اول از آقایان بپرسید چرا فرهنگ‌سازی اقتصاد مقاومتی را زمین گذاشتند، بعد از مجمع نظارت بخواهید

حاصل چند هفته تلاش و تماس برای تعیین وقت مصاحبه با فردی که مسئولیتش پیگیری اقتصاد مقاومتی در مجمع تشخیص مصلحت نظام است، سرانجام در یک بعدازظهر پاییزی نتیجه داد و ما به دفتر محمد ابراهیم مداحی رئیس دبیرخانه دائمی اقتصاد مقاومتی مجمع تشخیص مصلحت نظام رفتیم.

قبل از این چند بار قرار مصاحبه هماهنگ شده بود اما بخاطر مشغله های فراوان دکتر مداحی فرصت به ما نمی رسید و قرارها کنسل می‌شد؛ اما اینبار دکتر پذیرای ما در سازمان نظام روانشناسی مشاوره جمهوری اسلامی ایران بود! نام این ساختمان برای ما هم قابل تامل بود. البته قرارمان ابتدا در مجمع تشخیص مصلحت نظام بود ولی بخاطر جلسه آقای مداحی مجبور شدیم به دفتر ایشان در سازمان نظام روانشناسی برویم.

هر چند که ابتدا و در بدو ورود از شلوغی دفتر و حجم پرونده های روی میز دکتر مداحی متعجب شدیم ولی دقایقی بعد به دستور دکتر شرایطی فراهم شد تا بتوانیم در محیطی آرام به گفت‌وگو درباره چند و چون اقتصاد مقاومتی بپردازیم.

ابراهیم مداحی بنا به مسئولیتی که در مجمع تشخیص دارد تقریبا به تمام استان های ایران سفر کرده و پرونده سفرهای استانی‌اش با سفر به استان یزد در هفته آتی بسته خواهد شد.

مداحی در حال حاضر عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد، رئیس کمیسیون چشم انداز و امور نخبگان دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، رئیس دبیرخانه دائمی اقتصاد مقاومتی مجمع تشخیص مصلحت نظام، قائم مقام پژوهشکده چشم انداز و آینده پژوهی و همچنین معاون آموزشی سازمان نظام روانشناسی مشاوره جمهوری اسلامی ایران می باشد.

در ادامه مشروح گفت‌وگوی یک ساعته خبرنگاران تسنیم با رئیس دبیرخانه دائمی اقتصاد مقاومتی مجمع تشخیص مصلحت نظام را می خوانید؛

تسنیم: مقام معظم رهبری 30 بهمن 92 سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی را ابلاغ کردند، قبل از پایان سال 92 هم جلسه ای برگزار شده بود که همه نخبگان نیز برای تبیین این سیاست‌ها حضور داشتند؛ یکی از انتظاراتی که مطرح کردند از مجمع تشخیص بود و تاکید شده بود که مجمع باید به مسئولیت نظارتی خود بپردازد؛ سوال مشخص این است که مجمع تشخیص مصلحت نظام، در حوزه سیاست‌های اقتصاد مقاومتی چه سازو کاری را طراحی کرده است تا بتواند بر اجرای این سیاست‌ها نظارت لازم را داشته باشد.

مداحی: مجمع تشخیص مصلحت نظام در دو حوزه نظارت و فرهنگ سازی فعال شده است؛ مقدمه نظارت فرهنگ سازی است چراکه همه باید برداشت مشترکی از موضوع داشته باشند و اگر برداشت ها مشترک نباشد چیزی برای نظارت وجود ندارد چراکه هرکس می گوید کارم درست است چون براساس شاخص های خودم حرکت می کنم.

در چشم انداز هم مشاهده کردید که برخی از مقامات دولت قبل می گفتند ما از چشم انداز هم جلوتریم بعد کاشف به عمل آمد که رشد اقتصادی منفی 6 درصد است درحالی که چشم انداز حداقل نرخ رشد اقتصادی را مثبت 8 درصد تعیین کرده است.

* گفتمان سازی و فرهنگ سازی گام عملی مجمع برای اجرای اقتصاد مقاومتی

بنابراین در اولین گام، مقام معظم رهبری هم تاکید داشتند که باید فرهنگ سازی و گفتمان سازی صورت گیرد، مثالی هم زدند و تاکید کردند که مثل هواست، هوا را همه تنفس می کنند، گفتمان سازی باید با این راهبرد انجام شود، بنابراین اگر فرهنگ ایجاد شود چه بخواهیم چه نخواهیم اقتصاد مقاومتی حاکم بر امور می شود.

