پاکستان توانایی مهار گسترش نفوذ هند در افغانستان را ندارد

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه پاکستانی «دِ نیشن» در تازه‌ترین مطلب خود نوشت که با توجه به شتاب اشرف‌غنی رئیس‌جمهور افغانستان برای به دست آوردن اعتماد نظامیان پاکستانی و فرستادن نخستین گروه از افسران ارتش ملی این کشور به پاکستان برای فراگیری آموزش‌های نظامی زمانی انجام گرفته که دولت کابل می‌تواند علاوه بر آشنایی با دیدگاه‌های سیاست‌مداران و سیاست‌های نظامی اسلام‌آباد در قبال دولت کابل، از طریق تحلیل این سیاست‌ها، تصمیم‌های درست و براساس منافع ملی در ارتباط با این کشور اتخاذ کند.

«ریچارد ورما» سفیر آمریکا در هند، در کنفرانسی در دهلی‌نو گفت: هند یکی از همکاران کلیدی آمریکا در افغانستان است و همه می‌دانند که هند به منظور محدود کردن نفوذ چین در آسیا یک شریک استراتژیک کلیدی‌ برای آمریکاست و پاکستان نیز به صرف پول‌های هنگفت در کشورهای همسایه‌اش برای بازی کردن نقش شریک استراتژیک این کشور عادت کرده‌ است.

دخالت‌های روزافزون هند در افغانستان نگرانی‌های بسیاری را بوجود آورده است اما آمریکا توجه چندانی به این نگرانی‌ها ندارد.

اظهارات تازه سفیر آمریکا در هند ناراحتی‌های زیادی در پاکستان ایجاد خواهد کرد و این کشور نگرانی‌ خود در رابطه با سرمایه‌گذاری فزاینده هند مانند افتتاح کنسولگری‌های جدید و گسترش فعالیت‌های استخباراتی در داخل افغانستان و مناطق قبایلی را بارها مطرح کرده‌اند.

حال، باتوجه به حمایت آمریکا از نقش هند در افغانستان، مناسبات خارجی واشنگتن با اسلام‌آباد به کدام سمت خواهد رفت؟

پیش از پاسخ به این پرسش، چند نکته ضروری به نظر می‌رسد، با توجه به این‌که آمریکا سال‌ها برای جلب اعتماد رهبران هندی برای بازی کردن نقش یک قدرت خیلی بزرگ در منطقه تلاش کرده است اما به دست آوردن دل و ذهن هندی‌ها بدون استفاده از مشوق‌های فراوان میسر نیست.

رئیس جمهور آمریکا در سفر اخیرش به هند، پیشکش‌های زیادی برای این کشور داشت و اگر توجه به سخنرانی اوباما و توافق‌های که در هنگام سفرش و پس از آن با هند انجام شد نشان می‌دهد که وی کار بزرگی انجام داده است.

با توجه به این‌که قدرت سیاسی واقعی در افغانستان در دست آمریکاست و کمتر کشوری بدون رضایت واشنگتن می‌تواند نقش در افغانستان بازی کند، پس به وضوح مشخص است که آمریکا از نقش هند در افغانستان آگاه است بنابراین چرا ورما سفیر آمریکا در دهلی‌نو چنین اظهارات جنجال برانگیزی به ویژه برای پاکستان داشته است؟

به نظر می‌رسد که این اظهارات نه تنها برای قائل شدن امتیازات بیشتر برای هند در افغانستان انجام شده بلکه سیاست داخلی این کشور نیز یکی دیگر از مضمون‌های گفته‌های سفیر آمریکا بوده است. از آن‌جایی که حزب کنگره هند همواره به دنبال ایجاد مانع برای حزب «بی‌جی‌پی» (BJP) حزب حاکم هند، بوده و درباره‌ نقشی که آمریکا برای آینده هند تعریف کرده بارها ابراز نگرانی کرده‌ است، اکنون با توجه به اقدامات واشنگتن در قبال دهلی‌نو به خصوص در افغانستان و افزایش فشار بر پاکستان، حزب حاکم هند می‌تواند بسته‌‌ای قوی‌ به مردم هند تقدیم کند و بر موضع مستحکمی بایستد.

به عبارت دیگر، اظهارات سفیر آمریکا در هند نه تنها به منظور هموار کردن راه هند برای بازی نقش استراتژیک کلیدی واشنگتن در افغانستان صورت گرفته بلکه به منظور کاهش انتقادها و فشارها بر ‌حزب حاکم هند از سوی مخالفان سیاسی به ویژه حزب کنگره انجام شده است.

حال در پاسخ به این پرسش که این سیاست آمریکا چه تأثیری بر مناسبات خارجی این کشور با پاکستان خواهد داشت؟  باید گفت که ممکن است شاهد تنش‌هایی در روابط واشنگتن - اسلام‌آباد باشیم مانند آنچه که پس از حادثه‌ «ملاله یوسف ی» یا زمان نقض تمامیت ارضی پاکستان به خاطر کشتن «اسامه بن لادن» رهبر القاعده، اتفاق افتاد.

با توجه به نفوذ روزافزون رقیب پاکستان در افغانستان و به رسمیت شناختن آن توسط آمریکا، به نظر طبیعی می‌رسد که مقامات اسلام‌آباد که هم از مرز شرقی و هم از مرز غربی‌ تحت فشارند، خشمگین‌ شوند.

این درحالی است که باوجود اعتراضات پاکستان در رابطه با افزایش نفوذ هند در افغانستان، آمریکا هیچ اقدامی جدی‌ برای برطرف کردن نگرانی‌های پاکستان انجام نداده است.

یکی از دلایل اصلی عدم اقدام واشنگتن انی است که واشنگتن می‌داند پاکستان توانایی و اراده‌ سیاسی برای اقدام جدی در این زمینه را ندارد و این مسئله در 14 سال گذشته ثابت شده است.

آمریکا تمامیت ارضی پاکستان را نقض کرده اما اسلام‌آباد بجز محکومیت دیپلماتیک نهادهای نظامی، هیچ اقدام سیاسی و دیپلماتیک دیگری انجام نداده است. نهادهای نظامی پاکستان به خاطر دادن نقش قوی‌تر به هند در افغانستان از سوی آمریکا، مقصر است زیرا واشنگتن هراقدامی برای اجرای اهداف استراتژیک خود در افغانستان انجام داد اما با هیچ مقاومتی روبرو نشد بخاطر اینکه مقامات آمریکایی بخوبی آگاه بودند که مقامات نظامی اسلام‌آباد توانایی اقدام و عکس‌العمل موثر را ندارند.

به نظر می‌رسد چنین فکری از سوی آمریکا برگ برنده این کشور بوده اما اکنون با افزایش آگاهی سیاسی در پاکستان و درک این واقعیت که پاکستان بازنده‌ اصلی جنگ علیه تروریسم است، اوضاع تفاوت خواهد کرد و اقدامات آمریکا برای پیچیده کردن وضعیت در دو سوی مرز افغانستان و پاکستان برای اسلام‌آباد به جز زیان هیچ چیزی دیگری در پی نداشته است.

پاکستان که در 14 سال گذشته از هرج‌ومرج‌های داخلی رنج برده به شدت از گسترش نفوذ هند در افغانستان با کمک آمریکا نگران است و نهادهای نظامی پاکستان برای تغییر این وضعیت اراده‌ای ضعیف و توانایی کمی دارد.

انتهای پیام/پ