امینی طنزپردازی است که برای خوشایند دیگران قلم نمی‌زند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری تسنیم، هفدهمین شب شاعر با پاسداشت اسماعیل امینی استاد دانشگاه، شاعر و منتقد عصر روز سه شنبه 25 آذر برگزار شد. این مراسم با حضور حجت‌السلام زائری، علیرضا قزوه، حسین اسرافیلی، مصطفی محدثی خراسانی، محمدرضا سهرابی نژاد، ناصر سیف، علی محمد مؤدب، علی داوودی، عباسعلی براتی‌پور، محمدعلی گودینی، محمدرضا اصلانی، افشین اعلاء، محمود دست‌پیش، رضا اسماعیلی، مهدی غزلی، میلاد عرفان‌پور، محمد مهدی سیار، سودابه امینی فاطمه نانی‌زاد در نخلستان اوج برگزار شد.

خوشحالم امینی به دنبال طنز در بیان امام(ره) رفت

در ابتدای این مراسم افشین علا به عنوان اولین فردی که درباره امینی صحبت می‌کند، درباره او گفت: شرکت در محفلی که به نام شاعری ارجمند و متعهد مثل اسماعیل امینی برگزار شده برای هر اهل دغدغه‌ای که سرسپرده خاک و انقلاب است، کار واجبی است. همیشه برایم سوال بوده که چرا به حوزه‌ای که ما کار می کنیم ادبیات می‌گویند. پاسخ در تاریخ ادبیات فارسی است زیرا آنها که در گذشته مشغول این کار بودند در آداب و اخلاق بسیار قلم زده و آداب اجتماعی و فردی را در نوشتار آنها می‌توان یافت.

علا ادامه داد: در فضاهای فرهنگی اگر کسی حرف بزند و عده‌ای در روند صحبت‌های وی اخلال ایجاد کنند، نشان از ضعف فرهنگ و ادب است؛ به خصوص در دانشگاهی در مرکز کشور چندان مطلوب نیست که دانشجوی ما این رفتار را از خود نشان دهد و حرف یکی از اصحاب مطبوعات را قطع کند البته این نشان از عملکرد اشتباه ما است. بارها به جوانان گفته‌ام که ثروت ما نفت نیست بلکه ادبیات فارسی و شعر ثروت اصلی ما است و هیچ کشوری به اندازه کشور ما شاعر ندارد. این شعرا به اقتضائات ادبی روزگار تسلط دارند و برای توصیف آن‌ها باید به گنجینه‌های کهن ادب فارسی پناه برد.

وی در پایان صحبت های خود گفت: امینی با دانش و خضوع فراوان و با ظرافت‌های شعری همراه با هم، نگاهی به طنز دارد و این از گستردگی دید امینی به مسائل نشأت گرفته است. امام راحل(ره) با تمام صلابتی که داشتند و شرق و غرب مقهور صلابت او بود، به مسائل نگاهی از منظر طنز داشتند زیرا بزرگان به موضوعات از منظر طنز می‌نگرند و چقدر خوشحال شدم که امینی به دنبال جایگاه طنز در بیان امام(ره) رفتند و باید قدر چنین شاعری را دانست که در میان هیاهوی دنیا به سراغ طنز در بیان امام رفته است.

امینی در جبهه فرهنگی انقلاب قدم و قلم می زند

در ادامه قرایی شاعر و روزنامه نگار درباره اسماعیل امینی گفت: بیشترین جدیت امینی در حوزه نقد بوده اما شعر گفته‌ و چاپ نکردند و حدود سه مجموعه شعر ایشان طی هفته‌های آینده معرفی می‌شود. یکی از ضروری‌ترین نیازهای جامعه ادبی ما نقد منصفانه با دیدگاه اسماعیل امینی است. جامعه امروز ما به تعبیر قیصر امین پور به نقد احتیاج دارد.

قرایی ادامه داد: هیچ‌گاه امینی را در پازل سیاست‌بازان ندیدم. او در جبهه فرهنگی انقلاب قدم و قلم می‌زند و می‌جنگد. امینی همیشه همین طور بوده و او با اصرار ما را مجبور کرد که نام دکتر را از کنار نامش برای پاسداشت برداریم. خضوع او زبانزد خاص و عام است و او خودش را وقف فرهنگ انقلاب اسلامی کرده است. او به شعر وحدت می‌بخشد.

امینی در نقد بیشتر متمرکز بر عمق و ریشه مقولات است

در ادامه این مراسم حسین اسرافیلی شاعر و دوست امینی روی سن آمد و درباره او گفت: از محضر او مدت‌ها استفاده کردم و بسیاری از مسائلی که در مراکز رسمی به آن پرداخته نمی‌شود را از او یاد گرفتم. وجود ایشان در شورای عالی شعر صداوسیما با تولید ترانه‌های فاخر و ارجمند خود نشانگر ذوق و توانایی او در این عرصه‌هاست.