گفتمان سازی البته چند مخاطب می تواند داشته باشد که نخبگان (تصمیم سازان و تصمیم گیرندگان) و رسانه ها از مهمترین مخاطب ما در فرهنگ سازی است؛ نقش رسانه ها علاوه بر اطلاع رسانی فرهنگ سازی و شکل دهی به مطالبات مردم هم است. برای این نمونه یک مثال ساده می زنم، شما قبول دارید که پرداخت یارانه نقدی غلط است، الان همه می دانند که این 42 هزار میلیارد تومان را می توان به جای پرداخت نقدی صرف امور کلان و عمرانی کشور کرد، اما باوجود اینکه همه مخالف یارانه ها هستند که ما به آن می گوییم سم شیرین، ولی دولت آنرا باوجود مخالفت خود اجرا می کند چراکه حامیان ذینفع این طرح فراوان است.

* رشد اقتصادی 6 درصد شد منفی 6 درصد؛ ولی هیچ جا تکان هم نخورد.چرا؟

نمونه دیگر انتقال پایتخت؛ هیچ دولتی موفق به اجرای این طرح نمی شود چراکه حامی ذینفع گسترده ندارد ولی یارانه حامی ذینفع گسترده دارد؛ حال سوال اینجاست که حامی ذینفع گسترده چطور شکل گرفت؟ پاسخ چیزی نیست جز رسانه‌ها! مثلا فوتبال، یک توپ به تور بخورد یا نخورد هم مجلس هم دولت دچار زلزله می شود اما رشد اقتصادی 6 درصدی شد منفی 6 درصد و هیچ جا تکان نخورد چراکه رسانه‌ها وارد این حوزه ها نشده اند.

به همین خاطر مجمع تشخیص مصلحت نظام در نظر داد که فرهنگ سازی اساسی برای اقتصاد مقاومتی انجام دهد، بعد از ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری دبیر خانه دائمی اقتصاد مقاومتی مجمع تشخیص اولین جایی بود که بصورت رسمی و عملیاتی وارد فاز اجرایی این سیاست ها شد.

* ماموریت 45 اقتصاددان در 30 استان کشور/ چرایی، چیستی و چگونگی اقتصاد مقاومتی تبیین می شود

تا الان با 45 مدرس اقتصاددان آموزش دیده به 30 استان کشور با هدف ایجاد ادبیات و فهم مشترک از اقتصاد مقاومتی و همچنین ایجاد مطالبه عمومی این سیاست‌ها سفر کرده ایم. درباره چرایی، چیستی و چگونگی اقتصاد مقاومتی فرهنگ سازی کرده ایم.

چرایی یعنی اینکه چرا اقتصاد مقاومتی باید اجرا شود؟چیستی یعنی مولفه‌های اقتصاد مقاومتی چیست؟ و چگونگی یعنی اینکه چطور به اقتصاد مقاومتی برسیم؟

حول این سه محور، مجمع تشخیص مصلحت نظام 30 کارگاه در 30 استان کشور راه اندازی کرده و با 30 امام جمعه و نماینده ولی فقیه، 30 استاندار، 120 معاون استاندار، 450 فرماندار، 500 مدیرکل، 100 رئیس دانشگاه، 1500 فعال اقتصادی، 200 عضو شورای تامین استان ها، 30 شهردار مرکز استان و ... گفت‌وگو انجام داده است. 5 هزار نفر در کارگاه های این 30 استان شرکت کرده اند.

*  ایران منطقه بندی شد/ چه کسانی پیگیر اجرای اقتصاد مقاومتی هستند؟

تسنیم: اساتید و اقتصاددان ها چه کسانی بودند؟

مداحی: ما کشور را به 9 منطقه تبدیل کردیم، یعنی هر 3 استان یک منطقه شد، برای هر منطقه یک رئیس منطقه تعیین کردیم، البته رئیس منطقه معمولا از اعضای خود مجمع انتخاب شد، مثلا آقای دانش جعفری رئیس یک منقطه مشخص و آقای آقا محمدی نیز رئیس منطقه دیگر و ... هستند.

تسنیم: یعنی روسای مناطق هم عمدتا از اقتصاددان ها انتخاب شده اند؟

مداحی: بله؛ همچنین تیم هایی را هم که برای گفتمان سازی در محورهای چرایی، چیستی و چگونگی تعیین کرده ایم نیز شامل اقتصاددان ها می شوند؛ 45 اقتصاددانی که به استان ها سفر کرده اند کسانی بوده اند که در تدوین اقتصاد مقاومتی نقش داشته اند.

