حکومت وحدت ملی و طلسم تشکیل کابینه افغانستان

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، سرانجام انتظارهای بیش از سه ماهه به پایان رسید و فهرست وزاری پیشنهادی کابینه حکومت وحدت ملی افغانستان برای کسب رای اعتماد به پارلمان این کشور معرفی شد اما به نظر می‌رسد که بخت تشکیل آن همچنان بسته باشد.

یادآوری می‌شود که از دید برخی کارشناسان، تشکیل کابینه در افغانستان دو راهکار بیشتر نداشت یا کشورهای خارجی و غربی باید برحکومت وحدت ملی فشار وارد می‌آوردند و یا سران این حکومت با دست برداشتن از لجاجت و لگام بر زیاده‌خواهی به واقعیت‌های موجود در افغانستان آنگونه که هست بنگرند.

با این حال به نظر می‌رسد که نیروهای غربی در حال خروج از افغانستان هستند و منافعی که در 10 سال گذشته بدنبال آن بودند با تشکیل یا عدم تشکیل کابینه از اهمیت چندانی برای آنها برخوردار نیست به همین دلیل نیازی به آوردن فشار و اجبار بر دولت کابل نداشتند.

از سوی دیگر بازیگران سیاست افغانستان اگر می‌توانستند واقعیت کشور را بنگرند و از وضعیت بحرانی افغانستان نیز آگاهی داشتند؛ تشکیل کابینه به درازا کشیده نمی‌شد و مردم این همه با سرگردانی دست و پنجه نرم نمی‌کردند.

برخی کارشناسان افغان می‌گویند که متاسفانه بازیگران سیاست در افغانستان همان قدر بیمارند که جامعه این کشور بیمار است.سیاستمداران بیمار قدرت‌اندو مردم بیمار خشونت‌هایی که بر آنها رفته و زندگی آنها را به نابودی کشانده است. بنابراین در جامعه‌ای که همه چیز بیمار باشد چگونه می‌توان به تشکیل کابینه موفق امید داشت و آن را نقطه پایان مشکلات به حساب آورد؟

حال که طلسم تشکیل کابینه با گذشت بیش از یکصد روز شکسته و وزرای پیشنهادی از سوی حکومت وحدت ملی افغانستان به پارلمان معرفی شده‌اند، باتوجه به شرایط موجود به نظر می‌رسد که تشکیل کابینه نیز برای این کشور کاری از پیش نخواهد برد؛ زیرا تنها مشکل عمده حکومت افغانستان تشکیل و اعلام کابینه نیست؛ بلکه این حکومت با مشکل ساختاری مواجه است.

رئیس پارلمان افغانستان چند هفته قبل اعلام کرده بود که حکومت وحدت ملی براساس قانون اساسی افغانستان شکل نگرفته است. یعنی ساختار آن با موازین و معیارهای قانون اساسی افغانستان همخوانی ندارد زیرا بخشی از تشکیلات حکومت حاصل توافق دو طرف (اشرف غنی و عبدالله) است و بسیاری از وظایف این تشکل در یکدیگر تداخل خواهند داشت.

در نتیجه ممکن است با تشکیل کابینه مشکلات جدیدی گریبانگیر حکومت وحدت ملی شود و اختلافات غیرقابل حل نیز بر سر موضوعات مختلف بین رهبران دو تیم تحول و تداوم و اصلاحات و همگرایی بوجود آید. وجود این مشکلات ساختاری است که برخی آگاهان و تحلیلگران را به این نتیجه رسانده که حکومت افغانستان با تناقض‌های درونی به سرانجامی نخواهد رسید و به نظر آنها، ممکن است درماه‌های نخست تشکیل کابینه، این حکومت حتی ساقط شود و دور باطلی بار دیگر گریبان افغانستان را بگیرد.

برای برون رفت از وضعیت بحرانی افغانستان، تنهاگزینه‌ موجود عملی شدن مفاد توافقنامه هر دو تیم انتخاباتی و یافتن جایگاه قانونی برای آنها است. فراخواندن «لویه جرگه» و تغییر قانون اساسی افغانستان از کارهای ویژه‌ای است که تیم‌های اشرف غنی و عبدالله در مورد تشکیل آن به توافق رسیده‌اند و هم در قانون اساسی این کشور بر آن تکیه شده است.

در توافقنامه دوتیم انتخاباتی آمده است که تا دو سال آینده زمینه برگزاری لویه جرگه فراهم شود و قانون اساسی افغانستان تغییر یابد تا حکومت وحدت ملی از ریاستی به پارلمانی تبدیل شود. اگر چنانچه پس از تشکیل کابینه مشکلات حادی بوجود نیاید و امور حکومتداری بصورت عادی ادامه یابد، این روند همچنان در دو سال آینده شکل خواهد گرفت و مکانیسمی برای آن ایجاد خواهد شد اما در غیرانیصورت زیاده خواهی‌ها و افزون طلبی‌ها سبب مجادله دو تیم بر تقسیم قدرت خواهد شد و بدون شک این مجادله زودتر شکل خواهد یافت.

واقعیت آنست که ساختار موجود حکومت وحدت ملی افغانستان به تار مویی بند است و هر لحظه امکان گسست آن وجود دارد بنابراین برای بقای این حکومت باید مسئولان هر دو تیم برای تغییر قانون اساسی و ایجاد ساختار قانونی دست بکار شوند.

با این حال، حاصل این تلاش‌ها برای تشکیل لویه‌جرگه و فراهم آوری مقدمات آن، مستلزم هزینه‌های مادی و معنوی زیادی است که حتما کارهای اساسی حکومت که پرداختن به صلح، امنیت و رفاه مردم افغانستان است را در سایه قرار خواهد داد یا آنکه تلاش در این جهت کمرنگ و بی‌رمق خواهد شد. این کابوسی است که از هم اکنون مردم افغانستان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و هیچ بعید نیست که روزی به واقعیت تبدیل شود.

این در حالی است که روند صلح و سهم احتمالی گروه طالبان افغانستان در کابینه و احتمال بروز اختلاف بر سر این مسائل هنوز مطرح نشده است.

به هرحال، گر چه طلسم کابینه شکسته شده اما اگر چاره اندیشی و همکاری تمام دستگاه‌ها در افغانستان انجام نشود کشمکش‌ها ادامه خواهد یافت که سامان دادن به آنها کار چندانی آسانی نیست.

انتهای پیام/.