بررسی کابینه حکومت وحدت ملی و نقش «اسماعیل‌خان» در تحولات غرب افغانستان
خبرگزاری تسنیم: نماینده مردم هرات در پارلمان افغانستان در گفت‌وگویی به بررسی کابینه حکومت وحدت ملی و نقش «اسماعیل‌خان» در تحولات غرب این کشور پرداخت.
«احمد فرهاد مجیدی»نماینده مردم ولایت هرات در پارلمان افغانستان با خبرنگار خبرگزاری تسنیم در کابل در مورد امنیت، دغدغه‌ها و درخواست‌های مردم هرات از حکومت وحدت ملی این کشور گفت‌وگو کرده که مشروح آن در ادامه آمده است:
تسنیم: اوضاع هرات و هراتیان پس از انتخابات چگونه است؟
پس از انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری و نتیجه‌ای که از آن به دست آمد و پیش بینی‌هایی که در خصوص مشکلات مردم افغانستان بعد از سال 2014 انجام شده بود، نتایج نهایی توقعات مردم را آنطور که انتظارش را داشتند برآورده نکرد، به بن‌بست رسید و در نتیجه آن حکومت وحدت ملی شکل گرفت.
حضور پررنگ مردم در انتخابات بخصوص مردم ولایت هرات و حوزه غرب نشان داد که ملت افغانستان خواستار اصلاحات عمیق و از بین رفتن فساد اداری هستند و طرفدار حاکمیت قانون در افغانستان می‌باشند.
این دلایل اصلی بود که سطح توقعات مردم را بالا برد با این حال پس از تشکیل حکومت وحدت ملی نه تنها مشکلات مردم هرات کمتر نشد بلکه بیشتر هم شد.
نا‌امنی و بیکاری افزایش یافت و مردم نیز شاهد توجهاتی که باید به بخش‌های اساسی، خصوصا اقتصادی انجام می‌شد، نبودند و در نتیجه این همه مشکلات طبعا نارضایتی‌ها گسترش یافت، از همین رو مشکلاتی را نزد «محمد اشرف‌غنی» رئیس‌جمهور حکومت وحدت ملی ارائه کردیم که در پی دیدارهایی که با وی داشتیم، لازم دانستند تا هیئتی را که یکی از اعضای آن نیز من بودم، به این ولایت اعزام کنند.
در سفر به هرات مشکلات را از نزدیک بررسی کردیم، اشرف‌غنی هم تصمیم گرفت تا تعدادی از مقامات هرات را عزل کند.
تسنیم: یعنی در نتیجه مشورت و بررسی شما، آن‌ها برکنار شدند؟
بله دقیقا، ما با اقشار مختلفی از مردم دیدار و گفت‌وگو داشتیم و مشکلات آن‌ها را نیز به رئیس‌جمهور منتقل کردیم و حرف وی این بود که با تعیین افراد متخصص و باتجربه می‌توانیم وضعیت بهتری را رقم بزنیم، اما مشکلات همچنان وجود دارد.
خلاء قدرت محسوس است و در حال حاضر تصور بعضی مسئولین ادارات دولتی این است که تا چندی دیگر از پست خود برکنار می‌شوند و تا زمانی که در مسند خود هستند فرصت را غنیمت شرمنده و هر کاری که بخواهند می‌توانند بر مردم روا دارند.
در روزهای اخیر نیز دیدارهایی مبنی بر همین موضوع با رهبران حکومت وحدت ملی افغانستان داشتیم، و از آن‌ها خواستیم تا هرچه سریع‌تر خلاء قدرتی که باعث سوء‌استفاده دیگران می‌شود را پر کنند.
در حال حاضر کابینه حکومت وحدت ملی افغانستان بصورت کامل شکل نگرفته و نمی‌توان انتظار داشت که فعالیت‌های اجرایی آنطور که باید پیش برود.
یکی از دلایل اصلی نارضایتی مردم هرات از حکومت وحدت ملی افغانستان این است که علی‌رغم حضور پررنگ در انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور، در کابینه دولت جدید خود را نمی‌بینند.
هنوز دو جریانی که در انتخابات رقیب هم بودند ، متحد نشده‌اند و با توجه به بن بستی که دچار آن شده بودیم، اکثر مردم به ناچار حکومت وحدت ملی را پذیرفته‌اند.