* متولیان فرهنگی، گفتمان سازی اقتصاد مقاومتی را زمین گذاشتند

تسنیم: ما موافق گفتمان سازی هستیم، اما سوال اینجاست که آیا گفتمان سازی وظیفه مجمع تشخیص مصلحت نظام است؟

مداحی: سوال خیلی خوبی پرسیدید؛ وقتی در این کشور وزارت فرهنگ کتابی درباره ملکه 3 هزار قبل مصر می نویسید و با تیراژ بالا می فروشد اما یک رمان درباره ایران 1404 نمی نویسد، وقتی در این کشور که فرهنگ و دینش با "اقراء بسم ربک" شروع می شود ولی در مدرسه و دبستان به دانش آموزان یاد می دهند "بابا آب داد، بابا نان داد" ولی فرنگی ها می گویند "IT IS A BOOK" آنها با دانایی شروع می کنند و ما با "نان داد و آب داد"، وقتی ما می بینیم که برداشت ها نسبت به منافع ملی مناسب نیست، وقتی شورایعالی انقلاب فرهنگی به پایین ترین حد خودش انجام وظیفه می کند و کارش تعیین رئیس دانشگاه و ... شده و از کارهای اساسی خود جا مانده و از فرهنگ سازی مسائل اساسی کشور غافل شده، بهتر است این سوالات را اول از آنها بپرسید، بعد وقتی کاری زمین مانده بود و فرد دیگری داشت آنرا انجام می داد به او بگویید خدا قوت! هرکس دلش برای آینده ایران می سوزد باید فرهنگ سازی کند.

همچنین نکته دیگر این است، که مقام معظم رهبری قیدی برای ایجاد فرهنگ سازی در اقتصاد مقاومتی نگذاشته اند، روحانی در منبر و استاندارها، خوانندگان و بازیگران و اساتید دانشگاه و ... باید این کار را بکنند؛ چطور یک موضوع به مطالبه عمومی تبدیل می شود؟ اگر فهم عمومی ایجاد شود به عزم ملی تبدیل خواهد شد و عزم ملی مطالبه عمومی می شود و در این حالت مسئولان موظف به پاسخگویی هستند.

*  دولت 500 اقدام اجرایی برای اقتصاد مقاومتی نوشته است

تسنیم: شما فرمودید قدم اول گفتمان سازی و فرهنگ سازی است؛ آیا این به معنای این است که تا گفتمان سازی نشده اقتصاد مقاومتی را اجرا نکنیم؟

مداحی: چرا، الان اقداماتی صورت گرفته است؛ اولاً دولت کارهایی را انجام داده و 18 دستگاه را مکلف کرده به عنوان مسئول مستقیم و 500 اقدام اجرایی را نوشته است و همچنین ستادی را تشکیل داده که معاون اول رئیس جمهور مسئول آن ستاد است. مجلس هم کمیته ای تشکیل داده به عنوان کمیته پالایش قوانین که قوانین مزاحم و معارض را شناسایی کند. قوه قضائیه هم کمیته ای را برای مبارزه با مفاسد و ... تشکیل داده است.

در کل نشان می دهد که اراده حاکمیت "اجرای اقتصاد مقاومتی" است، مجمع تشخیص هم دو کار را شروع کرده و در اولین گام آموزش اقتصاد مقاومتی را شروع کرده و در نظارت هم فعال است.

تسنیم: البته ما هم موافق اولین گام مجمع برای گفتمان سازی هستیم چراکه مجمع خودش متولی تدوین اقتصاد مقاومتی بوده است می تواند نقش خوبی در تبیین اقتصاد مقاومتی هم داشته باشد.

مداحی: بله این نکته هم وارد است چراکه دستگاهی که سیاست‌ها را تدوین کرده بهتر می تواند در آموزش سیاست‌ها عمل کند؛ اما قسمت اول واجبتر است تا نهادهای فرهنگ ساز به خودشان بیایند، هم اکنون این نهادها پول های کلانی را می گیرند که ما خروجی آنها را نمی بینیم.

* مقام معظم رهبری واقعا خیلی تیزبین هستند/ حلقه مفقوده کشور اقتصاد،‌فرهنگ و مدیریت است

دغدغه ما فرهنگ، اقتصاد و مدیریت جهادی است؛ دقیقاً حلقه مفقوده کشور ما همین مواردی است که رهبری فرمودند، مقام معظم رهبری واقعاً خیلی تیز بین هستند و دقیقا مثلثی را ترسیم کرده که همان ها مشکلات اساسی کشور هستند.

