اسماعیل امینی: تولید یکسان شعر به سفارش مشتری به ضرر شاعر است

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، روز گذشته  نخستین جلسه از سلسله نشست‌های «عصرِ اَثر» به نقد و بررسی مجموعه شعر «آتش‌گردان» امید مهدی‌نژاد شاعر و طنز‌پرداز معاصر اختصاص داشت. در این جلسه که در موسسه فرهنگی و هنری «شهرستان ادب» برگزار شد، یوسف‌علی میرشکاک، سید احمد نادمی و دکتر اسماعیل امینی به نقد و بررسی تازه‌ترین اثر منتشر شده امید مهدی‌نژاد پرداختند.

همچنین در این مراسم افرادی چون علی‌محمد مودب، جواد محقق، محمدمهدی سیار، امید مهدی‌نژاد و محمدحسین نعمتی حضور داشتند.

احمد نادمی در ابتدای این نشست گفت: زمانی که قرار است کتابی معرفی شود باید به چرایی خواندن این کتاب برسیم. آثای مهدی‌نژاد در کار ادبی خود چند پرسونایی است. آقای مهدی‌نژاد را به عنوان‌های طنزپرداز، روزنامه‌نگار و عنوان‌های دیگر به رسمیت می‌شناسند. البته وی برای بچه‌های ادبیات انقلابی به عنوان یک شاعر اعتراض معرفی می‌شود. شاعری که به پدیده‌های اجتماعی، پرسشگر و دردمند نگاه می‌کند.

وی با اشاره به تقسیم‌بندی شعرهای مهدی نژاد در این کتاب گفت: این کتاب امید مهدی‌نژادی است که شعرهای اجتماعی او در یکجا جمع شده است. در شعرهای اجتماعی او یا لحن بسیار عبوس است یا عبوس نیست و درشتناک است البته با استفاده از لحنی که طنز است. من اصرار دارم که در اینجا لحن طنز بیشتر توجه شود. من تقسیم‌بندی کتاب را هم پسندیدم. شما در این کتاب با شعرهایی روبرو هستید که او این شعرها را در قالب غزل گفته است و روایت‌های خودساخته نمادپردازانه او از هجوم و اعتراض به خصلت‌های ناپسندی مانند ریاکاری، دروغگویی و دنیاطلبی است.

احمد نادمی همچنین در بخشی دیگر از صحبت‌های خود گفت: فرم در این کتاب موفق بوده و دوستان متوجه می‌شوند که قالب بخشی از فرم هم است. از لحاظ صورت باید این کتاب را خواند بویژه فصل میانی آن که مهدی نژاد واقعی را در آن می‌بینیم. به نظر من مهدی‌نژاد در فصل دوم خود را نشان داده و اینکه او می‌داند روایت را به درستی استفاده کند و شناسنامه مهدی‌نژاد را در آن می‌بینید.

این محقق ادبی افزود: با این شرایط، این کتاب در کار خودش موفق بوده و باید خوانده شود.

اسماعیل امینی در بخش دیگری از این نشست گفت: حرف‌زدن در مورد کتاب شعر ضروری است همانطوری که برای خود شاعر هم این اتفاق ضروری است تا بداند که آیا شعر درستی سروده است یا نه و اگر ما به شعر رسیده‌ایم آیا ارزش نگه داشتن دارد یا نه؟ مثلا سید حسن حسینی به شاعری که شعرش بد بود می‌گفت که اگر این شعر را برای کسی نخوانده‌ای سریعا آن را به سطل آشغال بینداز. او اخلاقی داشت که سریعا نکات را به شاعر می‌گفت. اگر کسی نقش پدر مهربان را داشته باشد برای شاعر بدرد نمی‌خورد. بعضی از شاعرانی که این مسیر را رفته و با این تذکرات مواجه نمی‌شوند، زمانی هم که اسم و رسمی پیدا می‌کنند، دیگر بر نمی‌گردند و حرف کسی را قبول نمی‌کنند.

وی افزود: وقتی کسی شعر می‌گوید داعیه این را دارد که به یک کشف رسیده است و خلقی کرده است. غالبا این است که شاعران ما با ساخت‌های جدید سازگاری ندارند و به شکل‌های قبلی عادت کرده‌اند. مثلا برخی از دوستان یک بیت معروف و آشنا را در شعری استفاده می‌کنند و مخاطبی که گوشی نمی‌دهد به آن شعر واکنش مثبتی نشان داده و احسنت می‌گوید. مخاطب چیزی که نیاز به فعالیت و شناخت خود داشته باشد را نمی‌پسندد. وحشتناک‌ترین اتفاق آن است که برای یک شاعر موفق در کتاب اول می‌افتد، مخاطب از او می‌خواهد که همان را ادامه دهد و شعر جدید و سبک جدید نمی خواهد و این باعث می‌شود که آن شاعران تبدیل به گویندگان شعرهایی شوند که همواره در حال تکرار شدن است.

امینی تصریح کرد: این اتفاق‌ها و تولید یکسان به سفارش مشتری به ضرر شعر و شاعر است و آن شاعر را کارمند خدماتی مخاطبان  پرشمار می‌کند که توقع دارد سر سال کتاب بعدی را در بیاورد. وقتی من با استقبال مخاطبان مواجه می‌شدم به سبک دیگری می‌پردازم و این باعث می‌شود که برخی دوستان من می‌گویند که معلوم نیست من چکار می‌کنم. در مورد این کتاب باید بگویم که در این کتاب بسیاری از سطرها هست که عادت را به هم می‌زند و اعتیاد ذهنی را خراب می‌کند و من از این منظر آن را بسیار پسندیدم. مسئله دیگری که پنهان‌تر است ساختار نحوی این کتاب است که متفاوت است. این اتفاق در روزگاری می‌افتد که زبان همه با هم یکسان شده است. زبان منبری و شاعر و گزارشگر فوتبال با هم یکسان شده است.

این شاعر با اشاره به اینکه یکی از مبانی ممیز بین زبان شعر و غیر شعر آن است که زبان شعر می‌خواهد زبان متداول را به هم بزند، افزود: آنچه که ما در آغاز کشف می‌کنیم تازه است و وقتی در ادامه تکراری می‌شود، باید راه دیگری را پیدا کرد.

اسماعیل امینی در بخش‌ دیگری از این نشست گفت: حق برای خودش مستقل است و وابسته به اقبال افراد کم شمار و بی‌شمار نیست. کسانی که کار هنری و شعر می‌گویند ناگزیر هستند که مقابل هنجارها و طرفداران آن سبک‌ها بایستند و سخت زندگی می‌کنند. البته برخی هم هستند که کار هنری می‌‌کنند و بدنبال سفله‌پروری هستند که باید گفت این پسند سفله‌پروری در دنیا باب شده است. البته وجود همین که جماعتی که سفله‌گری را بر نمی‌تابند بسیار امیدوارکننده‌ است. آنهایی که به سفله علاقه دارند، جنس یکسانی دارند و از خواستگاه‌های مختلفی هستند.

انتهای پیام/