بهبود شرایط بورس به اقدام فوری دولت نیاز دارد

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بامداد امروز برنامه پایش با موضوع بررسی علل سقوط شاخص های بورس بر روی آنتن شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران رفت.
در ابتدای برنامه، مرتضی حیدری – مجری برنامه – سوال نظر سنجی را اینگونه بیان کرد:

به نظر شما، دولت کسری موجود برای پرداخت یارانه های نقدی رو از کدام راه تامین کند؟
1. افزایش قیمت بنزین    2.افزایش مالیاتها   3.چاپ پول   4.حذف یارانه ثروتمندان

در ادامه؛ علیرضا عسگری مارانی که وی را به عنوان یکی از خبرگان بازار سرمایه می شناسند و مدیر قدیمی ترین کارگزاری فعال در بورس تهران است، پاسخگوی سوالات مرتبط با موضوع برنامه بود.

* مسئولان کشور باید با شهامت بحث دادن یارانه را اصلاح کنند

عسگری در ابتدا در پاسخ به سوال نظرسنجی برنامه اظهار داشت: به نظرم قیمت بنزین را نمی توان افزایش داد چرا که همین امروز با قیمت هر بشکه 65 دلار و قیمت مبادله بنزین می توان انتظار ایجاد نارضایتی عمومی داشت و افزایش مالیات ها هم با توجه به کاهش درآمدهای نفتی که داریم بنگاهها دیگر توان دادن مالیات بیشتری را ندارند مگر مالیات در بخش های دیگری گرفته شود، پول چاپ کردن هم که در اقتصاد اصلا اصولی نیست، پس می ماند گزینه چهارم که البته نه اینکه فقط یارانه ثروتمندان حذف شود بلکه دولت باید فقط به دو دهک واقعا نیازمند جامعه یارانه بدهد و یارانه دیگر دهک ها را حذف کند که به این صورت مشکل کسری دولت برای پرداخت یارانه ها نیز برطرف خواهد شد.

وی افزود: مسئولان کشور باید با شهامت بحث دادن یارانه را اصلاح کنند و سختی‌های اقتصادی در شرایطی برای کشور مفید خواهد بود.

حیدری به بیان سوالات از مهمان برنامه پرداخت و عنوان کرد که چرا بورس در چند هفته اخیر افت داشته است؟

عسگری : افت اخیر بورس به خاطر افت قیمت کالاهای جهانی است که به صورت عام افت داشتیم و این مسئله بورس ما را هم تحت تأثیر قرار داده.

حیدری: بورس ما واقعا متأثر از بازارهای جهانی است؟

عسگری: بله، قیمت جهانی در بازار بورس کالای ما با ارز مبادله ای تبلور پیدا می کند و فروش اینها بر مبانی آنها است.

حیدری: یعنی الان که دلار گران شده، باید قیمت کالاها در بورس افزایش پیدا کند؟

عسگری: افزایش قیمت دلار به دلیل اینکه با تأخیر وارد بازار می شود هنوز اثر خودش را نگذاشته اما به طور کلی کاهش سهام در بورس برمی گردد به تصمیماتی که در طی یکسال گذشته پس از دی ماه پارسال گرفته شد مثل تبصره های بودجه، مصوبات دولت و مصادیقی که در این مدت پیش آمد مثل اینکه ما در کشورهای همسایه مان جنگ داشتیم و این باعث شد که صادرات غیر نفتی ما کاهش پیدا کند، همچنین پدیده افزایش سود تسهیلات بانک ها به نوعی که باعث شد پول بیشتر به بازار پول سرازیر شد و عدالت مالیاتی که در بازار پولی نداریم نیز تأثیرگذار بود.

* مدیرعامل جدید سازمان بورس شرایط سختی خواهد داشت

حیدری: تغییر رئیس سازمان بورس باعث این تغییرات شده یا تغییرات باعث تغیر رئیس سازمان شده؟

عسگری: به نظر من آقای صالح آبادی در مدتی که بودند عملکرد قابل قبولی داشتند و من فکر می کنم در شرایطی رفتند که به عنوان یک مدیر راحت شدند و مدیر جدید شرایط سختی خواهد داشت چون اقتصاد شرایط سختی خواهد داشت.