مدیریت جهادی یعنی مدیری که ایمان و اَیمان داشته باشد، ایمان یعنی خدا را قبول داشته باشد و اَیمان یعنی تعهد داشته باشد. یک ادم ممکن است مومن باشد ولی تعهد نداشته باشد. مدیریت جهادی یعنی هم ایمان داشت و هم تعهد به منافع ملی و جامعه و ... .

اما درباره فرهنگ نیز باید  به مسائلی مانند رفتار اقتصادی از جمله اصلاح الگوی مصرف توجه کرد، در اقتصاد مقاومتی هم دقیقاً تاکید بر حداکثر تولید و بهره وری در تولید، عدالت در توزیع و اصلاح الگوی مصرف است. باید نگاه به تولید، فقر و ثروت تغییر کند، ثروت را ضد ارزش و فقر را ارزش ندانیم.

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند من در آخر الزمان از فقر امتم نگران نیستم بلکه از سوءتدبیرشان نگرانم؛ سوءتدبیر یعنی همان مدیریت! بنابراین اصلاح مدیریت، اصلاح فرهنگ و اصلاح اقتصاد همان حلقه مفقوده کشور است؛ یعنی حتی باید در اقتصاد هم فرهنگ سازی کرد.

* شاخص‌های نظارت بر اقتصاد مقاومتی در مجمع تشخیص در حال تدوین است

تسنیم: البته اقتصاد چون علم رفتار است با فرهنگ هم ارتباط تناتنگ دارد؛ برسیم به وظیفه دیگر مجمع تشخیص مصلحت نظام در حوزه اقتصاد مقاومتی که همان نظارت است. در این مورد طی 9 ماهی که از ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی گذشته چه اقداماتی انجام شده است؟

مداحی: نظارت به معنای سنجش و پایش است و سنجش نیازمند شاخص می باشد؛ بنابراین اولین گام مجمع تشخیص مصلحت نظام در این حوزه (نظارت) شاخص سازی است، یعنی محورهای کیفی اقتصاد مقاومتی "کمی" شود.

الان در حال تدوین شاخص ها هستیم و برای اینکه از غافله عقب نمانیم فرهنگ سازی را هم شروع کرده ایم؛ برخی از اقدامات می تواند در عرض هم اتفاق بیفتد و هم اکنون که تیم های کارشناسی در حال تدوین شاخص ها هستند نباید از فرهنگ سازی غافل شد.

هرچند باید یک سال، یک سال ونیم از ابلاغ سیاست‌ها بگذرد تا نظارت انجام شود، روز اول نظارت معنا ندارد و باید کاری انجام شود که مجمع تشخیص مصلحت نظام بر آن نظارت کند.

تسنیم: 9 ماه از ابلاغ سیاست های اقتصاد مقاومتی گذشته است، در این 9 ماه نظارتی صورت گرفته است؟

مداحی: نه 9 ماه نگذشته! از اول سال جاری اگر در نظر بگیرید 8 ماه سپری شده است؛ معمولاً برنامه ها از اول هر سال شروع می شود.

تسنیم: منظور ما شاید این نباشد که در یک سال اول باید کارهای مشخصی از اقتصاد مقاومتی به سرانجام برسد، اما نکته اینجاست که بالاخره باید برخی کارهای اجرایی کلید بخورد و آغاز شود یا خیر؟

مداحی:آغاز این کارها همین است که در ابتدا ابزار لازم فراهم شود؛ بالاخره اگر هیمنطور بگذرد، یک وقت می بینی یک سال گذشته و کاری انجام نشده است، اما باید ابزاری برای سنجش کارهای انجام شده، وجود داشته باشد یا خیر؟ به همین خاطر مجمع شاخص ها را تدوین کرده است. همچنین باید فکر واحدی برای انجام کارها باشد و این هم جز الزامات کار است.

* نظارت بدون ابزار ممکن نیست/ تدوین سندهای پایین دستی برای اقتصاد مقاومتی

یکی دیگر از الزامات این است که سندهای پایین دستی را تعریف کنیم، مثلاً می گوییم چشم انداز جمهوری اسلامی ایران! ولی این به تنهایی کافی نیست و این سند باید برای تک تک استان های کشور به صورت جدا گانه و متناسب با اهداف و نیازهای همان استان تعریف شود. سیاست ها باید برُش استانی شود. الان مساله ما این است که رابطه نهادها و ارگان های پایین دستی با بالا دستی برقرار شود.

