کنیم و اکنون با انتخاب دبیر جدید بهتر می‌توان این کار را انجام داد. ادغام و تلفیق کتاب اول و کتاب فصل در کتاب سال اقتضاء می‌کند که آئین‌نامه عوض شود وقتی این دو جایزه مهم تلفیق می‌شود بدین معناست که کیفیت جایزه باید ارتقاء یابد. که البته این موضوع بدون وجود دبیر امکانپذیر نبود و با حضور آقای مهدوی راد از هفته آینده این فرآیند آغاز خواهد شد منتظریم که این جایزه بتواند جایگاه اصلی‌اش را پیدا کند. 

وی در پایان سخنان خود گفت: دبیر کتاب سال دبیر مشترک کتاب سال جایزه پروین و جایزه جلال نیز هست در حقیقت این دو جایزه مهم زیرمجموعه دبیری آقای راد است که در آن فضا نیز نگاه‌ها و تحلیل‌ها زیاد است. به نظر بنده سه ضلع شخصیتی ولایت‌پذیری، ولایتمداری و در نظر گیری مصالح نظام نکته قابل توجه ایشان است. 

در ادامه نجفقلی حبیبی دبیر سابق کتاب علمی به سخنرانی پرداخت و گفت: در مقررات کتاب سال نوشته شده است که دبیر آن به عنوان یک سال تعیین می‌شود. از نظر بنده فردی که برای این مسئولیت انتخاب می‌شود باید زودتر بیاید تا کار را جلو ببرد. و به همین جهت بود که مردادماه از آقای صالحی درخواست کردم که بنده برای انجام ادامه مطالعاتم از این مسئولیت مرخص شوم که این نکته موجب خواهد شد مدیر جدید در زمان خوبی به سرکار آید و فرصت دارد که کارش را به درستی انجام دهد. همچنین از نظر بنده جابه‌جایی مدیریت برکت دارد. که در جامعه نیز این مورد وجود دارد. همانطور که در کشور هر 4 سال یکبار رئیس جمهور دوباره انتخاب می‌شود. 

وی ادامه داد: جابه‌جا شدن مدیریت در ایجاد تحول در یک نظام بسیار موثر است که باعث خواهد شد تجربیات به افراد جدید منتقل شود. جابه‌جا شدن مدیریت‌ها یکی از برکت‌ها برای نظام ما است و ما باید سعی کنیم که به میزهای مدیریتی نچسبیم چون این چسبیدن‌ها خطرناک است. در تاریخ هم این موضوع ثابت شده است. اگر بتوانیم این جابه‌جا شدن‌ها را به عنوان یک اصل داشته باشیم بسیار خوب است. در حقیقت مصلحت این بود که من با نیت رسیدن به مطالعاتم فرصت را برای مدیر بعدی ایجاد کنم. 

حبیبی خاطرنشان کرد: تخصص قوی و محکم آقای مهدوی‌راد بسیار کمک کننده است. ایشان مدیر نیز هستند که امیدوارم این مجموعه بتواند به خوبی کار کند و تحولی که در شان کتاب است رخ بدهد. این تدبیر که کتاب سال بتواند به عنوان یک اعتبار مطرح باشد چیزی است که باید بیشتر به آن پرداخته شود. علیرغم اینکه عده‌ای می‌گویند اثر کتاب با حضور سایت‌ها کم شده است. اما شما به راحتی می‌توانید کتاب را در اختیار داشته باشید که این نیز یکی از اهداف کتاب سال است. 

وی در ادامه به معیار کتاب سال اشاره کرد و گفت: وقتی کتابی به عنوان کتاب سال انتخاب شد معیاری با خود به همراه دارد و آن این است که جوانان از این کتاب تقلید کنند و این کتاب به عنوان یک الگو در اختیار آنان باشد. در حقیقت انتخاب کتاب سال فقط تشویق یک نوسنده است بلکه ترغیب نویسندگان جوان به نوشتن کتاب است.

وی در پایان گفت: بخش اول تغییر در آیین‌نامه قبلا انجام شده که امیدوارم بخش دوم آن نیز با مدیریت آقای مهدوی ادامه یابد. 

در ادامه جلسه مهدوی راد دبیر جدید کتاب علمی به سخنرانی پرداخت و گفت: خدا را شکر می‌کنم که برای به وجود آمدن خدمتی دیگر در حوزه اندیشه اینجا هستم. در اولین جلسه جایزه جلال به دوستان گفتم که اگر بتوانیم در آینده جایزه کتاب سال را که یک شاخه آن جایزه جلال و شاخه دیگر جایزه پروین است، به صورت نماد نگاه به فرهنگ داشته باشیم به جایی خواهیم رسید که نگاه‌ها به محتوا و ساختار باشد و نه چیز دیگری. بنده از دومین سال انتخاب کتاب سال به صورت مستقیم و غیرمستقیم در خدمت این جریان بزرگ بودم. که البته یکی، دو سال نیز بنا به دلایلی در این جریان حضور نداشتم. بنده همچنین اولین کتاب سال جمهوری اسلامی جهانی را اجرا کردم. کتاب تفسیر المنیر محقق کتابی بود که من پیشنهاد کردم و به عنوان کتاب سال انتخاب شد. و همه دیدند که نویسنده این کتاب زمانی که از ایران به کشورش یعنی سوریه برگشت در دانشگاه دمشق سخنرانی‌های مهمی در باب تشیع و ایران کرد. 