در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان تعداد زیادی از مردم به طرفداری از تیم‌های مطبوع خود پرداختند، بخصوص مردم هرات و حوزه غرب که نزدیک 80 درصد از تیم اصلاحات و همگرایی به رهبری «عبدالله عبدالله» حمایت می‌کردند در مقابل انتظار داشتند تا در آینده حکومت وحدت ملی افغانستان حداقل سهم 50 درصدی خود را ببینند.
با اینکه انتظار می‌رفت تعدادی از هراتی‌ها از سوی عبدالله به عنوان وزیر به پارلمان افغانستان معرفی شوند اما تنها یک وزیر پیشنهادی از ولایت هرات توسط «محمد اشرف‌غنی» رئیس‌جمهور افغانستان به این مجلس معرفی شد.
انتخاب «داوود شاه صبا» از سوی غنی به عنوان وزیر به خاطر توانمندی وی بوده، نه صرفا هراتی بودنش و یا به دلیل رابطه نزدیکی که با رئیس‌جمهور داشت و در نتیجه اعتراض‌هایی که صورت گرفت عبدالله نیز، «عبدالرحمن صلاحی» را به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت آب و انرژی معرفی کرد.
تسنیم: اگر مردم و نمایندگان هرات معترض نمی‌شدند، آیا عبدالله کسی را از هرات به عنوان وزیر معرفی نمی‌کرد؟
هرات از جمله کلانشهرهای افغانستان است و اکثر مردم این ولایت دارای سواد و شهرنشین هستند و از حق و حقوق خود اطلاع کافی دارند، به همین دلیل در سال‌های گذشته شاهد بودیم که اولین صداهای اعتراض نسبت به ظلم و بی‌عدالتی از مردم هرات شنیده می‌شد.
تسنیم: قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری عبدالله در خصوص تعداد وزرایی که معرفی خواهد کرد به مردم هرات قولی داده بود؟
ادعای ما بی‌دلیل نیست، به نمایندگی بخشی از مردم هرات می‌توانم بگویم که ما در هر شرایطی حاضر هستیم ادعای خود را ثابت کنیم، اگر در مورد سهم‌گیری، توانمندی و تخصص مردم هرات و حوزه غرب حرفی هست، می‌توانم حداقل 500 کادر تحصیل کرده و متخصص کارشناس تا دکترا را از این ولایت معرفی کنم و مطمئن هستم این افراد توانایی‌هایشان بیشتر از حداقل 15 وزیر پیشنهادی به پارلمان می‌باشد.
تسنیم: عبدالله وعده چند وزارتخانه را به مردم هرات داده بود؟
موضوع پیشنهاد وزارتخانه از قبل به میان نیامده بود زیرا قدرت باید به شکل متوازن تقسیم شود، ازطرفی هم بحث جغرافیا، شایستگی و تخصص مهم است.
همچنین بحث اقوام را نمی‌توان در افغانستان نادیده گرفت، زیرا نمی‌توان پذیرفت که یک قوم خاص 80 درصد قدرت را در دست بگیرد و 10 قوم دیگر مجموعا 20 درصد دیگر را، و اگر چنین شود عمر این دولت بیش از یک سال نخواهد بود.
تسنیم: مردم هرات معتقدند که عبدالله درصد زیادی از آرای خود را مدیون هراتی‌ها می‌باشد، شما نیز به این مسئله باور دارید؟
وقتی به هر دلیلی تعداد زیادی از مردم به شما رأی می‌دهند توقعاتی نیز دارند که می‌خواهند با امکانات فعلی برآورده شوند.
امنیت نسبی، عرضه مناسب خدمات عمومی و اصلاحات در امور اداری از جمله مواردیست که مردم افغانستان انتظار دارند به آن‌ها رسیدگی شود و با توجه به وعده‌هایی که در جریان منازعات انتخاباتی انجام شد این خواسته ناچیزی است.
تسنیم: می‌توانیم به عبارت ساده‌تر بگوییم که آقای عبدالله به مردم هرات توجه نکرده است؟
نخیر. من گفتم با توجه به امکانات فعلی و توقع مردم هم از آن بیشتر نیست، زیرا ما مشکلات دولتمردان را درک می‌کنیم.
امکانات بسیار کم است و سطح توقع مردم با توجه به حضور پررنگشان در انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان بالاست، بر همین اساس خواسته‌هایشان معقول است.