تسنیم: شما فرمودید باید دیدگاه و تفکر مشترک برای اقتصاد مقاومتی ایجاد شود، آیا مجمع تشخیص مصلحت نظام در جلسات دولت، مجلس و قوه قضائیه برای اقتصاد مقاومتی شرکت می کند؟

مداحی: بله، جلسات مشورتی با دولت و مجلس داریم.

* تشکیل شورای نظارت بر اقتصاد مقاومتی در مجمع با ریاست هاشمی رفسنجانی

تسنیم: مجمع تشخیص بعنوان مرجع نظارتی بر اجرای اقتصاد مقاومتی سازو کاری را برای دولت و مجلس تعریف کرده تا طی فواصل زمانی مشخص به ارائه گزارش در خصوص اقتصاد مقاومتی و اقدامات انجام شده در این حوزه بپردازند یا خیر؟

مداحی: علاوه بر کمیسیون نظارت مجمع، شورای نظارت در مجمع تشخیص مصلحت نظام تشکیل شده است که ریاست آن را آقای هاشمی رفسنجانی برعهده دارد.

تسنیم: درباره همین بحث اقتصاد مقاومتی؟

مداحی: بله؛ شورایی تشکیل شده که جلسات هفتگی با دولت،‌ مجلس و قوه قضائیه دارد. البته من عضو آن شورا نیستم ولی درجریان تشکیل آن و مباحث مطرح در آن هستیم.

تسنیم: بنابراین دستگاه های اجرایی موظف به ارائه گزارش به مجمع تشخیص هستند.

مداحی: دقیقاً همینطور است البته توجه داشته باشید که دو نوع نظارت راهبردی و عملیاتی داریم و جنس نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام راهبردی است و اینطور نیست که عملیاتی وارد عمل شود.

* نظارت مجمع راهبردی است نه عملیاتی/ عزم حاکمیت اجرای اقتصاد مقاومتی است

تسنیم: لطفاً بیشتر درباره نظارت راهبردی توضیح دهید.

مداحی: کاری که سازمان بازرسی کل کشور انجام می دهد نظارت عملیاتی است ولی مجمع تشخیص با نظارت راهبردی جهت و آهنگ حرکت به سمت سیاست ها و اجرای آنها را تعریف می کند. مجمع تشخیص جهت و سرعت اجرای سیاست ها را زیر نظر دارد.

تسنیم: بحث ما دقیقاً همین است، الان مجمع تشخیص به رعایت یا عدم رعایت جهت گیری ها در اقتصاد مقاومتی نظارت می کند یا خیر؟

مداحی:الان دستگاه های حاکمیتی جهت‌شان اجرای اقتصاد مقاومتی است اما احتمال دارد که سرعت‌شان کم باشد، الان از جهت گیری احساس مشکل نمی کنیم اما اینکه چه کار کنیم قدرت و سرعت کار بیشتر شود باید مورد توجه قرار گیرد.

تسنیم: استنباط من از صحبت های حضرتعالی این است که انتظار تحقق اقتصاد مقاومتی در چند ماه واهی است و حداقل چند سال در تبیین این سیاست ها زمان صرف خواهد شد و خیلی نباید امیدوار به اجرای این سیاست ها در آینده نزدیک باشیم.

مداحی: چرا اینطور فکر می کنید؟ اگر بخواهیم درباره اقتصاد مقاومتی کلی صحبت کنیم استنباط های مختلفی وجود دارد اما در عمل مهمترین ویژگی اقتصاد مقاومتی عدم تکیه بر نفت و جلوگیری از خام فروشی است.

* اقتصاد مقاومتی چه زمانی اجرا می شود؟/ وابستگی بودجه به نفت تدریجی کم شود

تسنیم: در همین مورد احساس نمی کنید که جهت گیری وزارت نفت کاملاً برعکس است؟

مداحی: اصلا بحث ما فراتر از وزارت نفت است، وزارت نفت مجری است؛ بحث سر این موضوع است که اقتصاد مقاومتی می گوید اقتصاد نباید نفتی باشد، همین الان بیش از 75 درصد بودجه کشور به نفت وابسته است و مدیران هزینه‌ای داریم. در این حالت اگر بخواهیم یکباره 75 درصد را برداریم چه جایگزینی برای آن در بودجه داریم؟

تسنیم: ما نمی گوییم یک باره وابستگی بودجه به نفت کم شود اما حداقل باید سیر وابستگی کاهشی باشد.

