چرایی درگیری و از سرگیری منازعات سیاسی در اسرائیل

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، بعد از چند سال آرامش نسبی حاکم بر فضای سیاسی رژیم صهیونیستی ،در روزهای اخیر بار دیگر فضای اختلاف و تشنج بر نظام سیاسی این رژیم حاکم شده است به گونه ایی که در پی برکناری چند تن از وزرای کابینه از سوی نتانیاهو انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زودهنگام  نیز قوت گرفته است .حال سوال این است که چه عواملی موجب بازگشت فضای اختلاف و تشنج به فضای سیاسی این رژیم شده است و دوم اینکه چرا نتانیاهو به جای اینکه با انتقادها و اختلاف نظرهای موجود کنار بیاید خود نیز با برکناری وزراء و تهدید به انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زودهنگام به این اختلافات دامن زده است و چه اهداف اعلام نشده ای می تواند در این زمینه پیگیری شود ؟

 عوامل بازگشت تشنج و اختلاف به فضای سیاسی رژیم صهیونیستی

این عوامل را می توان به دو بخش: اعلامی و غیر اعلامی تقسیم کرد.

عوامل اعلامی همان مسائل مورد اختلاف است که بین نتانیاهو و وزرای برکنار شده بخصوص لاپید و لیونی وجود دارد .البته روایتی که رسانه های صهیونیستی و همچنین رسانه های عربی و منطقه ای از کم و کیف اختلافات ارائه کرده اند با نوع تعبیر و روایت نتانیاهو متفاوت است. تعبیر رسانه ها عمدتا بر این محور مبتنی است که لاپید وزیر دارایی و رهبر حزب "آینده ای هست "با درخواست افزایش بودجه یک و نیم میلیارد دلاری نتانیاهو برای جبران خلائ های ناشی از جنگ 51 روزه غزه مخالف بوده و در همان حال با حذف مالیات ارزش افزوده بر مسکن زوج های جوان موافق بوده که در این خصوص نتانیاهو با آن مخالف بوده است.همچنین طبق روایت رسانه ها هم لاپید و هم لیونی با لایحه دولت ملی یهود و ادامه ساخت و سازها در کرانه باختری مخالفندحال آنکه اغلب اعضای کابینه نتانیاهو و از جمله شخص وی با آن موافقند.

اما روایتی که نتانیاهو در توجیه برکناری لاپید ولیونی و توسل به انتخابات زودهنگام مطرح کرده تا حدودی با روایت رسانه ها متفاوت تر است اما در تشریح علل و بخصوص اهداف نتانیاهو کامل تر به نظر می رسد .وی در مصاحبه ای گفت :" من سه اصل را ارائه کردم که باید درباره آن توافق گسترده ای وجود داشته باشد ، سیاستی قاطع بر ضد مسئله هسته ای ایران ، اینکه اسرائیل کشوری یهودی باشد و سوم سیاستی روشن برای ساخت و ساز در قدس. اما لیونی و لاپید این را رد کردند. پس  از مدتی لاپید گفت خوشحالم که بگویم نظرات و آرای مختلفی را بر ضد تو می شنوم و پس از یک هفته درحالی که هیئت اسرائیل در سازمان ملل متحد بود تا مواضع ما را بیان کند ، لاپید این سخنرانی را تحریم کرد که این اقدامی اشتباه بود ، این اقدام درست زمانی رخ داد که ما توقف مذاکره با روحانی و تحریم او را خواستار شده بودیم. پس از آن درباره موضع ما گفت ضرورتی ندارد که بخواهیم اسرائیل کشوری برای نژاد یهودی باشد و پس از آن نیز لاپید گفت با ساخت و ساز در قدس مخالف است.

زیپی لیونی شریک لاپید در این راه سیاسی ، بلافاصله به او پیوست و گفت ساخت و ساز در قدس غیرمسئولانه است. لیونی پس از آن با ابومازن دیدار کرد درحالی که کابینه امنیتی تصمیم گرفته بود چنین دیداری صورت نگیرد و همچنین دستورات مستقیمی داده بودم که چنین دیداری انجام ندهد. پس از آن به عنوان وزیر دادگستری گفت تحریم ابومازن توسط نتانیاهو اقدام زشتی است. مسئله مشترکی که در خصوص رفتارهای لاپید و لیونی وجود دارد  این است که آنها سیاست جدیدی را در پیش گرفته اند و در عین حال رفتارهایی بر اساس سیاستهای قدیمی انجام می دهند. "همچنانکه ملاحظه می شود در سخنان توجیهی نتانیاهو هیچ خبری از حذف مالیات بر ارزش افزوده بخش مسکن و یا بودجه نظامی اضافی نیست اما در مقابل به موضوعاتی مانند موضوع هسته ای ایران اشاره شده است .

