چرا اهل بیت (ع)، زیارت اربعین را گاهی واجب می شمردند گاهی مستحب

 به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، همچنان که شهید مطهری فرمودند گاهی اهل بیت علیهم السلام، زیارت امام حسین (ع) را واجب فرمودند، گاهی مستحب و گاهی مستحب مؤکد. شهید مطهری می گوید این اختلاف در احکام - این که گاهی زیارت حضرت سیدالشهدا (ع) واجب می شود گاهی مستحب و گاهی مستحب مؤکد -  به خاطر  تفاوت های زمانی و شرایط و اقتضائات محیطی و مکانی بوده است. یعنی گاهی شرایط زمانی به گونه ای بوده که تهدیدی علیه شیعیان و فرهنگ اهل بیت(ع) صورت می گرفته و ضروری بوده که اتحاد و وحدت شیعیان  تظاهرات و نمود بیشتری داشته باشد بنابراین زیارت امام حسین (ع) واجب می شده یا مستحب مؤکد تا عاشقان و پیروان اهل بیت علیه السلام با حساسیت بیشتری به میدان بیایند و اعلام حضور کنند.

بخش دوم و پایانی گفتگوی سرویس قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام و المسلمین مهدی واعظ موسوی،  استاد حوزه و دانشگاه به رمز و راز طی طریق با پای پیاده برای زیارت اربعین حضرت سیدالشهدا (ع) و پررنگ شدن این حرکت در سال های اخیر میان شیعیان ایران و عراق پرداخته است.

نکته مهمی که در زیارت اربعین از سوی بخش قابل توجهی از شیعیان می بینیم اصرار به سوار نشدن به مرکب و طی این طریق با پای پیاده در واقع نوعی عرض ارادت و عاشقی به محضر حضرت سیدالشهد (ع)ا است. چه رمز و رموزی در این شیوه از سلوک وجود دارد؟

در حالات امام حسن مجتبی علیه السلام آمده است حضرت در طول عمر شریف شان، 20 بار سفر مدینه تا مکه  را با پای پیاده طی کردند با این که در آن روزگار  امکانات بسیاری در اختیار داشتند و می توانستند با بهترین مرکب ها این سفرها را طی کنند و به تعبیر معروف آن قدر ثروت و دارایی در اختیار داشتند که اگر می خواستند می توانستند با تخت روان این مسیر را طی کنند اما ترجیح دادند 20 سفر مکه را پیاده بروند. 

خب ممکن است کسی بپرسد وقتی مرکب وجود دارد چرا با پای پیاده؟

ببینید در واقع ما در عرصه عمل باید آن عشق و ارادت و محبت خودمان را یک جور ابراز کنیم. البته درجه عشق و محبت نسبی است، فرض کنید ما می گوییم نور اما معلوم است بین نور شمع و نور آفتاب تفاوت از زمین تا آسمان است. فروزندگی و اشتعال و نورانیت این دو با هم قابل قیاس نیست ما اگر بخواهیم درجه عشق و محبت مان را به منصه ظهور برسانیم رنج هایی را هم متحمل خواهیم شد.

عاشقی شیوه رندان بلاکش باشد.

بله شما یک وقتی می روید برای ابراز عشق و محبت به همسرتان، کسی که به او عشق و محبت دارید از گلفروشی گل می خرید. یک وقتی هم می روید صحرا یا از یک ارتفاع خاصی بالا می روید که فلان گلی که فقط در آن منطقه می روید برای همسرتان بیاورید. ممکن است برای چیدن آن گل کلی به زحمت بیفتید  و خارها در پا و دست تان فرو برود. معلوم است که معنی این ابراز محبت با آن نوع اول متفاوت خواهد بود و برای همسرتان هم این دو نوع از ابراز علاقه متفاوت خواهد بود. یک وقت کسی با هواپیما پیش محبوبش می رود امکان دارد کسی هم با وجود تمکن مالی بخواهد این مسیر را با پای پیاده برود. این دو با هم فرق می کند. کسی که با پای پیاده به حضور حضرت مشرف می شود در واقع می گوید من حاضرم همه سختی های راه را به جان و دل بپذیرم تا عشق ام به منصه ظهور برسد و به خودم ثابت شود. این که ادعا می کنم عاشق ام حقیقتا عاشق هستم یا نه؟ خب معلوم است آن راحت طلبی ها درجه عشق را کم رنگ تر می کند.

