اهمیت چین در سیاست خارجی «احمدزی»/ایجاد امنیت پایدار از طریق رونق اقتصادی افغانستان

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، دومین سفر خارجی «اشرف غنی احمدزی» رئیس جمهور افغانستان تیتر نخست بیشتر رسانه‌های افغانستان است و حال این پرسش مطرح می‌شود؛ چین برای افغانستان از چه اولویت و اهمیتی برخوردار است که احمد زی دومین سفرش را به مقصد پکن انتخاب کرده است؟

اهمیت واقعی چین وقتی آشکار می‌شود که نیازهای اصلی دولت افغانستان در این شرایط درک شود و این کشور بیش از پیش به امنیت پایدار از طریق رونق اقتصادی نیازمند است بنابراین چین می‌تواند یکی از مولفه‌های مهم در این راستا باشد.

در ادامه از منظر اهمیت چین در ایجاد امینت و رونق اقتصادی افغانستان به چند مورد اشاره می‌شود:

نخست: چین یکی از سرمایه‌گذاران عمده و یکی از شرکای بزرگ اقتصادی در بخش استخراج معادن افغانستان به حساب می‌آید. استخراج مس «عینک» در ولایت «لوگر» در شرق افغانستان توسط چینی‌ها صورت می‌گیرد، همچنین در بخش استخراج نفت «شبرغان» در شمال این کشور نیز چینی‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

با این حال چنانچه استخراج برخی معادن دیگر افغانستان نیز اگر به مزایده گذاشته شود؛ چین یکی از شرکت کنندگان با شانس بیشر خواهد بود.

بنابراین برای دولت افغانستان بسیارمهم است که در تحکیم روابط میان دو کشور گام‌های بلندتری را بردارد و یکی از از راه‌ها نیز سفرهای دیپلماتیک است .

دوم: چین برای افغانستان در ایجاد امنیت و ثبات پایدار اهمیت دارد که بدون کمک این کشور تامین نخواهد شدیا حداقل با هزینه‌های سنگین بدست خواهد آمد.

یکی از راه‌های ایجاد امنیت، زدودن فقر و جلو گیری از سربازگیری گروه‌های افراطی در منطقه وسیع شمال شرق افغانستان است، ایجاد ارتباط تجاری مستقیم با چین از طریق جاده‌های ماشین‌رو از مناطق صعب العبور «واخان» در شمال شرق این کشور، از سیاست های راهبردی دولت قبلی کابل بود که مجالی برای اجرا نیافت.

این جاده می تواند راه‌های تجارت با چین را بدون پرداخت حق ترانزیت به کشور ثالث تامین کند. که در این صورت هم می‌تواند تامین کننده امنیت باشد و هم سبب شکوفایی اقتصادی و زدودن فقر از آن مناطق شود از سوی دیگر، اهمیت امنیتی آن نیز از چند منظر مورد توجه است.

یکی این که در برخی مناطق و روستاهای دور دست ولایت «بدخشان» که در مسیر این راه قرار دارد؛ محرومیت اقتصادی بصورت کمرشکنی وجود دارد. این محرومیت هاسبب شده تا گروه‌های افراطی و تروریستی از فقر مردم سوء استفاده کنند؛ آن‌ها تلاش می‌کنند تا با جذب جوانان امنیت این مناطق را با چالش روز افزون مواجه کنند اما ایجاد راه ارتباطی می‌تواند زمینه های اشتغال زایی را فراهم و افغانستان را از بنادر دریایی پاکستان بویژه بندر «کراچی» بی‌نیاز کند یا حداقل به کاهش نیازهای این کشور بیانجامد.

بنابراین ایجاد راه‌های ارتباطی از این دست باز هم می‌تواند بر اقتصاد و امنیت افغانستان تاثیر قابل ملاحظه‌ای د اشته باشد.

از سوی دیگر، سیاستمداران و دولت‌های گذشته پاکستان از بدو تاسیس تا هنوز از بنادر آبی این کشور استفاده سیاسی کرده‌اند و قراردادهای بین‌المللی تجاری و تعهد تسهیل تجارت دو جانبه میان کابل و اسلام‌آباد را به بهانه‌های مختلف نقض و مانع ترانزیت اموال تجاری بازرگانان افغان شده‌اند همچنین گاهی  تعلل در ترانزیت اموال تجاری سبب زیان‌های فراوان تاجران افغان شده است.

بنابراین کاستن از حجم مبادلات تجاری از مسیر پاکستان و ارتباط مستقیم از طریق راه زمینی با چین می‌تواند کاهش نفوذ اسلام‌آباد را همراه داشته باشد که اگر این موفقیت برای افغانستان بدست آید موانع بزرگی از مسیر ایجاد امنیت در این کشور برداشته خواهد شد.

سوم: اولویت افغانستان برای همکاری با چین تاثیر این ارتباط مهم بر سیاست‌های پاکستان است.وقتی اسامه بن لادن در سال 2011 در «ابیت آباد» نزدیک پایتخت پاکستان کشته شد؛ روابط میان پاکستان و آمریکا دچار تنش گردید و فشارهای واشنگتن بر اسلام‌آباد سبب تمایل این کشور به سوی چین شد و گمانه زنی‌ها این بود که در صورت  فشار بیش از اندازه آمریکا به پاکستان، این کشور نیازمندی‌های اقتصادی خود را از چین کسب خواهد کرد.

حال چین می توانست و می‌تواند جایگاه کمک‌های آمریکا به پاکستان را بگیرد یا خیر؟ پرسشی است که تجربه هنوز این موضوع را به اثبات نرسانده است.

حاکمان پاکستانی دولت آمریکا را متقاعد کردند که بخشی از کمک‌های معوقه به این کشور را بپردازد و حادثه دستگیری اسامه بن لادن نیز به نحوی به فراموشی سپرده شود. به هر حال چه چین بتواند جایگاه امریکا را برای پاکستان کسب کند یا خیر، اما به عنوان یک کشور تاثیرگذار بر سیاست‌های پاکستان شناخته می شود.

این در حالی است که با توجه به صدور و استمرار افراط گرایی از خاک پاکستان به افغانستان، سفر اشرف غنی احمدزی به چین می‌تواند رشد افراط‌گرایی در پاکستان را به عنوان خطر جدی برای سرمایه‌گذاری آرام و مطمئن این کشور در افغانستان گوشزد کند و سبب شود که چین با فشار سیاسی و اقتصادی، دولت پاکستان مجاب در مبارزه با تروریسم و نفوذ گروه‌های افراطی و مخالفان مسلح در افغانستان جدی‌تر عمل کند.

در نتیجه چین از دیدگاه‌های گوناگون برای دولت و مردم افغانستان با اهمیت است، هم به عنوان یک سرمایه‌گذارعمده در معادن این کشور و هم در ایجاد ثبات و امنیت در افغانستان.

بنابراین بسیار مهم است که رئیس جمهور افغانستان به تناسب اهمیت چین، سایر همسایگان افغانستان را در سیاستگذاری آینده خود مد نظر قرار دهد. چنانچه ایجاد امنیت و ثبات پایدار بدون همکاری سایر همسایگان نیر میسر نخواهد بود و به نظر می رسد که احمدزی به نقش و تاثیر کشورهای منطقه در ایجاد ثبات افغانستان آگاه است.

اشرف غنی احمدزی قبل از انتخابات ریاست جمهوری سالجاری در افغانستان نیز در گفت‌وگو با «دیپلماسی ایرانی» نیز به اهمیت همسایگان و ارتقای روابط میان افغانستان و آن‌ها بطور مستقیم تاکید داشت.

انتهای پیام/پ