حیدری: فکر می کنید ماههای آینده بورس چه شکلی شود؟ چون الان لایحه بودجه به مجلس رفته و در بخش هایی نیز در کمیسیون ها تصمیماتی گرفته شده و روند مشخص است و شرایط بین المللی هم مشخص است، در مجموع وضعیت بورس در ماههای آینده را چطور ارزیابی می کنید؟

عسگری: من احساسم این است که ما شرایط خیلی سختی خواهیم داشت، شرایط خیلی سختی در اقتصاد داریم و اگر کمربندها بیشتر سفت نشود و اگر تعرفه های واردات کالا بالا نرود، اگر صادرات بی قید و شرط آزاد نشود و اگر خیلی از این کارها را دولت به سرعت انجام ندهد، ما شرایطمان در نظام بنگاهداری به شدت سخت است و به تبع آن در بورس هم با افزایش درآمدها مواجه نخواهیم بود.

* تولید در سودآوری قابلیت رقابت با بانک ها را ندارد

حیدری: خیلی ها در چندماه گذشته اقدام به خرید سهام کرده اند و برخی ممکن است اکنون بخواهند سهامی بخرند یا پولی در اختیار دارند که می خواهند سرمایه گذاری کنند، اگر خانواده شما از شما سوال کند که در شرایط فعلی چگونه عمل کند دقیقا چه راهنمای می کنید؟

عسگری: اینکه بخواهیم بگوییم کسی که سهمی دارد چه می خواهد بکند باید اول ببینیم چه سهمی دارد و در چه صنعتی سهم دارد. اگر سهام پالایشگاهی باشد که الان نمادهایش بسته است، مسئله کیفی سازی  پالایشگاهها هنوز حل نشده و سیاست های وزارت نفت در ارتباط با این صنعت برای سازمان بورس مشخص نیست. سنگ آهن که بحث مالکان در آن مطرح است و یا قیمت گاز و الی آخر.

در واقع موضع کلی نمی توان گفت بلکه موضع گیری و تصمیم گیری بستگی به صنعت و شرکت مورد نظر دارد. با همه مصادیق، چون بودجه هنوز تصویب نشده باید صبر کنیم بینیم که بودجه چگونه تصویب می شود که اگر مثل سال گذشته باشد مشکلات بیشتر خواهد شد ولی اگر بهتر باشد امیدواری بیشتر خواهد شد اما اینکه در این شرایط چه باید کرد، اگر نرخ سود بانکی با 22 درصد معاف از مالیات و روزشمار را حساب کنیم؛ با این نرخ بازده و بهره وری در صنعت و تولید این سود را درآورن کار سختی است و امکان پذیر نیست.

حیدری: ما امشب گزارشی داشتیم که یک موسسه مالی اعتباری سود 29 درصد روزشمار می دهد.

عسگری: پس در این شرایط اقتصادی برای مردمی که می خواهند ساده تر به قضیه نگاه کنند و راحت تر باشد، بازار پول بهتر است.

در این قسمت از برنامه مروری بر بازارهای سرمایه کشور انجام شد.

* رشد سهام کالاهای صادراتی در 6 ماه آینده

حیدری:‌ اگر دلار و طلا به همینگونه جلو برود، فکر می کنید بازار بورس وضعیتش چگونه خواهد شدت؟

عسگری: کسانی که سرمایه گذاری کوچک و متوسط دارند می توانند از بازار ارز و طلا استفاده کنند و معمولا هم چنین می کنند، از بازار ارز و طلا استفاده می کنند و و بعد به سراغ کالاهای وابسته به ارز و طلا می روند و بعد به سهامی که این کالا ها را دارند روی می آونند. کسانی که نگاهشان به بازار بورس می خواهد بلند مدت باشد از همین الان نگاهشان به کالاهایی باشد که صادرات محور هستند و اگر برای 6 ماه دیگر به بازار بورس نگاه کنند می توانند از الان این بازار را قابل پیش بینی و قابل رشد و توسعه ببینند.

در این بخش از برنامه، اسفندیاری دیگر مجری برنامه پایش سوالات ببینندگان را از مهمان برنامه پرسید. وی سوال اول را اینگونه مطرح کرد: آیا شاخص بورس واقعی است؟ سوال بینندگان در خصوص درست بودن و غلط بودن شاخص بورس است.