تسنیم: این مسئله را شما چگونه تعبیر می‌کنید که عبدالله پیش از انتخابات به مردم هرات وعده پست‌های کلیدی داده، اما بعد از انتخابات که در آن هراتی‌ها سهم بسزایی در میزان آرای وی داشتند ، رئیس‌اجرایی به وعده‌های خود عمل نکرد؟
در ابتدای راه سهم تیمی که مردم هرات بیشتر به آن اعتماد داشتند نصف شد، در نتیجه نیمی از توقعات را باید کنار گذاشت، از این نیمه هم باتوجه به محدودیت‌هایی که آقای عبدالله دارد با معرفی یک وزیر از ولایت هرات حداکثر تلاش خود را کرد.
وعده دیگر ایشان این بود که در رده‌های بعدی حکومت بجز وزیر، از مردم هرات و حوزه غرب استفاده کند.
تسنیم: شما از این کار عبدالله راضی هستید؟
بله من مشکلی ندارم.
تسنیم: مردم هرات چطور؟ آن‌ها هم راضی هستند؟
البته مردم هرات در ابتدا بسیار ناراحت شده بودند، اما پس از معرفی آقای صلاحی تاحدودی رضایت مردم به دست آمد.
تسنیم: گفته می‌شود معرفی صلاحی در نتیجه اعتراض «اسماعیل‌خان» بوده است تا خواسته مردم هرات، وی بیشتر به دلیل سهم نداشتن جهادی‌ها در کابینه وحدت ملی معترض بوده است نه به خاطر مردم، نظر شما در این باره چیست؟
سال‌های جهاد و جایگاه مجاهدین واقعی را مردم افغانستان درک کرده و می‌دانند و هیچ کس منکر این نمی‌شود که این افراد چه سهم مهمی در حفظ آبرو و عزت مردم این سرزمین داشتند.
بحث تنها ناراحتی مجاهدین هرات و اسماعیل‌خان نیست، تمام اقشار هرات از توزیع ناعادلانه وزارتخانه از سوی تیم اصلاحات و همگرایی ناراحت بودند.
تسنیم: اگر به گذشته برگردیم، پس از اینکه اسماعیل‌خان والی هرات بود دیگر هرات روی آرامش را ندید، والیانی از دیگر ولایات به هرات آمدند و مردم هرات اعتراض داشتند که والی باید هراتی باشد، پس از آن «داوود شاه صبا» والی شد که در آن زمان هم هرات دوران آرامی را پشت سر نگذاشت و تاکنون هم همینطور است، چرا ولایت هرات آرامش را به خود نمی‌بیند؟
در زمانیکه اسماعیل‌خان والی هرات بود منابع با ارزشی در اختیار داشت، و با استفاده از آن امکانات توانست خدمات خوبی هم عرضه کند.
تسنیم: یعنی دستاوردهای ولایت هرات کاملا در اختیار شخص اسماعیل‌خان بود؟
در نخست کل دستاوردها اینگونه بود، اما مدتی بعد قسمتی از آن در اختیار وی بود که این هم اقتضای زمان خود بود.
در دیگر ولایات هم اینچنین بود، تا اینکه تمام دستاوردها و فوایدی که در ولایات به دست آمد به مرکز انتقال داده شد.
این مسائل، تقابلی را با دولت مرکزی افغانستان ایجاد کرد و در نتیجه عقده‌ای را نسبت به اسماعیل‌خان بوجود آورد، حتی بعد از اینکه وی به کابل رفت و متصدی وزارتخانه هم شد، هرات کماکان با یک دید ناخوشایند در دولت «حامد کرزی» مواجه بود که نه تنها مشکلات هرات کمتر نشد، بلکه افزایش یافت.
تسنیم: در نبود اسماعیل‌خان در هرات، مردم این شهر از حضور سایر والیان نیز خشنود نبودند و آنطور که باید با آن‌ها همکاری نمی‌کردند، چرا؟
سایر والیانی که از دیگر ولایات به هرات می‌آمدند، بیش از اینکه به فکر خدمت‌رسانی به این ولایت باشند، به آن همچون یک کالا نگاه می‌کردند و در واقع هرات منبعی بود برای پرکردن جیب عده‌ای خاص.
هر مقامی که در هرات مستقر شد، بیشتر به فکر منافع شخصی خود بوده تا مردم و در این باره هیچ مشورتی هم با مردم هرات صورت نگرفته است.