مداحی: در این 6-7 ماه، دولت بودجه را روی بشکه ای 100 دلار بسته و با کاهش 30 درصدی قیمت جهانی مواجه شده است، در همین حالت می توان گفت که دولت بازهم به نفت تکیه کرده است. مثلا دولت می توانست بودجه را با 50 دلار ببندد که اگر الان نفت به 70 دلار رسید بتواند مازاد را در جای دیگر سرمایه گذاری کند.

همچنین مشکل دیگر این است که 40 درصد اقتصاد کشور مالیات نمی دهند، 25 درصد از این میزان را نفت و 15 درصد را کشاورزی پرداخت نمی کند. مالیات را فقط تولید کننده و کارمندان می دهند.اما به جای اینکه اداره های مالیاتی مودیان خود را افزایش دهند نرخ مالیات را بالا می برند. نباید مودیان مالیاتی فقط تولید کننده و کارمندان باشند.

اگر قرار است اقتصاد بدون نفت داشت باشیم باید در گام نخست وابستگی بودجه به نفت را به مرور کم و به مرور هم درآمدهای دیگری را جایگزین آن کنیم. بنظر شما این روند طی یک یا دو سال اجرا می شود؟

تسنیم: مطمئناً طی یکی دو سال وابستگی اقتصاد به نفت کم نمی شود اما نکته اینجاست که باید وابستگی به تدریج کاهش یابد.

مداحی: روند کاهشی را من هم قبول دارم. ولی نباید انتظار کوتاه مدت را هم داشت.

تسنیم: الان رقم وابستگی بودجه 93 به نفت معلوم است، بودجه 94 الان درحال تدوین است، اگر مجلس و دولت وابستگی بودجه سال بعد را از 70 به 75 درصد افزایش دادند، مجمع تشخیص مصلحت نظام چه کاری انجام می دهد؟

مداحی: نظارت و برخورد می کند.

* توافق مجمع با شورای نگهبان برای تایید قوانین/ هر قانونی مغایر با سیاست‌های کلان باشد "تایید نمی شود"

تسنیم: به چه شکل؟

مداحی: این توافق با شورای نگهبان حاصل شده که وقتی قانونی چه بودجه چه برنامه از مجلس بیرون می آید آنرا غیر از قانون اساسی و شرع با سیاست‌های کلان کشور نیز تطبیق دهند.

تسنیم: سیاست‌های کلان اقتصاد مقاومتی یا همه سیاست‌ها؟

مداحی: تمام سیاست‌های کلان کشور، این سازو کار تدوین شده که اگر مغایرتی وجود داشت شورای نگهبان آن قانون را تایید نکند. همچنین نکته دیگر اینجاست که پیش از آنکه قانون به شورای نگهبان برود، کارشناسان مجمع در جلسات تدوین لوایح قانون بودجه و ... حضور داشته باشند و از تصویب قوانین مغایر با سیاست‌های کلان کشور جلوگیری کنند، هم اکنون کارشناسان مجمع در جلسات بررسی بودجه شرکت می کنند. البته می توان از دستگاه های نظارتی موجود هم استفاده کرد، یعنی فقط مجمع نباشد بلکه سایر دستگاه های نظارتی هم درگیر شوند.

تسنیم: این کار انجام شده است؟

مداحی: بله. البته من وقتی شما آمدید تصورم این بود که درباره اقتصاد مقاومتی قرار است مصاحبه کنید اما دیدم که بیشتر درباره فعالیت‌های اجرایی سوال می کنید.

تسنیم: ما از این جایگاه که مجمع ناظر بر اجرای اقتصاد مقاومتی است، سوال می کنیم.

مداحی: وقتی قرار است درباره مجمع اطلاعات داده شود، فقط باید آقای محسن رضایی سخنگوی مجمع صحبت کنند. من بعنوان دبیرخانه اقتصاد مقاومتی مجاز به صحبتم ولی نه عملکرد مجمع.

تسنیم: نقد ما بیشتر به اجراست، چراکه در این چندماهه هیچ چیزی ندیده ایم که عملیاتی شده باشد.

مداحی: ما خوشحالیم که شما انقدر با نشاط این موضوع را دنبال می کنید، اما آنچه مسلم است، با صراحت می گویم، هیچ فردی به اندازه مقام معظم رهبری در این کشور دغدغه ندارد و از این جهت آدم حس خوبی ندارد؛ شما نگاه کنید که رهبری در فرمایشاتشان 4 هزار بار کلمه چشم انداز رو بکار برده ولی سران قوا زیر 2 هزار بار، درحالی که باید برعکس باشد. الان رهبری خودشان وارد میدان شده اند. دیگر ادم نمی داند چه باید بگوید!