* افت شاخص بورس بیشتر از 18 درصد بوده

عسگری: شاخص بورس که از سال 69 با 100 واحد شروع شد، دستخوش دو تغییر عمده در طی سالهای گذشته قرار گرفت. ما سود نقدی را از شاخص بیرون نمی آوریم، این بدین معنی است که وقتی شرکتی به مجمع می رود و سودش مشخص می شود؛ این سود باید از شاخص کم شود ولی کم نمی شود، این یعنی که اگر سهام به زیر قیمت اسمی یا نزدیک به قیمت اسمی هم برسد شاخص در عددی مثلا 30 هزار تا باقی می ماند. وقتی شاخص بورس از 90 هزارتا به 70 هزارتا می رسد، 18 درصد افت نکرده بلکه بیشتر از این افت کرده است.

اسفندیاری: برخی بینندگان پرسیده اند در حالی که برخی شرکت ها مثبت هستند چرا شاخص افت می کند؟

عسگری: ما دارایی هایی در بورس داریم مثل هلدینگ خلیج فارس که با 2400 میلیارد تومان سرمایه با قیمت 1200 تومان، 30 هزار میلیارد تومان است و این عدد 10 درصد بازار است. بنابراین افت چنین سهمی با وجود اینکه شرکت های دیگر مثبت هستند نیز شاخص را منفی می کند. امروز چند تا از این شرکت ها موجب شدند شاخص بورس را منفی کنند علی رغم اینکه صنعت خودرو یا صنایع دیگر مثبت بودند.

*دلایل بسته بودن نماد پالایشی ها

حیدری: بسیاری از بینندگان پرسیده اند که چرا نماد پالایشی ها بسته است؟

عسگری: بحث کیفی سازی تولید فرآورده های نفتی در قانون بوده که در زمانی دولتی بودن پالایشگاهها خیلی به آن پرداخته نشده است اما وقتی خصوصی سازی افقی انجام شد و پالایشگاهها به مردم واگذار شد، برای اجرای کیفی سازی سخت گیری کردند. مثلا تعیین شد که بنزین با چه اکتانی باید تویلد شود و اگر انجام نشد پالایشگاهها را جریمه کردند و سود پالایشگاهها دستخوش تغییرات شد. اکنون نیز که قیمت نفت به شدت افت کرده باعث می شود بازهم سود پالایشگاهها افت کند. این تغیرات باعث می شود که شفافیت مناسب روی پالایشگاها وجود نداشته باشد و در این مدت هم سازمان بورس نماد اینها را بسته است.

حیدری: به نظر شما کار درستی کرده؟

عسگری: من اصولا با نماد بستن مخافلم. یعنی می گویم اگر سه ماه پیش نمادها باز بود و با هر قیمتی خریدار می خرید یا می فروخت، تکلیف روشن بود و اتفاقا این بلاتکلیفی است که مردم را اذیت می کند.

اسفندریاری: سوال پرسیدند که نماد پالایشگاهها بسته شده و چرا سرمایه ما چرا بلوکه شده است.

عسگری: یکی از محسنات بازار بورس این است که قابل نقدشوندگی سریع است که باید این قابلیت برای آن حفظ شود.

*اختیارات رئیس سازمان بورس باید در حد رئیس بانک مرکزی باشد

اسفندیاری: در مورد شفافیت اطلاعات در بورس سوال کردند و اینکه برخی زودتر می فهمند چه اتفاقی قرار است بیفتد.

عسگری: در سالهای گذشته شفافیت در بازار نسبت به پیش از آن خیلی بهتر شده و نمی شود این افزایش شفافیت را کتمان کرد. این نگاهی که شفافیت کامل باشد، ببینید در سیستم بورس به صورت مشخص و معین بنگاهها در زمانهایی اطلاعاتی را گزارش می دهند که سهامداران به انتشار این اطلاعات دسترسی کامل دارند اما برخی اطلاعات در شرکت ها هست که به صورت عامه قابل دسترسی است و کارشناسان با این اطلاعات می توانند بازار را زودتر پیش بینی کنند.

حیدری: چند توصیه به رئیس جدید سازمان بورس.

عسگری: توصیه هم این است که اگر می خواهیم بازار سرمایه محور شویم، اختیارات ایشان باید در حد اختیارات رئیس کل بانک مرکزی باشد.

انتهای پیام/