اسرافیلی افزود: آثار ایشان حکم راهنمای افرادی است که در این عرصه فعالیت می‌کنند. او آثار رسیده را با دقت می‌خواند و با گذشت بسیار اصلاح می‌کردند. او هرچه دارد سخاوتمندانه در اختیار دیگران قرار می‌دهد و آموزه‌های خود را به مخاطب عرضه و او را راهنمایی می‌کند. در عرصه شعر طنز امینی توانایی بسیاری دارد و بسیاری از کارهای او بیشتر فکاهی است تا طنز.
وی یادآور شد: امینی حتی در نقدها به ساختار کمتر توجه می کند و بیشتر متمرکز برعمق و ریشه مقولات و همچنین ارزش ها و آرمان ها تکیه می کند. مصاحبت ایشان با سیدحسن حسینی، ساعد باقری و قیصر امین پور رفتار و منش او را نمک آلود کرده است. افرادی که از نزدیک با او دوستی داشته باشند، می‌دانند با چه تواضعی دانسته‌های خود را منتقل می‌کند.

تواضع و خاکی بودن امینی از همه ارزشمندتر است

محمود دست‌پیش با تخلص شعری واله فرد دیگری بود که درباره اسماعیل امینی صحبت کرد و گفت: استاد اسماعیل امینی را از شورای شعر صداوسیما می‌شناسم. او حق استادی به گردنم دارد و برای اثبات آن می گویم که چند کتاب لغت‌نامه ترکی و فارسی نوشتم که نظر نهایی و کارشناسی علمی را ارائه دادند.

دست پیش عنوان کرد: او شاعر توانای دو زبانه و منتقد است اما انسانیت، تواضع و خاکی بودن او بالاتر از همه اینهاست. او با ادبیات آذربایجان از صائب تبریزی آشناست و کاملا به این زبان اشراف دارد و همشهری محمد باقر خلخالی است. برای ایشان و خانواده او آرزوی سلامتی دارم.

امینی نشان داد با زبان طنز می توانیم بدون زیرسوال رفتن صحبت کنیم

در ادامه ناصر فیض شاعر و نویسنده کتاب طنز«فیض بوک» درباره امینی گفت: آشنایی با امینی از زمانی شروع شد که تصمیم گرفتیم به دانشگاه برویم. از اولین ترم دانشگاه سمت دکتر داشت و بسیاری از اساتید از جمله استاد مرزآبادی از حضور امینی در کلاس خوشحال می‌شدند و با او مراوده نزدیک داشت. فردی در پایین تخته می‌نشست که همه چیز را یاد می‌گرفت و می دانستم قرار نیست دانشگاه چیزی به او اضافه کند. کارهای او به شدت آکادمیک و تا به حال کارهای کتابسازی انجام نداده است.

فیض ادامه داد: توانمندی و احاطه او در حوزه طنز بسیار زیاد است و جزو اولین افرادی است که فکر می‌کردیم باید به عنوان سرمایه اصلی حوزه هنری باشد و امیدوار بودیم که با دفتر طنز همکاری کند. او نمونه بارز یک هنرمند، شاعر، پژوهشگر و طنزپرداز و متعهد به معنای واقعی است و برای خوشایند دیگران قلم نمی‌زند.

این نویسنده طنز خاطرنشان کرد: او نگاه عمیقی نسبت به کتاب‌های ساده دارد و معتقد است کارها باید اساس و پایه داشته باشند. او نشان داد که با زبان طنز امکان انجام هر کاری بدون اینکه زیر سوال برویم، وجود دارد. او از همان اول نگران ناهنجاری‌های جامعه بود و هر اثر طنزشان تذکری به واقعیت‌های جامعه بود.

نام امینی بار معنایی خاصی دارد

محمدرضا سهرابی‌نژاد، روزنامه‌نگار و منتقد نیز در ادامه درباره امینی گفت: صحبت درباره اشخاص بسیار سخت است، مگر شاخصه‌هایی داشته باشد که بشود روی آنها قضاوت کرد. ما نسل‌های قدیم به سختی درباره آدم‌ها حرف می‌زنیم چون به اصولی معتقد هستیم. از صمد بهرنگی خواندم که برخی اسم‌ها مثل فرهاد یا کاوه بار معنایی عاشقی و حماسی دارند. مصداق این مسأله اسماعیل امینی است. امینی در حوزه شعرهای آیینی، مذهبی، سیاسی و طنز و انقلابی ید طولایی دارد و مدرس خوبی است و خیلی چیزها را از او یاد گرفتم.

سهرابی‌نژاد ادامه داد: صفات خوب و زیبایی از ایشان درک کردم و گاهی برخی افراد با کارهایشان به انسان درس می‌دهند. او در حفظ آثار دیگران امین و با صداقت است. امینی بخیل نیست و هرچه می‌داند را به دیگران منتقل می‌کند و حق طلب است و به گروه و جناح خاصی وابسته نیست.

وی در پایان صحبت‌های خود بیان کرد: به بچه‌های خودم گفتم که فقط اسماعیل امینی بعد از مرگم می‌تواند در آثارم دخل و تصرف کند، چرا که منش خوبی دارد. اخلاق، مروت، جوانمردی و ایثار به طبقات محروم را در اسماعیل امینی دیدم و افتخار می‌کنم دوست ایشان هستم.

