ماهیت‌سنجی مواضع حزب‌الله لبنان در قبال آل سعود

به گزارش خبرگزاری تسنیم، روزنامه السفیر لبنان در مقاله‌ای ضمن تشریح مواضع حزب‌الله لبنان نسبت به دولت عربستان سعودی نوشت : وحدت اسلامی مبنای اساسی و همیشگی ارزش‌های حزب‌الله بوده و در کنار سلاح مقاومت همواره در مسیر مقابله با اسرائیل به کار گرفته شده است. حزب‌الله لبنان هیچ گاه فرقه‌گرایی در درگیری‌های تحمیل شده به خود و لبنان و سوریه را به رسمیت نشناخته و تلاش کرده رویکرد فرقه ای برخی درگیری‌های داخلی در کشورهای منطقه که اخیراً بین برخی مسلمانان به وجود آمده را برطرف نماید. این حزب خطر موجودیتی تکفیری ‌ها را به رسمیت شناخته و تأکید کرده که این خطر از تمامی خطراتی که در مسیر درگیری با دشمن اسرائیلی وجود داشته، فراتر است.

برخی اعتقاد دارند که سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی‌های خود در مراسم عزاداری امام حسین علیه‌السلام ضمن انتقاد از وهابیت، اختلافات موجود بین دو محور منطقه‌ای را از چهارچوب سیاسی و راهبردی به فضای دینی و اعتقادی وارد کرده است . پذیرش این موضوع  لازمه آن است که اعتراف کنیم عامل مذهبی عنصر اساسی موج خشونت‌های کنونی در منطقه است.

واقعیت این است که مذهب وهابیت هرگز در ادبیات حزب‌الله لبنان مبنی بر دعوت به وحدت بین مسلمانان جایگاهی نداشته است. چرا که وهابیتی که شیعه و سنی را تکفیر می‌کند، از لحاظ ساختاری قابلیت شراکت و وحدت با مذاهب اسلامی دیگر را ندارد. این رویکرد نمی‌تواند خود را مذهب پنجم در نزد اهل سنت و جماعت قرار دهد و در محافل عمومی اسلامی نیز نمی‌تواند از مرحله غلو فراتر برود. در نتیجه روابط وهابیت و دیگر مسلمانان بین دو اصل "مهار تا حد وابستگی" یا "تضاد تا حد تکفیر" در نوسان است . دیدگاه وهابیت به اکثر اهل تسنن تفاوت زیادی با دیدگاه آن‌ها نسبت به شیعه ندارد، بلکه تنها در عوامل تکفیر با هم متفاوت است، اما نتیجه در هر دو حالت یکی است و وهابیت هر دو را خارج از ملت اسلام می‌داند.

دبیرکل حزب‌الله در انتقاد خود از عربستان به دنبال افزایش خصومت با این کشور نبود، بلکه قصد داشت از صاحب‌نظران آن برای بازبینی و اصلاح رویکردهای مؤسسه دینی وهابی دعوت کند تا تناقض بین مواضع سیاسی عربستان در رد افراط ‌گرایی دینی و نتایج برداشت شده از وهابیت برطرف شود.

اگر گروهک داعش در لیست تروریستی عربستان سعودی قرار دارد و خطری برای این کشور و تمام ساختارهای منطقه از جمله حزب‌الله لبنان است، بنابراین مسئولیت ریاض در این مبارزه دوچندان است، چرا که داعش رویکرد جهادی وهابیت است و عمق فقهی و اعتقادی داعش از این جریان گرفته شده است.

حزب‌الله لبنان و محور مقاومت منافعی در تغییر نظام حاکم در عربستان ندارند، چرا که اعتقاد دارند جایگزین نظام آل سعود نیز همان وهابیت در چهره داعشی آن خواهد بود، به ویژه اینکه جنبش‌های مدنی و حزبی خاصی در  عربستان وجود ندارد و در مقابل رویکرد وهابی در حالت طغیانی وجود دارد که در صورت دستیابی به فرصت، لحظه‌ای در کودتا بر ضد خاندان حاکم و رد مشارکت با آنها تردید نخواهد داشت.

خطر موجودیتی که نصرالله از آن سخن می‌گوید تنها منحصر به حزب‌الله و شیعیان نیست، بلکه اهل تسنن و به ویژه عربستان سعودی را نیز تهدید می‌کند. از اینجا می‌توان گفت سخنان دبیرکل حزب‌الله حاوی این پیام است که عامل نظامی به تنهایی برای ایستادگی در برابر داعش کافی نیست. تقابل نظامی شاید بتواند داعش را تضعیف کرده و از تأثیرگذاری و توزیع سریع آن جلوگیری کند، اما تا زمانی که اصلاحات اساسی و تغییرات ساختاری در محیط عربستان به عنوان عامل تولید کننده داعش صورت نگیرد، نمی‌تواند به صورت کامل آن را ریشه‌کن کند.

خلاصه این که خطرات مرحله کنونی و ضرورت شفافیت در تشخیص، حزب‌الله لبنان را وادار کرده تا به صورت آشکار بستر شکل‌گیری داعش را در عربستان بداند. این جدای از این نکته است که ماهیت روابط بین داعش و نظام حاکم در عربستان بر اساس هم‌گرایی یا اختلاف شکل گرفته باشد.

اسلام داعشی در درجه اول ثمره مشارکت آل سعود و وهابیت است، بنابراین جهت دور کردن خطر تروریسم تکفیری از همه راهی جز بازنگری در این مشارکت در داخل عربستان سعودی وجود ندارد.
انتهای پیام/ر