پیام های سفر ناگهانی وزیر خارجه اردن به تهران

به گزارش خبرگزاری تسنیم، روزنامه الاخبار لبنان در مقاله‌ای نوشت اردن بعد از 8 سال قطع روابط، ناصر جوده وزیر خارجه خود را در دیداری که یک منبع رسمی آن را پروتکلی و دوستانه خواند، به تهران فرستاده است. وی در این سفر چندین پیام به همراه دارد که محتوای آن ها رویکرد مدیریت اختلافات از دیدگاه‌ها و مواضع مثبت و راهکارهای مورد توافق برای تضمین امنیت و ثبات منطقه و حمایت از آینده ملت‌ها و دور کردن منطقه از عوامل نابسامانی و بی‌ثباتی را شامل می‌شود.

دعوت ایران از وزیر خارجه اردن در می سال 2013 مطرح شد که در آن زمان علی‌اکبر صالحی وزیر خارجه وقت ایران به امان سفر کرد تا ساختمان دایمی سفارت جمهوری اسلامی ایران در این شهر را افتتاح کند.

وی در این سفر با شاه اردن و نخست ‌وزیر دیدار کرد، این دیدار کاملاً پروتکلی بود و وی که الان ریاست سازمان انرژی اتمی ایران را بر عهده دارد ، با رویکردهای مثبت این دیدار را به پایان رساند. این در حالی بود که در آن زمان علنی کردن اختلافات به جوده واگذار شده بود، چرا که وی در کنفرانس مطبوعاتی با میهمان رسمی و عالی‌رتبه خود ، در هیئت یک مبارز وهابی ظاهر شد و پرونده‌هایی مانند "جزایر ایرانی در خلیج فارس " و "نقش تهران در بحرین " و "اعتراض تهران به روند سازش با اسرائیل" را مطرح کرد و حتی علناً در مورد تهدیدات مطرح‌ شده از سوی فرماندهان سپاه پاسداران که در قبال دخالت‌های اردن در سوریه مطرح شده بود، از وی توضیح خواست.

به نوشته الاخبار، سپاه پاسداران الان در چند کیلومتری مرزهای سوریه و اردن قرار دارد و ارتش سوریه و حزب ‌الله لبنان نیز مشغول از بین ‌بردن تروریست‌ های مزدور اسرائیل در جولان و غرب درعا هستند. البته نیروهای ائتلاف مقاومت به منطقه شرقی درعا نزدیک نشده‌اند، منطقه‌ای که گروه‌های مسلح وابسته به امان در آنجا مستقر هستند. به این ترتیب این گروه‌ها به استثنای موارد محدود از درگیری‌های موجود در منطقه مصون هستند. حال این سوال مطرح است که آیا این سفر آغاز تفاهم در مورد مقدمات یک آشتی داخلی است که اجازه تسلط مجدد دولت سوریه در مناطق مرزی با اردن را می‌دهد؟

حسن روحانی رئیس‌ جمهور ایران در دیداری که ناصر جوده از وی داشت و پیام عبدالله دوم شاه اردن را به وی تقدیم کرد، اظهارات بی‌سابقه‌ای را در ستایش از اردن مطرح کرد. در دیدار طولانی که بین وزرای خارجه دو کشور برگزار شد، محمد جواد ظریف به گفتمان جدید اردنی‌ها گوش داد، گفتمانی که در آن بارها تأکید می‌شد که شاه اردن سردمدار متعهد مبارزه با رویکردهای افراط گرایانه و کنار گذاشتن تعصب و فتنه‌ انگیزی بین ساختارهای امت اسلامی و روشنگری و رویکرد سیاسی باز و اهتمام به تنوع اقلیت‌ها و گفتگوها است.

همچنین وزیر خارجه اردن سند رسمی با عنوان "پیام امان" صادر کرد که پیش‌تر در سال 2005 در نشستی گسترده با حضور علمای مسلمان از تمامی مذاهب به تصویب رسیده بود و شیخ الازهر و آیت‌الله علی سیستانی مرجع تقلید شیعیان عراق نیز آن را پذیرفته بودند. این سند تصریح دارد که تمامی کسانی که وابسته به یکی از مذاهب چهارگانه اهل سنت و جماعت (حنفی و مالکی و شافعی و حنبلی ) و مذهب جعفری و زیدی و اباضی و ظاهری هستند، مسلمانند و نباید تکفیر شوند و جان و آبرو و مال آن‌ها حرام است. این پیام همچنین در مورد اشعری ها و صوفیه و سلفی های اصیل و همچنین تمام مسلمانانی که به ارکان پنج گانه اسلام مقید هستند، صدق می کند.‬‎

پادشاه اردن 9 ماه پس از اظهارات جنجال‌ برانگیز و بسیار منفی خود در مورد "هلال شیعی" این بیانیه را تأیید کرد، اما طولی نکشید که سیاست‌های امان از این طرح آشتی جویانه عدول کرد، در سال 2006 و اندکی پس از سقوط قدرت مقاومت در منطقه در نتیجه پیروزی حزب‌ الله لبنان و تجاوز دشمن صهیونیستی در جنگ 33 روزه و چالش‌ های مذهبی در لبنان و بروز جنگ مذهبی در عراق این اتفاق رخ داد. البته عمق ورود اردن به سیاست‌های ژئوپلتیک مذهبی از سال 2011 و مرحله ای بود که به بهار عربی معروف شد.

امروز در بهار 2015 نشانه‌های نتیجه درگیری‌های کنونی در منطقه به نفع ائتلاف مقاومت خود را نشان می‌دهد، این موضوع از تحولات سوریه ، لبنان ، عراق ، یمن و بحرین قابل لمس است. همچنین عربستان سعودی به نفع ترکیه،  قطر و اخوان‌ المسلمین از مصر فاصله گرفته است و این موضوع منجر به کاهش نقش اردن شده که بر روی ائتلاف ریاض و قاهره حساب کرده بود.امان از این می ترسد که احتمالا آمریکایی‌ها اردن را به نفع اسرائیل در قضیه فلسطین و در ازای حل پرونده هسته ای ایران، قربانی کند.

از همین منظر، دیپلماسی پراگماتیک و حساس اردن نسبت به تحولات سیاست بین‌ المللی و منطقه ‌ای به سمت تهران روی آورده تا تأیید این کشور در موارد زیر را به دست آورد:

الف: ایجاد دولت فلسطین در اراضی فلسطینی.

ب: حضور اردن به عنوان شریک اساسی در تمامی راه‌حل‌های نهایی از جمله در زمینه قدس و آوارگان و مرزها و آب ها و امنیت.

این تلاش‌ها هنگامی دنبال می‌شود که مسئولان اردنی اطلاعاتی به دست آوردند که نشان می‌دهد فضا در آمریکا برای ایجاد سازش نهایی منطقه ای براساس تفاهم احتمالی با ایران فراهم شده است. اگر این توافق‌ها محقق شود اردن به دنبال آن است که هویت هاشمی خود که مخالف تکفیر است را باز پس گیرد و شایستگی باقی ماندن به عنوان یک بازیگر منطقه‌ای و میانجی برای سازش های سنی و شیعه را به دست آورد.
انتهای پیام/‬‎ر