وعدههای الَکی؟؛ تعطیلی ارکسترها دوساله میشود؟
خبرگزاری تسنیم: اکنون و در روزهای پایانیِ مهر ۱۳۹۳ هنوز هم خبری از ارکسترها نیست و اندک اندک به سمت دو ساله شدن تعطیل ماندن ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر ملی ایران میرویم.
تعطیلی ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک تهران به مرز دو سال نزدیک میشود. حتی دستور رئیس جمهور و قول او برای راه اندازی این ارکسترها هم، تا کنون راه به جایی نبرده و هنوز خبری از اجرای ارکسترها نیست.
اواخر دولت قبل بود که با سهل انگاریهای مسئولان هنری، کارِ ارکسترها به تعطیلی کشید. ارکستر سمفونیک تهران در حدود 80 سال سابقه دارد و به تعطیلی کشاندن این ارکستر، پس از 8 دهه فعالیت، از شاهکارهای مدیریتی دولت قبل بود.
بعد از روی کار آمدن دولت جدید ، بسیاری امیدوار بودند که تعطیلی ارکسترها خیلی زود به پایان برسد. اما اکنون و در مهر 1393 هنوز هم خبری از ارکسترها نیست و اندک اندک به سمت دو ساله شدن تعطیل ماندن ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر ملی ایران میرویم.
وقتی دولت جدید به روی کار آمد، وعدههای بسیاری درباره بازگشت ارکسترها به روی صحنه داده شد. از همان اول قرار بود ارکسترها بهارِ سالِ جاری به روی صحنه بیایند، بعدها این بازگشت به تابستان موکول شد و بعد از آن نیز به شهریور امسال. اما هرچقدر دولت قبل در تعطیل شدن ارکسترها مقصر بود؛ دولت جدید در تعطیل ماندن آنها نقش دارد.
دی ماه سال 1392 بود که حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان در دیدار با هنرمندان، وعده داد که ارکسترها به زودی کار خود را آغاز میکنند. رئیس جمهور در همان دیدار دستور داد تا مسئولان فرهنگی هر چه زودتر ارکسترها را به صحنه بازگردانند. در این دیدار روحانی وعده داد که ردیف بودجه مستقل برای ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر ملی تعیین میکند تا دیگر کار ارکسترها با مشکل مالی روبه رو نشود.
اما اکنون 9 ماه از آن دیدار و آن وعدهها گذشته است و همچنان علاقه مندان به موسیقی در حسرت دیدار ارکسترها بر روی صحنه هستند.
قدمت ارکستر سمفونیک تهران امسال به مرز 81 سالگی میرسد، اما اکنون تنها چند ماه تا مرز خاموشیِ دو ساله فاصله دارد.
وقتی کیتارو برای برگزاری کنسرت به ایران میآید و برای همراهیاش به ارکستر سمفونیک نیاز داریم؛ شرمسار میمانیم که ارکستر سمفونیک تهرانی وجود خارجی ندارد تا کیتارو را همراهی کند.
23 فروردین امسال بود که پیروز ارجمند اعضای شورای فنی ارکسترها را معرفی کرد. ارجمند هم زمان با اعلام اعضای شورای فنی ارکسترها گفته بود: «این ارکسترها چشم و چراغ موسیقی کشور محسوب میشوند و تنها ارکسترهایی هستند که با حمایت دولت فعالیت میکنند. سرود جمهوری اسلامی ایران به طور رسمی باید توسط این ارکسترها اجرا شود و به نوعی سفیران بخش موسیقی کلاسیک ایران در خارج از کشور نیز به حساب میآیند».
متاسفانه چشم و چراغهای موسیقی کشور هنوز خاموش هستند و هنوز سرود جمهوری اسلامی ایران را ارکسترها اجرا نمیکنند.
در همان زمان بود که فراخوانی برای آزمون نوازندگان ارکسترها منتشر و چندی بعد هم مهلت ارسال مدارک برای این فراخوان تا 17 خرداد تمدید شد.
همه این رخدادها در حالی رقم میخورد که مدیر کل دفتر موسیقی در گفتوگوهایی اعلام کرده بود که ارکسترها در آغاز تابستان نخستین اجراهای خود را به روی صحنه میبرند. وعدههای آقای ارجمند همه را چشم انتظار میگذاشت.
اما روند تعطیل ماندن ارکسترها همچنان ادامه داشت...
پیروز ارجمند در گفتوگویی که 10 تیر 1393 با خبرنگار موسیقی تسنیم داشت، اعلام کرد که ارکسترها در شهریور کار خود را آغاز میکنند.
ارجمند گفته بود: «استقبال از آزمون ارکسترها بسیار زیاد بود، به گونهای که تقاضاهای بسیاری از سوی نوازندگان شهرستان به دست ما رسید. به همین دلیل تصمیم گرفتیم که برگزاری آزمونها را دو هفته به تعویق بیندازیم تا علاقهمندان بیشتری فرصت حضور در آزمون را داشته باشند».
مدیر کل دفتر موسیقی با اشاره به تعطیلی ارکسترهای جهانی در ماه مرداد گفته بود: «تمرینات ارکسترها در ماه شهریور آغاز میشود. تا آن زمان آزمونها برگزار شده و مراحل اداری طی میشود. مرداد ماه در همه جای دنیا فصل تعطیلی ارکسترها است. به همین دلیل تصمیم گرفتیم تا آزمونها در فضایی آرام و در زمان بیشتری برگزار شوند و پس از آن نیز ما زمان مناسبی برای اعلام نتایج داشته باشیم».