اگر مقاماتی که در این ولایت مستقر می‌شدند امین و صادق بودند، مردم هرات حتما از آن‌ها حمایت می‌کردند زیرا مردم هرات خواهان افزایش مشکلات نبودند.
شایان ذکر است که مردم هرات با آگاهی و بیداری که دارند با اعتراضات خود نسبت به عملکرد والیان، باعث کناره‌گیری برخی از آن‌ها شده‌اند.
تسنیم: با توجه به واقعیت‌های موجود و ظرفیت‌های انسانی که در افغانستان وجود دارد آیا دولت می‌تواند باعث رضایت خاطر مردم هرات شود؟ کاری که در 13 سال گذشته نتوانست انجام دهد.
بله. من حداقل اسم 10 غیر هراتی را به دولت می‌دهم که می‌توانند رابطه خوبی با هرات داشته باشند، اما ما ناگزیر هستیم که بعضی مسائل را رعایت کنیم.
مردم هرات همه فارسی‌زبان هستند، آخرین والی که این شهر داشت حتی به این زبان آشنایی کافی نداشت و چندین مرتبه از سوی وی زبان و لهجه مردم هرات به تمسخر گرفته شده بود.
من مخالفتی با زبان پشتو ندارم، اما این مسئله نیز باید رعایت شود و به همین دلیل هم یک فارسی‌زبان نمی‌تواند والی خوبی برای مناطق پشتو نشین باشد.
این توهین به مردم پشتو زبان کنر یا پکتیا است که والی شهر آن‌ها نتواند به زبانشان صحبت کند، اما کسانی به عنوان والی یا نماینده رئیس‌جمهور به هرات تحمیل شدند که حتی فارسی را نمی‌توانستند بفهمند که در نتیجه باعث سوء‌تفاهم می‌شد، اتفاقی که دقیقا برای خودم با والی سابق هرات رخ داد.
تسنیم: آیا فکر می‌کنید افراد یا گروه‌هایی هستند که اوضاع هرات را به نفع اشخاص یا مجموعه‌ای متشنج کنند؟
هنوز هم تعداد زیادی از مردم هرات طرفدار این هستند که باید والی این شهر بومی هرات باشد، تجربه‌ای را که از چند والی غیرهراتی داشتیم ثابت کرد که زبان هراتی‌ها و الفبای گفت‌وگو و رابطه حسنه با این مردم را والی غیرهراتی نمی‌داند.
در این میان تعداد دیگری هستند که خواهان بازگشت اسماعیل‌خان به هرات هستند و هنوز هم طرفداران خاص خود را دارد.
این افراد می‌گویند تجربه اسماعیل‌خان در گذشته می‌تواند کمکی برای بهبود وضعیت در هرات باشد، مخصوصا از لحاظ امنیتی، اما یادآور می‌شوم که اگر آن‌ها بخواهند از طریق ایجاد تشنج حرف خود را به کرسی بنشانند قابل قبول نخواهد بود.
تسنیم: شما گفتید که کرزی عمدا اسماعیل‌خان را به کابل آورد تا از هرات دور باشد، وی از چه چیز اسماعیل‌خان واهمه داشت که این کار را کرد؟ جایگاه اسماعیل‌خان را در هرات چگونه می‌بینید؟
اسماعیل‌خان هنوز به عنوان یک رهبر، یک بزرگ و شخصی صاحب‌نفوذ مطرح است و مردم برای او احترام قائل هستند، از همین رو کرزی و اطرافیان وی ترسی غیرمستقیم از اسماعیل‌خان داشتند و یا فشاری باعث شده بود تا رهبران جهادی را از قدرت کنار بزنند.
آن‌ها حضور رهبران جهادی در قدرت را برای خود تهدید می‌دانستند، به همین دلیل اسماعیل‌خان را از هرات دور و او را در کابل مشغول کردند.
حالا هم از موضع‌گیری اخیر اسماعیل‌خان معلوم می‌شود که اصلا رضایت چندانی از تشکیل حکومت وحدت ملی و سهمی که دیگران در آن گرفتند و در مقابل به وی توجهی نشده است، ندارد.
تسنیم: آیا اسماعیل‌خان بعد از معرفی صلاحی که از هرات است، همچنان ناراضی است؟
فقط این را با جرأت می‌توانم بگویم که صلاحی از سوی اسماعیل‌خان برای احراز پست وزارت به پارلمان افغانستان معرفی نشده است.
انتهای پیام/ع
