سنگری: جای بُعد حماسی عاشورا در شعر امروز خالی است

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، عصر امروز نشست مشترک خبرگزاری فارس و خبرگزاری تسنیم با موضوع بررسی کتاب از سنگ ناله خیزد با حضور محمدرضا زائری، حاج  ماشاءالله عابدی، محمدرضا سنگری و برخی دیگر از شخصیت‌های فرهنگی در غرفه خبرگزاری فارس برگزار شد. 

محمدرضا سنگری در ابتدای این نشست گفت: ادبیات عاشورا، امتیازاتی دارد که در هیچ عرصه دیگری آنها را نمی‌توان مشاهده کرد. امتیازاتی که هیچ شخصیت شاخص دیگری به جز امام حسین (ع) آنها را ندارد. تنها حادثه‌ای که پیش از وقوع، در حین وقوع و پس از روی دادن آن برای آن شعر سروده شده است واقعه عاشورا و کربلا است.  ما مرثیه‌های بسیاری داریم که پیش از تولد و واقعه‌های عاشورا برای امام حسین (ع) سروده شده است. همچنین برای حضرت زینب (س) نیز نوحه‌خوانی‌هایی قبل از واقعه عاشورا وجود داشته است. شاهد مثال این اتفاق مساله آیات صبر است که حضرت زینب (س) آنها را به واقعه کربلا متصل می‌کند و به پدر خود حضرت علی (ع) می‌گوید که من همه آنچه که در آینده اتفاق می‌افتد را می‌دانم و خود را برای آن آماده می‌کنم.

وی افزود: ادبیات پس از حادثه عاشورا عمدتا به زبان عربی است و اولین شاعری که شعر در زمان وقوع حادثه عاشورا گفته است، عبیدالله بن حر جعفی است که دیوان شعری در آن زمان سروده است. ادبیات پس از عاشورا در عصر خود اهل بیت یک ضلع درخشان دارد که در روزگار خود گم شده است اگر کسی سروده‌های این دوره مانند قرن اول و نیمه قرن دوم را بررسی کند، همیشه از یک مبنای توصیفی آغاز شده است و کربلا در منظومه معرفتی و فکری دیده می‌شود. به شکلی که آنهایی که در آن واقعه بوده‌اند همه به پیامبرکشی اذعان کرده‌اند. اگر تعدادی از آنها قبل از واقعه این حقیقت را می‌پذیرفتند شاید هیچگاه این کار را نمی‌کردند و معلوم است که حب دنیا دل آنها را کور کرده بود. 

سنگری با اشاره به اینکه تعداد زیادی از مقاتل در سده‌های اول قمری از بین رفته است، گفت: تعداد زیادی از مقاتل وجود دارند که دیگر در دست ما نیست، زمانی هم که این شعر به ایران رسید در دوره اول شعری آن ایرانیان بیشتر به مساله مرثیه و سوگ پرداختند و آن را پررنگ می‌کردند. البته باید به این مساله توجه کرد که این اشک‌ها و احساسات‌ها می تواند زمینه‌ای برای گره زدن دل با اندیشه و ارتباط عقلانی با هدف امام حسین (ع) باشد. چرا که ابعاد بسیاری از واقعه عاشورا کم و تحریف شده است که جدا کردن و پیراسته کردن این تحریف‌ها از واقعیت عاشورا بسیار سخت است. یکی از خصوصیات ارزشمند این کتاب تلاش فراوان پژوهشگر آن برای ویراسته بودن اشعار آن از پرتگاه وهن و غلو و مبالغه بوده است. 

این شاعر تصریح کرد: این کتاب اولین مجموعه بزرگی است که غزل‌های عاشورایی را بدین شکل جمع‌آوری کرده است. باید به این نکته توجه کرد که کارهای فراوانی در این عرصه انجام شده اما دقت فراوانی باید کرد که غزل امروزه لنگرگاه شعر ما است. شعر ما به غزل رسیده و غزل‌های عاشورایی بخشی از قوی‌ترین حوزه شعر ما را تشکیل می‌دهند. این شیوه که شعرهای مرثیه‌ای که قابل استفاده در مجالس سوگ هستند در یک کتاب جمع‌آوری شده است می‌تواند بسیار کار متفاوتی باشد. 

وی افزود: تلاش‌های آقای فاطمیان ستودنی است و باید در آینده به چشم‌اندازهای خوبی توجه کنند. من کربلا را به چند بعد تقسیم می‌کنم که یکی از آن بعدها بعد حماسی عاشورا است. متاسفانه این نگاه حماسی چند سالی است که از واقعه عاشورا حذف شده است. بعد بعدی نیز بحث پیام‌ها، درس‌ها و عبرت‌های عاشوراست.  مقام معظم رهبری درس و عبرت را از هم جدا کرده‌اند . جهت‌گیری‌های کلان را در بحث درس‌ها قرار دادیم و مسائل زندگی را در بعد عبرت‌گذاشتن و همچنین پیام عاشورا را برای اتفاقات آینده در نظر گرفتیم. 

این شاعر در پایان گفت: ما باید به شاعران و نویسندگان این فرصت را بدهیم که در این حوزه قلم برانند و فعالیت کنند. 

حاج‌ماشالله عابدی مداح اهل بیت در ادامه این نشست گفت: تنظیم این کتاب به شکل مداحی‌های قدیم است، در زمان طاغوت و در بعد از انقلاب محافل روضه و عزاداری امام حسین (ع) همواره به روزها و نام‌های خاص تقسیم شده است. بعد از انقلاب البته تغییراتی در این نام‌ها و اسامی داده شد. این کتاب برای مداحان است و یکی از برکات انقلاب است.

وی افزود: اکنون به برکت انقلاب اسلامی شاعر و مداح در سطح کشور بسیار زیاد شده است، این کتاب کار مداحان را آسان می‌کند چرا که در این کتاب شعرهای مختلفی از شاعران بسیاری وجود دارد. 

عابدی در پایان گفت: مقام و منزلت شاعر و مداح واقعی را به جز خدا نمی‌توان تشخیص دهد. 

حجت‌الاسلام محمدرضا زائری مدیر موسسه سرچشمه در بخش دیگری از این نشست گفت: تالیف‌کنندگان این کتاب و کتاب‌هایی در این حوزه باید توجه کنند که خدا خواسته است که شما چند ساعتی را در طول سال برای امام حسین (ع) صرف کنید و دست شما در این راستا بچرخد. بسیاری از آنهایی که در این عرصه فعالیت کرده‌اند اظهار دارند که شاعر در آن ساعت‌ها برای خودش نیست.

وی افزود: جرج شکور که در چند روز گذشته به رحمت خدا رفت نیز همواره تاکید داشت که نمی‌دانم که شعرها را خودم گفته‌ام یا خدا گفته است. 

انتهای پیام/