امینی با حوصله با ادعاهای سست مقابله می کند

علی‌محمد مودب شاعر نیز یکی دیگر از افرادی بود که درباره اسماعیل امینی صحبت کرد و گفت: معلمی توقیق بسیار بالایی است و او توانسته با جوانان برادرانه رفتار کند. او یکی از معدود آدم‌هایی است که با حوصله با ادعاهایی که پشتوانه ندارد، مقابله می‌کند. او تعهد راستینی نسبت به انقلاب داشته و کوتاه نیامده و از این اصول با آرامش دفاع کرده است. او از جمله قهرمانان مقابله با مشهورات و گوش شنوایی برای جوانان است.

در ادامه محمود عبدالحسینی عکاس درباره امینی توضیح داد: منش و رفتار آقای امینی نشأت گرفته از فرهنگ پیامبر(ص) است و نشانه‌های خطیر هنرمندی اوست. او از منظر عکاسی چهره‌ای بشاش و لطیف دارد و به قول ما چهره‌ای فوتوژنیک دارد. همیشه چهره او ملیح بوده و حتی در جلساتی که مباحثه و مجادله داشته، بشاش بودن را در چهره او دیدم. بر همگان مبرهن است که او فرهیخته‌ای خوش چهره و دوست داشتنی است.

حجت السلام محمدرضا زائری نیز در سخنانی کوتاه گفت: در روزگاری که هرکدام به اندازه کافی زخم‌هایی از آزردگی‌ها داریم، چه چیز بهتر از این دوستی‌ها می تواند باشد؟ محکم‌ترین دستاویز ایمان دوست داشتن به خاطر خداست. اگر امینی استقامت در راه حق و ارادت به اهل خدا نداشت، اینجا جمع نمی‌شدیم و ما به دستاویز ایمان یعنی دوستی‌ها جمع شدیم.

نگاه آکادمیک و طنازانه امینی قابل توجه است

شهرام شکیبا مجری برنامه «قندپهلو» نیز در این مراسم حاضر بود و درباره امینی و تطابق ذهن آکادمیک و شعر طنزآمیز او گفت: ذهن آکادمیک آدم را در یک چارچوب قرار می دهد. طنز عصیان اهل فکر است و آنها را از چارچوب خارج می کند. در دانشگاه ها امروز این اتفاق نمی افتد. این اجتماع ضدین یعنی نگاه‌آکادمیک و طنز در ایشان جالب توجه است.

شکیبا درباره طنز امینی توضیح داد: طنز او هیجان زده نوشته نمی شود و معقول است و این تأثیر دیدگاه آکادمیک اوست. خیلی این شعرها لازم است اما احساس نمی شود. اسماعیل امینی لازم است اما حس نمی شود چون آرام می آید و آرام می رود و دقیقا شبیه طنز نویسی اوست. موضوع پایان‌نامه وی درباره طنز و قالب‌های مختلف آن است. حضور طنزنویس در فضای آکادمیک می‌تواند کمک کند که در دانشگاه‌ها چند واحد ادبیات طنز تدریس شود. مهمترین ویژگی امینی وجوه انسانی اوست که این ربطی به مسأله ادبیات ندارد. ندیدم اسماعیل امینی تا به حال درباره کسی بدگویی کند و این بالاترین مرتبه انسانی اوست.

تمام جنگ‌ها و اختلافات در جهان به دلیل غلبه نفسانیت است

در نهایت اسماعیل امینی که شب پاسداشت شاعر برای او برگزار شده بود، روی سن آمد و گفت: چه شاعر، چه طنزپرداز، قصه‌نویس، استاد، شاگرد و غیره فرقی نمی‌کند و باید مهربان باشیم و بدانیم دیگران حق اظهار نظر دارند. بد اخلاقی در عالم سیاست وجود دارد که وقتی کسی با کسی مخالف است، همه چیزش را انکار می کند اما خوشبختانه در حوزه علم و هنر این بداخلاقی فراگیر نشده است.

وی تصریح کرد: معمولا در عالم هنرو ادبیات آدم هایی هستند که اختلاف دارند اما با احترام برخورد می کنند و من نیز سعی کردم همین طور باشم. امام خمینی فرمودند اگر تمام انبیا و اولیا را جمع کنیم هیچ اختلافی بینشان نیست چون نفسانیت ندارند. تمام جنگ ها و اختلاف‌ها در جهان به دلیل نفسانیت است. اگر نفسانیت غلبه کند، تحمل ما کمتر می شود.

در پایان مراسم شب شاعر از همسر اسماعیل امینی از طرف سازمان هنری رسانه‌ای اوج تقدیر شد. همچنین سازمان هنری رسانه‌ای اوج، بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان، دفتر هنر و ادبیات نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران، خانه ادبیات افغانستان، موسسه شهرستان ادب و حوزه هنری از اسماعیل امینی تقدیر  کردند.

انتهای پیام/