آئین کرب‌زنی مازنی‌ها در روز تاسوعای حسینی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ساری، مردمان تبرستان که نخستین قوم ایرانی در کسب معارف شیعی از خاندان نبوی بوده از آن زمان های دور که این پهنه سبز مامن و پناهگاه امامزادگان شیعی شده است و این سبزجامگان نبوی را در خود جای داده است.

با تاثیر پذیری از فرهنگ ناب شیعی اسلامی و با درک منقبت و جایگاه عترت نبوی در عزا و مصیبت فرزندان علی گریستند و دل در گرو مهر آن سلاله پاک داده‌اند.

مهرعلی در مردمان تبرستان مهری جاودانه است و خلوص مردمان این دیار در ابراز ارادت به شجره طیبه آل الله خلوصی ماندگار و به قدمت کهن تاریخ دیار علویان است.

مازنی‌ها پیشقراول حماسه حسینی

این دیار خود موطنی دیگر است برای بزرگ مردانی که در برافراشتن پرچم حق و مبارزه با بیداد طاغوت زمان علی وار حق‌گو شدند و به جبر زمانه به نقطه ای دور تر از دست یازیدن حاکمان زمانه به کوه های مازندران پناهنده شدند و مردمان مازنی سید آل علی را سخت در آغوش گرفتند و با پذیرایی از آنان جلوه سبز ایمان را برای نسل های پس از خود باقی گذاشتند.

مردمان علوی تبار مازندران از آن سالیان دور تاکنون، با برپایی مراسم آیینی خاص در گوشه گوشه این استان سبز و پهناور با گرامیداشت حماسه حسینی این قیام را فصل الخطاب کار خود قرار دادند و برپایی آیین کرب زنی یکی از این آیین های مذعبی است که هر ساتله در مازندران اجرا می شود.

کرب زنی که بومیان مازنی آن را کرپ زنی می خوانند ،نوعی نمایش در عزاداری حسینی بوده که در آن دسته های عزاداری کرب زنان با دو عدد سنگ یا چوب که در دست دارند مراسم کرب زنی را اجرا می‌کنند.

در این آیین کرب زنان، ابتدا همنوا با ریتم سنج و وزن سنگین نوحه و یا مرثیه ای که  مداح آن را اجرا می‌کند ، دو تکه سنگ یا چوب را به هم می کوبند.

خلیل شهر بهشهر از آن مکان هایی است که هر ساله در تاسوعا و عاشورای حسینی کرب زنی در آن برگزار می شود.

قدمت چند صد ساله کرب زنی

محمود رضا علی زاده از بانیان و اجرا کنندگان این آیین مذهبی در خلیل شهر بهشهردر گفت و گو با تسنیم اظهار کرد: هر ساله این آیین مذهبی در ایام تاسوعا و عاشورای حسینی به همراه نوحه و مرثیه خوانی اجرا می‌شود و قدمتی چند صد ساله در این محل دارد.

وی با اشاره به ترویج فرهنگ عاشورایی در میان نوجوانان و جوانان این خطه افزود: نوجوانان و جوانان اعضای اصلی اجرا کننده مراسم کرب زنی هستند و با تشکیل گروه های منسجم دسته روی کرب زنان در کوچه و خیابان به یاد حضرت اباعبدالله حسین علیه السلام عزاداری می‌کنند.

علی‌زاده تصریح کرد: در این مراسم آیینی نوحه و مرثیه با شور حسینی خوانده می‌شود و کرب زنان نیز هم نوا با شور مداحی دو تکه سنگ یا چوی را با حرکاتی منظم به هم می‌کوبند.

در ادامه به منظور آشنایی بیشتر با این مراسم آیینی به سراغ مریم اوصانلو کارشناس میراث فرهنگی مازندران رفتیم.

مریم اوصانلو در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در زمینه اجرای آیین کرب زنی افزود: یکی از شیوه‌های عزاداری شیعیان به ویژه در نواحی البرز و سرزمین تبرستان برپایی آیین کرب زنی بوده و در مازندران قدیم کرب زنی معمولاٌ در ماه محرم و در دهه نخستین این ماه برگزار می‌شد و به ویژه در عاشورا و مصادف با سالگرد شهید شدن امام سوم شیعیانحسین ابن علی(ع) است.

وی با اشاره به ارادت مردمان تبرستان به خاندان عصمت و طهارت افزود: این آیین حرکاتی نمادین از عملکرد نادمانه اقوام و طوایفی بوده که به هنگام وقوع نبرد،میان امام سوم شیعیان حسین ابن علی(ع) و یزید بن معاویه در دشت نینوا و صحرای کربلا ساکن بودند و در واقع ابراز ندامت آن قوم است که در قالب کرب زنی برگزار می شود.

اصانلو گفت: کرب قطعه چوبی است تراشیده شده،به اندازهای که در کف دست جا می گیرد و سطح بیرونی آن صاف است و شخص کرب زن برای عزاداری یک جفت آن را در دست می گیرد و به عزاداری می پردازد.

این کارشناس میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: به آهنگ نوحه‌ای که خوانده می شود، معمولا کرپ ها را برهم می‌کوبند و در قالب دسته های عزاداری مراسم اجرا می‌شود.

معرفی کرب زنی به عنوان میراث معنوی کشور

وی با تاکید بر اینکه این آیین به صورت یک میراث معنوی در مازندران مطرح شده است، تصریح کرد: این گونه مراسم‌های آیینی میراث فرهنگی ناملموسی است که در میان اقوام گوناگون وجود دارد و به معنی رفتارها، شیوه های ارائه دانش‌ها، مهارت‌ها و نیز وسائل, اشیا و مصنوعات دستی و فضاهای فرهنگی منطبق با یک نوع آیین خاص است.

وی بیان کرد: جوامع،گروه ها و در برخی موارد افراد،برپایی چنین آئین‌هایی  را به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی خود می‌شناسند و این میراث فرهنگی از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود.

گزارش و مصاحبه از سمیه فقیه

انتهای پیام/ج