بانک‌ها کارشکنی کردند؛ تغییر نرخ سود بانکی جدی شد

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، یکی از مهمترین رویدادهای نظام بانکی در سالی که گذشت را بی‌شک می‌توان "نوسانات نرخ سود بانکی" مثال زد چراکه این موضوع در بانک‌های دولتی و خصوصی مدت‌هاست حواشی بسیاری را به‌همراه داشته است.

استارت رقابت بانکی‌ها برای نرخ سود بانکی از زمستان سال قبل زده شد و چند ماه بعد و در ماه‌های نخست سال 93 به‌خواست بانک مرکزی بانکداران توافق‌نامه‌ای را امضا کردند که براساس آن، نرخ سود بانکی از نرخهای نجومی بازار رقابتی کمتر می‌شد.

این توافق البته چند ماه بیشتر دوام نیاورد و بعد از آن شورای پول و اعتبار وارد عمل شد و مصوب کرد تا بانکی‌ها از نرخ واحدی در سیستم بانکی تبعیت کنند؛ اما به‌اذعان مسئولان ارشد نظام بانکی و با استناد به گزارش‌های میدانی می‌توان گفت که حتی دستور شورای پول و اعتبار هم کارساز نشد و بانکی‌ها به نرخ واحد پایبند نبودند.

نکته دیگری که نرخ سود را کماکان در صدر اتفاقات حوزه بانکی قرار می‌داد این بود که نرخ سود بانکی که پیش از این با این استدلال که سود بانک باید با تورم همخوانی داشته باشد دستخوش نوسانات صعودی شده بود در ماه‌هایی که تورم مدار نزولی را پیش گرفته بود، تغییر نکرد.

کاهش نرخ سود بانکی متناسب با کاهش تورم از ماه‌های قبل توسط برخی مسئولان و اقتصاددانان مطرح شده بود و در نهایت رئیس جمهوری هم به شورای پول و اعتبار تکلیف کرد همگام شدن نرخ سود با کاهش تورم را آرام آرام انجام دهد.

رئیس‌جمهوری در جمع مدیران بانک مرکزی و بانک‌ها با بیان اینکه اگر مردم به دولت و سیاست‌های پولی اطمینان داشته باشند، در رونق تأثیرگذار خواهد بود، خواستار متناسب شدن نرخ بهره همگام با کاهش نرخ تورم شد و گفت: پرداخت تسهیلات با این نرخ سود به بخش تولید کشور نادرست است و معقول نیست و شورای پول و اعتبار و دستگاه‌های دیگر باید در این زمینه اصلاحات لازم را آرام آرام انجام دهند.

البته چند ماه بعد از این دستور حجت‌الاسلام حسن روحانی بود که رئیس شورای پول  و اعتبار رسماً در قبال این وضعیت در نظام بانکی موضع گیری کرد و از برنامه جدی بانک مرکزی برای ساماندهی به بازار نرخ سود سخن گفت.

ولی‌الله سیف در روزهای اخیر طی سخنانی جداگانه (یک بار در نشستی با اقتصاددان‌ها و بار دیگر در مراسم تودیع و معارفه مدیرعامل بانک پارسیان) تأکید کرد که بانک مرکزی برای نرخ سود بانکی برنامه جدی دارد اما قبل از آن می‌خواهد بانک‌ها خودشان طی توافقی به وضعیت نرخ سود سامان دهند.

گفت‌وگوی خبرنگار تسنیم با تعدادی از اعضای شورای پول و اعتبار هم حکایت از آن دارد که تعدادی از اعضای این شورا طی درخواست‌هایی از رئیس شورا خواسته‌اند رسیدگی به نرخ سود بانکی را در اولویت این شورا قرار دهد.

به گزارش تسنیم، بانکی‌ها در زمانی که نرخ تورم بالا بود نرخ سود سپرده‌های بانکی را 22 درصد و سود تسهیلات غیرمشارکتی را نیز حداکثر 22 درصد تعیین کردند اما بعد از گذشت چند ماه از این تغییر نرخ، روایت رسمی دستگاه‌های مربوطه از جمله بانک مرکزی و مرکز آمار حکایت از کاهش نرخ تورم داشت و دارد و همین باعث تشدید زمزمه تغییر مجدد نرخ سود شد.

این زمزمه‌ها البته با همان استدلالی مطرح شد که پیش از آن از سیاست افزایش نرخ سود حمایت می‌کرد؛ بنابراین زمانی که نرخ تورم سیر نزولی را در پیش گرفت اقتصاددانان اعلام کردند که الآن زمان تغییر نرخ سود بانکی است چراکه تورم کم شده و طبق اعلام دولت کمتر هم می‌شود.

البته بانک مرکزی تأکید کرده ملاک برای تعیین نرخ سود بانکی تورم 12ماهه شامل تورم میانگین، نقطه به نقطه و ماهانه است و با همین سیاست‌ هم ولی‌الله سیف کارگروه ویژه‌ای را مسئول رسیدگی به تعیین نرخ سود بانکی کرده است.

ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی اواخر مهرماه در حاشیه جلسه هیئت دولت در خصوص تجدید نظر در نرخ سود بانکی متناسب با کاهش تورم بیان داشت: این مسئله در دستور جلسه شورای پول و اعتبار است و حتماً نرخ‌ها متأثر از واقعیت‌های تورم خواهد شد، طبیعی است که خود بازار این عکس العمل را نشان خواهد داد و البته خود بانک مرکزی به این موضوع جهت می‌دهد. شورای پول و اعتبار هم با گزارشی که در حال تهیه است به این مسئله به‌صورت تسهیل برای کاهش عمومی نرخها در نظام بانک جهت خواهد داد که البته نرخها نباید به‌صورت دستوری باشد و حتماً بانک‌ها در این مسیر حرکت خواهند کرد.

به گزارش تسنیم، با توجه به اینکه کمتر از چند روز به پایان سال 93 باقی‌است احتمال اینکه شورای پول و اعتبار قبل از پایان سال بخواهد به اجماعی درباره نرخ سود بانکی برسد بسیار ضعیف است و احتمال می‌رود که سال 94 سال تغییر در این حوزه از نظام بانکی باشد.

انتهای پیام/*1