اینکه ارکسترهای دیگر نقاط جهان در مرداد تعطیل هستند دلیل نمیشود که کار ارکسترهایِ همیشه تعطیل ما در این ماه نیز تعطیل بماند.
بنابر وعده ارجمند، باید نتیجه آزمونها در مرداد اعلام و تمرین ارکسترها بلافاصله آغاز میشد. پس از آن نیز قرار بود که ارکسترها در شهریور تمرینهایشان را انجام دهند و نخستین اجراهایشان را به روی صحنه ببرند. اما اکنون نخستین ماه پاییز هم رو به اتمام است و خبری از اجرای ارکسترها نیست و وعدههای بازگشت ارکسترها به روی صحنه هنوز عملی نشده است. اگر وعدهی مدیر کل دفتر موسیقی محقق میشد، ما در برابر کیتارو شرمسار نبودیم که ارکستر سمفونیک تهران وجود خارجی ندارد! و مجبور نبودیم از ارکستری استفاده کنیم که هیچ نام و نشانی ندارد.
با اینکه اوایل تابستان رهبران ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک تهران معرفی شدند، اما هنوز حکمی برای آنان صادر نشده است.
منوچهر صهبایی به عنوان رهبر ارکستر سمفونیک تهران و فرهاد فخرالدینی به عنوان رهبر ارکستر ملی ایران معرفی شدند. صهبایی در گفتوگوهایش همواره از تشکیل نشدن ارکستر سمفونیک میگفت و فخرالدینی هم از تشکیل ارکسترها در رسانهها دم میزد.
در این مدت علی مرادخانی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همواره تاکید داشت که باید ردیف بودجهٔ مجزا برای ارکسترها در نظر گرفته شود تا کار ارکسترها دیگر دچار مشکل نشود.
چند ماه پیش علی مرادخانی اعلام کرد: «بر اساس دستور ریاست محترم جمهور برای تعیین بودجه مستقل ارکستر ملی پیگیریهایی صورت گرفت و جلسهای با آقای دژپسند معاون بودجه سازمان مدیریت داشتیم و کارشناسیهای مورد نظر توسط این سازمان انجام شده است. بر همین اساس صحبتهایی داشتیم تا دستورهای مورد نیاز هرچه زودتر ابلاغ شوند چون اعلام ما به رهبران ارکسترها نیز به همین عامل بستگی دارد».
مرادخانی از همان ابتدا از بیان هرگونه وعده زمانی برای آغاز به کار ارکسترهای ملی وسمفونیک تهران، طفره رفت و همه چیز را وابسته به اعتبار و بودجه میدانست.
چند روز پیش روابط عمومی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خبری را منتشر کرد که از اختصاص بودجه مستقل برای ارکسترها خبر میداد. در این خبر مرادخانی از اجرایی شدن قول رییسجمهور مبنی بر تخصیص بودجه جداگانه برای احیای ارکسترهای ملی و سمفونیک خبر داد و گفت: «حدود دو روز پس از جلسه با معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور، اعتبار اولیه احیای ارکستر سمفونیک و ارکستر ملی توسط آقای نوبخت ابلاغ شد که ما به سرعت برای دفتر طرح برنامه و بودجه فرستادیم تا کار به زودی آغاز شود».
مرادخانی درباره عدم ابلاغ حکم رهبران ارکستر سمفونیک و ملی گفته بود: «پیشتر به دوستان و همکاران گفتم که تا وقتی مسائل مربوط به بودجه، نهایی نشده نسبت به ایجاد تعهد برای دولت با احتیاط عمل میکنیم، چون از فردای آغاز به کار هنرمندان و رهبران ارکستر موظف به تامین حقوق آنها هستیم. اما حالا میتوانیم امیدوار باشیم کار به زودی آغاز شود».
با نگاهی به اتفاقهای یک سال گذشته، میتوان به این نتیجه رسید که گفته فرهاد فخرالدینی درباره تشکیل ارکسترها در رسانهها بیدلیل نبوده است. فخرالدینی گفته بود: «ارکسترها در رسانهها تشکیل شدهاند».
با یک جمع بندی میتوان به این نتیجه رسید که تشکیل ارکسترها تنها در گرو تامین بودجه بوده و در یک سال گذشته همه انتظارها برای بازگشت ارکسترها به روی صحنه، انتظاری بیهوده بوده است. اما اکنون که بودجهٔ مورد نیاز تامین شده و رئیس جمهور به وعدهی خود درباره تامین بودجه مستقل برای ارکسترها عمل کرده؛ باید اندکی امیدوارتر بود. البته باز هم در حدود دو ماه باید صبر کرد. چرا که در روزهای نزدیک به ماه محرم هستیم و قطعا حضور جدی ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر ملی بر روی صحنه، برای دو ماه دیگر هم به تعویق میافتد. اگر هم در این دو ماه اجرایی به روی صحنه رود، اجراهای مناسبتی است. به همین دلیل از هم اکنون میتوان تعطیلی ارکسترها را دو ساله دانست.
همه علاقه مندان به موسیقی در یک سال گذشته وعدههای الَکیِ زیادی درباره بازگشت ارکسترها به صحنه، شنیدهاند. اما اکنون و با تامین مسائل مالی باید امیدوارتر بود. به هر روی باید باز هم منتظر ماند و دید که آیا وعدههای مسئولان برای بازگشت ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر ملی ایران به روی صحنه، پس از تامین بودجه از سوی دولت هم، وعدههایی الَکی باقی میماند یا خیر؟!
انتهای پیام /