تسنیم: ما هم دغدغه حضرت اقا را دنبال می کنیم و هدفمان از این مصاحبه ها این است که چه کاری در این مدت برای اقتصاد مقاومتی در دولت انجام شده است؟

مداحی: در سوره نساء قران کریم آمده که اقتصاد ستون فقرات است، خداوند می فرماید من اقتصاد را برای حرکت و ایستادن شما قرار داده ام، نقش ستوان فقرات نیز در بدن انسان قدرت ایستادن و حرکت است و میدانید که هرکسی قطع نخاع شود نه می تواند بایستد نه راه برود، به همین جهت به کسی که ستون فقراتش آسیب دیده باشد، فقیر می گوییم، در اقتصاد هم به کسی که قدرت ایستادن و حرکت نداشته باشد، فقیر می گوییم .

* اگر قصد ردیابی اقتصاد مقاومتی را دارید "وضع تولید را رصد کنید"

مقام معظم رهبری هم می فرمایند که تولید در اقتصاد مقاومتی ستون فقرات اقتصاد است (توجه داشته باشید اقتصاد ستون فقرات زندگی است و تولید ستون فقرات اقتصاد است)، شما اگر می خواهید اجرای اقتصاد مقاومتی را ردیابی کنید باید وضع تولید را رصد کنید! ببیند آیا وضع تولید در این مدت بهتر شده یا بدتر؟

تسنیم: انتقادات به عدم رسیدگی به تولید تا حدودی وارد است اما در این بین نباید از تولیدکنندگانی که وام های کلان دریافت کرده و در جاهای دیگر سپرده گذاری کرده اند، براحتی عبور کرد.

مداحی: 85 هزار میلیارد تومان بانک‌ها به مردم وام داده اند و همان مقدار به دولت وام پرداخت شده است. چرا این را کسی نمی بیند؟ اگر تولید کننده ای مشکل سرمایه در گردش نداشت و بانک‌ها نیز با تولید خیلی خوب برخورد می کردند، بدانید اقتصاد مقاومتی اجرا شده است؛ یعنی اگر از تولید حمایت شده باشد، مطمئن باشید که اقتصاد مقاومتی اجرا شده است.

تسنیم: یکی از دیگر موضوعات مورد بحث در عملکرد دستگاه ها در خصوص اقتصاد مقاومتی این است که تعدادی از دستگاه ها امورات جاری خود را که در بودجه هم آمده تحت عنوان اقتصاد مقاومتی گنجانده اند.

مداحی: این عوام فریبی است؛ نگاه کنید آقای وزیر صنعت اعلام کرد که 1500 واحد تولیدی خوابیده است (البته آمار بیشتر از اینهاست) همین بانک‌ها 26 هزار میلیارد تومان خرج بنگاه داری می کنند، آیا وظیفه بانک بنگاه داری است؟ اگر به این 1500 واحد تولیدی فقط یک میلیارد تسهیلات پرداخت می شد تولید راه می افتاد و سرجمع 15 هزار میلیارد تومان هزینه صرف این کار می شد! وقتی دولت و بانک بنگاه دار باشند دیگر رمقی برای بخش خصوصی باقی نمی ماند.

* تئوری اقتصاد دولتی شکست خورده است/ به اصل 44 خیانت شد

باید نگاه ها تغییر کند، باید باور کنیم حتی شک هم نکنیم بلکه باور کنیم که تئوری اقتصاد دولتی،‌تئوری شکست خورده ای است، هیچ جای دنیا اقتصاد دولتی موفق نبود.باید در مالکیت دولتی تجدید نظر شود.

تسنیم: اجرای اصل 44 تاثیر نداشت؟

مداحی: ما اصل 44 را مصادره کرده ایم نه اجرا، ما به سیاست اجرای اصل 44 خیانت کرده ایم، از دقیقه ای که سیاست اجرای اصل 44 مطرح شد و رهبری تاکید کردند این انقلاب دوم است، دشمنان دنبال پنچر کردن این سیاست‌ها بودند و موفق هم شدند. کدام سیاست اجرا شد؟

تسنیم: راه بازگشتی ندارد؟ امکان اجرای صحیح اصل 44 دیگر نیست؟

مداحی: چرا، یکی از مولفه های اقتصاد مقاومتی همین اقتصاد مردمی است.

تسنیم: خب خیلی از شرکت‌ها واگذار شده اند.

