علامه طباطبایی مهم‌ترین نظریه پرداز تفسیری قرن است

به گزارش خبرگزاری تسنیم ازقم، به نقل از مرکز خبر حوزه، یازدهمین پیش نشست همایش «اندیشه‌های علامه طباطبایی در تفسیر المیزان با موضوع رویکرد علامه طباطبایی به حدیث»، ظهر امروز در موسسه دارالحدیث قم، برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدکاظم طباطبایی در این پیش همایش اظهار کرد: بررسی اندیشه‌های علامه، سنت بسیار خوبی است که این سنت باید برای شخصیت‌های بزرگ دیگر نیز انجام شود که برای طلاب بسیار مفید است.

وی افزود: مبانی رجالی و فقهی محصور آیت‌الله العظمی بروجردی و همچنین مبانی خاص ایشان در حدیث هنوز ناشناخته است و شاگردان ایشان کم کم از دنیا می‌روند و اگر تلاشی انجام نشود مجموعه تلاش‌های ایشان از بین می‌روند.

رئیس پژوهشکده و علوم و معارف حدیث، اظهارکرد: علامه به عنوان مهم‌ترین نظریه پرداز تفسیری در قرن ما شهرت جهانی دارد و اهل سنت و مستشرقین نیز ایشان را به عنوان نماد تفسیر قرآن به قرآن می‌شناسند که این شکل از تفسیر، فرامذهبی است، یعنی در تمام مناطق غیر شیعی نیز می‌تواند بروز و ظهور داشته باشند.

وی گفت: کشف ارتباط آیات قرآنی وشگردهای خاص تفسیری این تفسیر، به عنوان یک تفسیر ابتکاری شناخته می‌شود و جای خود را در عرصه‌های علمی باز کرده است.

رئیس پژوهشکده و علوم و معارف حدیث، افزود: عظمت تفسیر المیزان باعث شده که برخی از ویژگی‌های علمی ایشان به خصوص در زمینه حدیث و سنت مغفول واقع شود؛ تفسیر البیان که یک تفسیر روایی است و قبل از تفسیر المیزان نوشته شده و تا سوره یوسف نیز ادامه داشته است این رویکرد را توسط علامه نشان می‌دهد.

حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی خاطرنشان کرد: ده درصد المیزان به روایات و یا به گونه‌ای از روایات پرداخته است؛ ولی علامه در حدیث پژوهشی و آموزش حدیث پژوهی از بنیانگذاران این رشته است؛ هنوز کلاس حدیثی رسمی در حوزه وجود ندارد، ولی علامه هر هفته یک شب بحارخوانی داشتند و احادیث را تبیین می‌کردند.

وی گفت: بحارالانوار به همت ایشان و شاگردانشان منتشر شد که اصل که از فعالیت‌های ماندگار ایشان است؛ تفسیر عیاشی و نورالثقلین نیز به همین شکل به اهتمام ایشان انجام شد؛ لذا مرحوم علامه را باید به عنوان یک محدث پرکار نام برد.

رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث خاطرنشان کرد: علامه طباطبایی به برکت المیزان در این حوزه شناخته شده و کمتر به ویژگی‌های حدیثی ایشان توجه شده است.حج‌الاسلام طباطبایی گفت: در مجامع علمی بین سنت و حدیث خلط صورت می‌گیرد و علامه هم این تفاوت را متذکر شدند، ولی برخی اوقات این دو را مترادف انگاشته‌اند و آیت الله العظمی جوادی آملی نیز چنین کردند.

وی افزود: مراد از سنت مطابق تعریف اصطلاحی ماصدرعن النبی یا معصوم است؛ پس قول و فعل و تقریری که از معصوم صادر شده است، سنت نام می‌گیرد؛ حال اگر ما فیض حضور پیامبر (ص) را درک می‌کردیم سخن و فعل ایشان را که مشاهده می‌کردیم سنت نام می‌گرفت؛ ولی اگر دیده و یا شنیده خود را به دیگران که در آن محل نبودند تعریف می‌کردیم این تعریف حدیث نام می‌گیرد.

حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی خاطرنشان کرد: سنت پیامبر (ص) به فعل و قول سرایت می‌کند و برای همه حجت است، ولی حکایت سنت اینگونه نیست و ما باید از قول و حدیث بتوانیم به سنت دست پیدا کنیم؛ حدیث طریق رسیدن به سنت است که ممکن است معتبر باشد و یا نا‌معتبر.

وی گفت: سنت ضعیف و قوی وجود ندارد، ولی نکته مهم این است که حجتیت سنت چگونه اثبات می‌شود؛ اگر سنت به معنی قول و تقریر صادره از معصوم (ع) پذیرفته شد، این سنت هم طراز قرآن است و نیازمند اثبات دلیل دیگری برای اثبات

حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی تصریح کرد: در آثار علامه و آیت الله جوادی آملی بیان شده است، سنت حجیت خود را وامدار قرآن است؛ اما نکته این است، وقتی عصمت پیامبر (ص) تایید شد قول و فعل ایشان سنت است چون عصمت پیامبر پیش از نزول قرآن نیز وجود داشت و قول و فعل ایشان در آن زمان هم سنت به شمار می‌شود.

وی گفت: اوامر قرآنی به اطلاعت خدا و رسول را مباحث ارشادی می‌دانیم، ولی در مورد حدیث اینگونه نیست؛ حجیت به این معنی است که حدیث به عنوان یک گزارش و خبر ادعای روایتگری سنت را دارد؛ تنها کار حدیث این است که ما را به سنت می‌رساند؛ حجیت سنت تثبیت شده است و حجیت خبرواحد از این جهت است که چگونه به سنت دست پیدا کنیم.

استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: روایاتی با عنوان عرض حدیث با قرآن وجود دارد که باید آن‌ها را موشکافی کرد؛ علامه در المیزان بیان می‌کنند که نمی‌توان تفسیر به رای کرد و باید یا به کتاب رجوع کنیم و یا سنت و خود ادله سنت که می‌گوید به سراغ قرآن بروید و یا اخبار را به قرآن عرضه کنید.

انتهای پیام/ آ