اما در بخش عوامل غیراعلامی تاثیر گذار بر اوج گیری و یا کاهش تنش های سیاسی و اختلاف نظرهای داخلی چند نکته با بررسی سابقه عملکرد و پیشینه رژیم صهیونیستی و همچنین شرایط منطقه قابل استنباط است : نخست اینکه در مواقعی که تهدید های داخلی ( انتفاضه )و یا خارجی علیه این رژیم جدی است معمولا اختلافات داخلی درجهت افزایش تقویت انسجام داخلی صهیونیست ها برای مقابله با تهدیدهای داخلی و خارجی کاهش و یا مهار می شود . از این دید از سرگیری اختلافات می تواند بیانگر این باشد که از دید این رژیم خطر جدی در داخل و خارج این رژیم را تهدید نمی کند. دوم اینکه در برخی موارد نیز اختلافات سیاسی جنبه "جنگ زرگری " داشته و بیشتر درچارچوب سیاست فرار به جلو قابل ارزیابی بوده است .

چرایی عجله و شتاب نتانیاهو برای برگزاری انتخابات زودهنگام

در واقع نکته محوری در تحولات سیاسی جدید رژیم صهیونیستی اصرار نتانیاهو بر برگزاری انتخابات زودهنگام است و بنابراین باید دید که چه علل و عواملی در این زمینه موثر بوده است ؟ اما نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که نمی توان عجله و شتاب نتانیاهو را بر اساس علل اعلامی توجیه کرد.زیرا مواردی چون حذف مالیات ارزش افزوده بر مسکن زوج های جوان و یا درخواست افزایش بودجه یک و نیم میلیارد دلاری برای ارتش مواردی نیستند که توسل به انتخابات زودهنگام را توجیه کند .البته از موارد اعلامی دو موضوع شهرک سازی و لایحه دولت ملی یهود می تواند در بررسی شتاب نتانیاهو تاثیر گذار باشند به شرطی که در چارچوب تشکیل دولت فلسطینی مورد بررسی قرار گیرد.

به عبارت روشنتر هر روز که می گذرد بر جمع حامیان دولت فلسطینی افزوده می شود و در چنین شرایطی رژیم صهیونیستی دو ابزار برای مقابله با آن در اختیار دارد. نخست اینکه با استمرار شهرک سازی‌ها در کرانه باختری  و شرق بیت المقدس بیش از پیش زمینه‌های تشکیل دولت فلسطینی را از بین ببرد و دوم اینکه اگر نتوانست جلوی روند تشکیل دولت فلسطینی را بگیرد و در نهایت دولت فلسطینی بر این رژیم تحمیل شود در این صورت طرح تشکیل دولت ملی یهود را به مرحله اجرا بگذارد و با کوچاندن فلسطینی‌های ساکن اراضی اشغالی سال 1948 موسوم به اسرائیل از مناطق آنها برای اسکان صهیونیست‌های رانده شده از شهرک های واقع در کرانه باختری و یا مهاجران جدید صهیونیست استفاده شود . از این دید رژیم صهیونیستی از ارائه طرح ملی یهود هم به عنوان اقدامی بازدارنده در برابر تشکیل دولت فلسطینی و هم ما به ازای آن استفاده می‌کند.

    نتــــــــیجــــــــــه گــــــــــــیـــــــــــری

در مجموع می توان گفت دور جدید اختلافات سیاسی در داخل کابینه نتانیاهو می توانست همچون گذشته مهار و مدیریت شود و از انحلال کابینه و پارلمان جلوگیری شود کما اینکه منتقدین نتانیاهو و در راس آن لاپید نیز رغبتی برای خروج از کابینه نداشته است.بر این اساس علل و چرایی انحلال کابینه و احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام باید بر اساس اهداف غیراعلامی نتانیاهو سنجیده شود که این اهداف بر اساس سیاست فرار به جلو قابل ارزیابی است که بر اساس آن نتانیاهو و به طور کلی قاطبه صهیونیست ها با این پیش فرض که روند تشکیل دولت فلسطینی به مرحله برگشت ناپذیر نزدیک می شود لذا با پیش کشیدن طرح تشکیل دولت ملی یهود از آن جلوگیری کنند و در صورت ناتوانی اجرای این طرح را مابه ازای تشکیل دولت فلسطینی قرار دهند و از این دید برگزاری انتخابات زودهنگام با هدف صف آرایی سیاسی جدید صهیونیست‌ها صورت می گیرد .

نویسنده: احمد کاظم زاده کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه

انتهای پیام/ر