توزیع عادلانه یارانه ها در گرو حذف یارانه مصرف بی رویه انرژی

به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، محمود سحابی در مطلبی که با عنوان«توزیع عادلانه یارانه ها در گرو حذف یارانه مصرف بی رویه انرژی»در ستون یادداشت روز،روزنامه خراسان به چاپ رساند اینگونه نوشت:

یکی از چالشهای فعلی هدفمندی یارانهها، کسری منابع آن است که نمیتواند جوابگوی هزینه های آن از جمله یارانه نقدی، کمک به بخش تولید و سلامت باشد. برای حل این مشکل، از ابتدای سال جاری حذف یارانه نقدی پردرآمدها در دستور کار دولت و مجلس قرار گرفت که تاکنون به نتیجه نرسیده است. در اواخر هفته گذشته، سخنگوی دولت بار اجرای این موضوع را از دولت به مجلس محول کرد و خواستار ارسال لیست پردرآمدها از سوی مجلس به دولت شد! راه حل دیگری که برای حل مشکل کسری منابع هدفمندی یارانهها در هفتههای اخیر مورد توجه نمایندگان مجلس قرار گرفته است، حذف یارانه انرژی پرمصرفها است. این پیشنهاد بر این مبنا قرار دارد که «پردرآمدها» عموماً همان «پرمصرفها» هستند و مصرف انرژی آنها نیز به مراتب آسانتر از درآمدشان قابل اندازهگیری است. این پیشنهاد مورد استقبال برخی از اعضای کمیسیونهای اقتصادی و انرژی مجلس قرار گرفته است و در کمیسیون انرژی مجلس به تصویب رسید. در صورت تصویب نهایی این طرح در قانون بودجه سال 94، یارانه مصارف بیرویه حاملهای انرژی (برق، گاز، بنزین و گازوئیل) و آب حذف میشود تا هم کسری منابع هدفمندی یارانهها را جبران کند و هم جلوی مصرف بیرویه انرژی را بگیرد. در عین حال، این طرح که مورد حمایت اقتصاددانان مجلس قرار گرفته است و با اجرای آن صرفاً قیمت حاملهای انرژی برای پلههای بالای الگوی مصرف افزایش مییابد نیز ممکن است در مرحله اجرا با موانعی مواجه شود زیرا:

الف - هر پرمصرفی، ممکن است پردرآمد نباشد؛ به عنوان مثال، خانوارهای کم درآمدی که از وسایل با کارایی انرژی پایین استفاده میکنند یا خانوارهای کم درآمدی که پرجمعیت هستند، مصرف انرژی بالایی دارند. همچنین خانوارهای شهری با هر سطح درآمدی در آپارتمانهایی زندگی میکنند که تفاوت متراژ زیادی با هم ندارند.

ب - شناسایی افراد پردرآمد با توجه به میزان مصرف انرژی، مبنای مناسبی برای حذف یارانه نقدی آنها نیست. همچنین کاهش مصرف انرژی مشترکین پرمصرف با اجرای این طرح، تنها به دلیل ترس آنها از قطع یارانه نقدی خواهد بود.

درباره محورهای بالا، نکاتی قابل طرح است که در ادامه به آنها اشاره میشود: 1 - یکی از پیش فرضهای اساسی طرح کمیسیون انرژی مجلس آن است که پرمصرفها «عموماً» همان پردرآمدها هستند نه آنکه هر پرمصرفی «لزوماً» پردرآمد باشد. اطلاعات مرکز آمار کشور نشان میدهد که سهم دهکهای پردرآمد در مصرف حاملهای انرژی و در نتیجه استفاده از یارانههای آن به مراتب بیشتر از دهکهای کم درآمد است. در نتیجه، «عموماً» پرمصرفها همان پردرآمدها هستند ولازم است سیاستگذاریهای دولت متناسب با وضعیت عموم مردم باشد و برای موارد دیگر، چارهای جداگانه باید اندیشیده شود. همچنین از اواسط دهه هشتاد تاکنون، قیمت حاملهای انرژی شامل برق و گاز در کشور به صورت پلکانی محاسبه میشود یعنی متناسب با افزایش میزان مصرف انرژی، قیمت نیز افزایش مییابد. این موضوع باعث اعتراض خانوارهای کم درآمد نشده است زیرا این خانوارها با وجود استفاده از وسایل انرژی با کارایی پایین، عمدتاً مصرف انرژی زیادی ندارند چون از رفاه کمتری برخوردار هستند و توان مالی کمتری دارند. به عبارت دیگر، خانوارهای کم درآمد به دلیل همین درآمد و رفاه کمتر از وسایل متعدد برقی و گازی استفاده نمیکنند و عموماً مصرف انرژی کمتری نسبت به خانوارهای پردرآمد دارند. علاوه بر این، منطق افزایش پلکانی تعرفه حاملهای انرژی برای اصلاح الگوی مصرف انرژی، منطقی پذیرفته شده در سطح دنیا است که به ضرر کم مصرفها و مصارف در حد الگوی انرژی نیست که نظایر آن هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای صنعتی به وفور یافت میشود.

2 - در صورت تصویب و اجرای طرح کمیسیون انرژی مجلس قرار نیست که یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد با توجه به میزان مصرف انرژی این خانوارها قطع شود و اصولاً این طرح ارتباطی با یارانه نقدی افراد ندارد، بلکه قرار است یارانه مصارف بیرویه انرژی خانوارهای پرمصرف حذف شود. به عبارت دیگر، قرار است خانوارهای پرمصرف برای مصرف بالاتر از الگو هزینه به مراتب بیشتری نسبت به مصرف کمتر از الگو بپردازند و دیگر این مصارف، یارانهای نباشد. همچنین این طرح علاوه بر اصلاح الگوی مصرف انرژی میتواند یارانهها را نیز در کشور به صورت عادلانهتری توزیع کند زیرا با وجود آن که چند سالی از آغاز هدفمندی یارانهها در کشور میگذرد ولی همچنان حجم یارانه انرژی اختصاص یافته به خانوارهای پرمصرف به مراتب بیشتر از خانوارهای کم مصرف و حتی بیشتر از حجم یارانه نقدی تخصیص یافته به این خانوارها است. به عنوان مثال، در حال حاضر حجم یارانه گاز یک مشترک پرمصرف بیش از یک میلیون تومان در ماه و حجم یارانه برق یک مشترک پرمصرف بیش از 280 هزار تومان در ماه است واین در حالی است که یارانه نقدی داده شده به خانوارهای 4 نفره برابر با 182 هزار تومان در ماه است.

انتهای پیام/
بازگشت به صفحه سایر رسانه ها