مداحی: همان دولت این کارها را انجام داد و اصل 44 را مصادره کرد. دولت بدهکار بود و به جای پرداخت بدهی ها خود شرکت‌ها را به این بخش‌ها واگذار کرد. از اصل 44 برای رد دیون خود استفاده کرد. 

تسنیم: شاید یکی از دلایل کوتاهی و تامل در اجرای اقتصاد مقاومتی تمرکز دولت بر مذاکرات هسته ای باشد، خیلی ازدولتمردان منتظر به نتیجه رسیدن مذاکرات هستند و این خیلی دور از ذهن نیست که شاید اجرای اقتصاد مقاومتی بخاطر همین مذاکرات به تاخیر افتاده باشد.

مداحی: اولاً مذاکره هسته ای اراده حاکمیت است نه دولت، دولت مذاکره نمی کند چراکه در حد مسئولیت دولت نیست، بنابراین باید از مذاکرات هسته ای حمایت کرد و اجازه داد که تکلیف این مذاکرات روشن شود.

* چه مذاکره به نتیجه برسد چه نرسد، بدون اقتصاد مقاومتی "وضع اقتصاد کشور" درست نمی شود

مذاکرات از دو حال خارج نیست، یا به نتیجه می رسیم یا نمی رسیم. در هر دو حالت وضع اقتصادی کشور درست نمی شود، اگر قرار باشد الان در مذاکرات هسته ای به نتیجه برسیم و آنها هم تحریم ها را بردارند 7 سال دیگر اثر این سیاست مشخص می شود. عراق زمان صددام تحریم شد ولی هنوز یک سری از تحریم‌ها پابرجاست.

تنها چیزی که دراینباره می توانیم بگوییم، این است که اگر در مذاکرات هسته ای موفق شویم، وضع مان بدتر از این نمی شود. ولی اگر به شکست بخورد، می تواند وضعیت بدتر هم شود.

* راه نجات مردم اقتصاد مقاومتی است نه مذاکرات

اما خیلی خوش بینانه است که دولت و ملت فکر کنند با مذاکرات هسته ای مشکلات اقتصادی کشور حل می شود، بنابراین هیچ راهی ندارند جز اقتصاد مقاومتی! چه مذاکره هسته ای باشد چه نباشد، چه موفق شود چه نشود، راه نجات مردم اقتصاد مقاومتی است نه مذاکرات.

حتی جا دارد یک چیز دیگر هم به این مطلب اضافه کنم، سطح اقتصاد مقاومتی خیلی بالاتر از تحریم هاست، ما سه دسته تکانه داریم، یکی تکانه های اقتصادیست مانند بحران 2008 و 2009 آمریکا و غرب که روی زندگی مردم تاثیر گذاشت، تکانه بعدی مانند بحران 2003 شرق آسیاست، تکانه های دیگر هم نهادینه است مانند اینکه الان 60 سال در کشور تورم داریم، 50 سال رشد 8 درصدی را تجربه نکردیم، 20 سال نقدینگی 28 درصدی داشته ایم، تکانه های دیگر به بلایای طبیعی مربوط می شود که در زندگی مردم تاثیر می گذارد. همچنین تکانه های تخاصمی نیز وجود دارد که به دشمنان و تحریم اشاره دارد.

بنابراین اقتصاد مقاومتی می خواهد دربرابر این تکانه ها بایستد نه تحریم‌ها؛ اگر کسی اقتصاد مقاومتی را در حد تحریم بگیرد، اصلا نفهیمده که اقتصاد مقاومتی چیست.

تسنیم: بعنوان سوال اخر، رسانه و بخصوص خبرگزاری تسنیم در تبیین و گفتمان سازی چه کاری می تواند انجام دهد؟

مداحی: یکی از کارهای که خیلی هم مهم است این بوده که مطالبه گری کنید، رسانه ها در ورزش خیلی خوب مطالبه می کنند، 80 درصد فضای رسانه به بازی استقلال و پرسپلولیس اختصاص داده شده بود، همه مردم دنیا فهمیدند که این دو تیم مسابقه دارند؛ مطالبه گری را رسانه ها به جاهایی برده اند که درد مردم نیست، من مخالف ورزش نیستم ولی مطالبه گری باید به اینده وزندگی مردم برده شود. اگر این فرهنگ ایجاد شود مسئولان به خودشان می آیند.همچنین باید جهت دهی خوبی به مطالبه گری ایجاد شود، یعنی اینکه مطالبه گری درست هدایت شود.

گفت‌وگو از فاطمه محمدی و صمد حسن نیا

انتهای پیام/