وی ادامه داد: اگر ما از جهت بازنگری دقیق د رمعیارها و آئین‌نامه‌ها شفاف‌سازی هدف و آهنگ کلی اجرای کار که به فرآیند گزینش داوران می‌انجامد بپردازیم کارمان را انجام داده‌ایم. عالیقدران می‌گویند که علم مرز نمی‌شناسد ما در حقیقت یک نظام هستیم که براساس قوانین و چارچوب‌هایی اداره می‌شویم. در اجرای این چارچوب‌ها باید سلیقه‌ای عمل کرد. در حقیقت بنده به دوستان خانه کتاب می‌گویم در اجرا باید کار را به گونه‌ای شکل دهند که هر کس کتابش به جایزه کتاب سال رسید به آن افتخار کند و بقیه نیز به این گزینش بر اساس ترازمندی اشاره کنند. 

وی به ارائه یک پیشنهاد جدید در حوزه کتاب سال پرداخت و گفت: به نظر اگر یک جایزه ویژه طراحی کنیم و یک اثر فاخر در سال 93 را در انتخاب کتاب سال داشته باشیم بسیار خوب است. کتابی که گزیده می‌شود و جایزه می‌گیرد باید به نقد گذاشته شود تا همه بدانند چرا فلان کتاب در فلان حوزه انتخاب شد که حاصل این نقدها نیز باید نشر پیدا کند. تا نویسندگان به جایی برسند که آثاری با این ویژگی‌ها بیافرینند میراث مکتوب باعث تعالی جامعه و فرهنگ است. 

محمد علی مهدوی راد در پایان سخنان خود گفت: اگر بتوانیم همین خط و مشی را که در این یکسال با حضرو آقای حبیبی داشتیم ادامه دهیم به گونه‌ای که عدل و انصاف و علمی بودن را در نظر داشته باشیم بسیار پیشرفت خواهیم کرد. 

جلسه با حضور علی‌اکبر صالحی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد دنبال شد. وی به دلیل سفر به ارومیه با تاخیر در این جلسه حاضر و طی سخنان کوتاهی گفت: حضور بنده در این جلسه برای تشکر از آقای حبیبی به خاطر فعالیت‌ها و برگزاری سی و یکمین دوره کتاب سال است. همچنین به آقای مهدوی راد که سی و دومین کتاب سال را برگزار خواهند کرد عرض تبریک دارم. از نظر بنده کتاب سال فرصتی برای رصد و ارزیابی حوزه کتاب و نشر کشور است. از این جهت که 30 هزار کتاب در بوته داوری قرار می‌گیرد و در فرآیندی منتخبین انتخاب می‌شوند. این یک فرصت خاص است که باید قدر آن را دانست. برای این برگزاری کتاب برای حوزه تولید کتاب و حوزه تولید علم اثرات مثبتی دارد که می‌تواند خود را بشناسد و داوری‌ها را ببیند. اگر با همین نگاه به سی و دومین دوره کتاب سال نگاه کنیم اهمیت زیادی دارد که می‌تواند تراز نشر کتاب را به ما نشان دهد. همچنین این انتخاب می‌تواند نظریه‌های تازه را تعمیق بدهد و افق‌های پدید آمده را ادامه دهد.

وی ادامه داد: می‌توان ظرفیت کتاب را بیش از آن که هست ارتقا داد. در دوره‌های گذشته اهتمام خوبی وجود داشته اما جریان کتاب سال می‌تواند در معرض مخاطراتی باشد مخاطراتی نظیر سلیقه‌گرایی علمی و سیاسی، شتابزدگی و فرآیند‌های غلط. یکی از بخش‌هایی که می‌تواند به ارتقای کتاب سال کمک کند دبیرخانه و دبیر است که اگر به خوبی انتخاب شود می‌تواند مخاطرات را کاهش دهد. 

وی خاطرنشان کرد: سال گذشته و در آغاز فعالیت دولت توانستیم آقای حبیبی را به عنوان دبیر داشته باشیم که حضور ایشان به عنوان یک شخصیت علمی گام خوبی بود. ماموریت نخبگانی، حسن سلوک و ارتباط علمی ایشان نیز بسیار مکشوف بود. 

معاون فرهنگی وزارت ارشاد در ادامه گفت: اگرچه ما دبیر ثابت داریم اما اگر دبیر علمی مختلف داشته باشیم بهتر می‌توان از سلایق علمی استفاده کرد و اگر هر سال این دبیر یک نفر باشد می‌توان دایره علمی راگسترش داد. زمانی که صحبت از بازنگری آئین‌نامه و جایزه بود با همین نگاه انتخاب دبیر امسال به آقای مهدوی رسید که ایشان شخصیتی شناخته شده است که ویژگی‌های زیر را دارند. بعد اول ویژگی ایشان کتابشناسی و کتاب پژوهشی ایشان است که مونس بودن ایشان با کتاب بیش از چند دهه، شخصیت خوبی را از ایشان ساخته است ویژگی بعدی ایشان ارتباط  گسترده ایشان با نخبگان حوزه و دانشگاه و بخش نشر است همچنین تخصص ایشان در علوم قرآن و تفسیر یکی از ویژگی‌هایی است که بسیار کمک کننده است و ذوق سلیم به دور از سلیقه‌گرایی علمی ایشان ویژگی‌است که او را به عنوان دبیر کتاب سال انتخاب کرد. 

صالحی در پایان گفت: امیدوارم در این 5 ماه باقیمانده زحمات ایشان، مجموعه داوران و خانه کتاب فضایی را فراهم کند که چندین قدم به جلو برداریم و بخشی از ظرفیت‌های ناشکفته کتاب را شکوفا کنیم. 

در پایان نیز تودیع و معارفه آقایان حبیبی و مهدوی راد توسط سیدعباس صالحی با ارائه تقدیرنامه انجام شد. 

انتهای پیام/