لذا این پیاده روی ها یک کار نمادین و سمبلیک است. در واقع با این حرکت نمادین نوعی تظاهرات اتفاق می افتد و به دشمن نشان می دهد  شیعیان و پیروان اهل بیت (ع) تا چه اندازه به پای عشق شان ایستاده اند. واقعا هم معنی دارد وقتی یک حرکت 20 و چند میلیونی زائران به سمت حرم حضرت اباعبدالله (ع) صورت می گیرد عملا بزرگ ترین میتینگ در جهان شکل می گیرد و دشمن را به لرزه درمی آورد.

در واقع می خواهید بگویید درست است که یک وجه مهم این پیاده روی ها و عرض ارادت ها به ساحت قدسی حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام آن وجه عاشقی و شیدایی است اما در کنار این وجه، آن نمایش بیرونی به قصد پیام دادن به دشمنان اهل بیت (ع) هم مطرح می شود.

بله،  همین طور است. بعضی از دستورات اسلامی این حالت نمادین را دارد. یک وقت شما به تنهایی در اتاق تان نماز می خوانید اما اسلام می گوید شما 5 نوبت نماز را با جماعت بخوان، نماز را  با هم بخوانید و با هم عبادت کنید. می فرماید: "و ارکعوا مع الراکعین". خب این یک نوع تظاهرات و ابراز وجود است. امروز روانشناسان می گویند ابراز وجود یکی از مهارت های زندگی است و شما در واقع با ابراز وجود، هویت خودتان را به رخ می کشید. ویل دورانت هم در این باره حرف ظریفی دارد. می گوید تنها دینی که پیروان خود را به ابراز وجود و به رخ کشیدن هویت دعوت می کند اسلام است. اسلام، حج و نماز جماعت و نماز جمعه و راهپیمایی های این شکلی دارد که در حکم نوعی رزمایش و مانور و تودهنی است.

در یک سال گذشته وقتی تحولات عراق را نگاه می کردید علاوه بر آن بمب گذاری های معمول که با هدف ناامن کردن عراق و عتبات عالیات برای زائران صورت می گیرد – دست کم یکی از اهداف همین می تواند باشد -  حرکت گروه های تکفیری و به ویژه داعش را در عراق هم شاهد بودیم که جنایت های بی سابقه ای را در عراق رقم زد که دهشتناک و وحشیانه بود. من می خواهم از این زاویه هم به قضیه نگاه کنیم که پررنگ تر شدن بزرگداشت اربعین امسال نسبت به سال های گذشته یک عکس العمل به این تحرکات و ایجاد فضای رعب و وحشت در عراق می تواند باشد؟

دقیقا همین طور است. یکی از دلایلی که در سال های اخیر، زیارت اربعین پررنگ تر شده همین تجاوزاتی است که به عراق شده است. قبل از داعش، آمریکا و حزب بعث و امروز هم  تحرکات گروه های تکفیری را می بینیم.  اگر امسال هم می بینیم پاسداشت اربعین بسیار پررنگ شده به خاطر این است که تحرکات داعش در یک سال گذشته بیشتر شد. در واقع یکی از عللی که جمهوری اسلامی به میدان آمد و اربعین جدی تر از گذشته برگزار شد تحرکات یک سال گذشته نیروهای منحرف داعش بود. به واقع ما این پتانسیل و ظرفیت را از گذشته در اختیار داشتیم اما آن طور که باید و شاید از آن بهره برداری نمی شد اما اکنون که ما شاهد هجمه هایی به جهان اسلام و شاهد برپایی فتنه ای بزرگ در جهان اسلام هستیم لذا به زیارت اربعین هم توجه بیشتری صورت می گیرد.

همچنان که شهید مطهری فرمودند گاهی اهل بیت علیهم السلام، زیارت امام حسین (ع) را واجب فرمودند، گاهی مستحب و گاهی مستحب مؤکد. شهید مطهری می گوید این اختلاف در احکام - این که گاهی زیارت حضرت سیدالشهدا (ع) واجب می شود گاهی مستحب و گاهی مستحب مؤکد -  به خاطر  تفاوت های زمانی و شرایط و اقتضائات محیطی و مکانی بوده است. یعنی گاهی شرایط زمانی به گونه ای بوده که تهدیدی علیه شیعیان و فرهنگ اهل بیت(ع) صورت می گرفته و ضروری بوده که اتحاد و وحدت شیعیان  تظاهرات و نمود بیشتری داشته باشد بنابراین زیارت امام حسین (ع) واجب می شده یا مستحب مؤکد تا عاشقان و پیروان اهل بیت علیه السلام با حساسیت بیشتری به میدان بیایند و اعلام حضور کنند.

منبع:شبستان

انتهای پیام/ 

بازگشت به صفحه سایر رسانه ها