نخستین مدرسه طب ایران در گذر تاریخ + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، وقتی ایران حکیم و طبیبی همچو ابن سینا دارد لابد باید دارای پیشینه محکمی نیز در طبابت باشد.

وجود نخستین مدرسه طب در ارومیه نشان می دهد که موضوع آموزش طبابت در این منطقه از کشور از خیلی وقت پیش مورد توجه مردمان این سرزمین بوده است.

مدرسه طب ارومیه مربوط به دوره قاجار بوده و از سوی فردی به نام دکتر "جاستین کینز" با موافقت و اجازه رسمی دولت ایران تاسیس شد.

پس از تاسیس این مدرسه به دلیل کمبود نیروی‌انسانی کافی از بزرگترین و اساسی‌ترین مشکلات آموزش‌وپرورش به شمار ‌می‌رفت بنابراین دکتر کینز در تنها مدرسه روستای "سیر" در اطراف ارومیه به تعدادی از جوانان و مستعدان را برای ترویج علم و حل اصلی‌ترین مشکل آموزش‌وپرورش آموزش‌های لازم را تعلیم داد.

اولین مدرسه طب ایران در خیابان خیام‌جنوبی ارومیه، جنب دبیرستان دخترانه "لعیا" قرار گرفته است که دارای قدمتی 123 ساله بوده و اخیراً مورد مرمت از سوی اداره کل میراث‌فرهنگی آذربایجان‌غربی قرار گرفته است.

آن زمان پس از آموزش افراد مستعد در سایر روستاهای کوچک و بزرگ ارومیه نیز با ایجاد مدارس کوچک به آموزش علم و پرورش و تربیت کودکان و حتی افراد کهن‌سال پرداخته شد.

در واقع در مدت 60 سال دکتر کنیز توانست با کمک جوانان و معلمان آموزش دیده نسبت به ترویج علم و موضوع طبابت اقدامات بزرگی انجام دهد و 117 باب مدرسه در ارومیه تاسیس کرد.

بعد از گذشت چندسال فردی به نام "جوزوف کاکرن" که از آشوریان ارومیه بود که در سال 1882 میلادی نسبت به خرید باغ 15 هکتاری گامی بزرگ برداشته و این مکان را به منظور تاسیس بیمارستان خریداری کرد، پس از ساخت و احداث آن، دکتر کاکرن رشته های فیزیولوژی، آناتومی، امراض داخلی، جراحی، مامایی، شکسته بندی و تشخیص بیماری مشغول تدریس و تربیت افراد علاقه‌مند شد.

اشخاصی که موفق شده بودند در این دانشکده حضور بیابند توانستند در مدت 5 سال گواهینامه مورد نظر را اخذ و در مکان‌های مختلف مشغول طبابت، درمان مردم و جلوگیری از پیشرفت بیماری در بین مردم ارومیه شوند.

آموزش، تدریس و طبابت این جوانان به قدری مورد توجه مظفرالدین میرزا قرار گرفت که در سال 1898 میلادی این شخص، خود گواهی‌های طبابت را امضا و اهدا کرد.

از مهم‌ترین فعلیت‌های دکتر کاکرن که سبب مشهوری وی در ایران شد عمل جراحی و مداوای "سعدالسلطنه" بود که از بیماری سرطان رنج می‌برد، وی پس از 27 سال طبابت در ارومیه سرانجام در سن 50 سالگی در اثر بیماری تیفوس دار فانی را وداع گفت.

آرامگاه این دکتر عالی قدر نیز در روستای "سیر" ارومیه قرار دارد.

وجود چنین مکان‌های تاریخی، باستانی و مستندها موجب شده تا مردم بیش از پیش به قدمت چندین هزار ساله شهر ارومیه پی ببرند بنابراین وجود علم پزشکی فاخر در ارومیه و حتی ایران را باید مدیون دکتر کاکرن و جوانان علاقه‌مند دوران قاجار دانست که سبب پیشرفت بسیار در زمینه پزشکی شدند.

متاسفانه این مدرسه بعد از بازسازی‌هایی که بر روی آن صوت گرفت پس از چندین سال تبدیل به کانون دخترانه سمیه شد که تحت نظارت آموزش و پرورش فعالیت خود را انجام می‌دهد.

نخستین دانشکده طب ایران دیگر توان آن را ندارد تا جوانان علاقه‌مند به طب را مانند قرن‌های پیش تربیت و آموزش دهد و ایران و به‌ویژه شهر ارومیه از چنین مزیت مهمی به دور مانده است چراکه فرهنگ استفاده از این مکان‌ها در بین مردم و مسئولین جای نیفتاده است.

این ساختمان دارای دو ورودی است که یکی در شمال و دیگری در ضلع غربی قرار دارد، جرزهای این بنای تاریخی با ضخامت بسیار بالا و از سنگ‌های رسوبی تراش خورده، خشت و طاق پوششی گهواره‌ای اجرا شده است، فنداسیون آن نیز از سنگ‌های تراش خورده همراه با گل و آهک تشکیل شده است.

نخستین دانشکده طب ایران در آذربایجان دارای مساحتی به اندازه یک هزار و 500 متر مربع بوده و در سال 7 اسفند 1385 به شماره 17692 به ثبت فهرست‌های آثارملی رسیده است.

گزارش و عکس از فرخنده‌امیری

انتهای پیام ب