آب رایگان کشاورزی مسئله‌ای که بحران آب را جدی‌تر می‌کند
خبرگزاری تسنیم: کاهش ۵۰ درصدی بارشهای استان همدان و در مقابل آن ادامه یافتن برداشت و توزیع رایگان آب برای کشاورزان بحران آب را جدی‌تر می‌کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، دوم فروردین(22 مارس) به عنوان روز جهانی آب نامگذاری شده تا مردم و جهانیان ارزش این ماده بی‌بدیل و حیاتی را دریابند و بدانند که این ماده ارزشمند در دنیا محدود بوده و باید در مصرف آن صرفهجویی لازم را داشته باشند.
ایران از 10 سال گذشته وارد دوره خشکسالی 30 ساله شده و روزبه‌روز شاهد کاهش بارندگی و تشدید بحران آب در کشور هستیم که این مسئله سبب مهاجرت روستاییان به شهرها شده و مسائل خود را به دنبال داشته است.
متوسط بارندگی در کشور در 10 سال گذشته از 250 میلیمتر در سال به 212 میلیمتر رسیده است، از سوی دیگر توزیع مکانی و زمانی بارشها نیز به گونهای نیست که بتواند کمبودها را جبران کند.
براساس آمارهای اعلام شده بارش باران در کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته نزدیک به 25 درصد کاهش داشته و استانهایی همچون همدان که زمانی بارشهای مطلوب و برفهای سنگین داشت نخستین استان در کاهش بارندگی در کشور محسوب می‌شود.
تغییر اقلیم در ایران رقم خورده و شاهد تغییر آب و هوا در استانهای کشور هستیم که به تبع این تغییرات بر روند بارشها نیز تاثیر گذاشته و سبب کاهش آن شده است.
استان همدان نیز از این تغییرات مستثنی نبوده و هر سال با کاهش بارش در ایام پاییز و زمستان در همدان مواجه هستیم، به طوری که زمستان امسال همدان بدترین زمستان را پشت سر گذاشته و تنها 30 میلیمتر بارندگی داشته است.
کاهش بارش در همدان از یک سو و بهرهبرداری بیش از حد از منابع آب زیرزمینی از سوی دیگر آسیب جدی به منابع آبی همدان وارد کرده و متاسفانه جبران این آسیب دشوار و غیرممکن است.
میانگین بارش در باران در بلندمدت نزدیک به 250 میلیمتر بود که این رقم در حال حاضر به 210 میلیمتر رسیده و کاهش شدید بارندگیها سبب مهاجرت روستاییان به شهرها و خالی از سکنه شدن روستاها شده است.
براساس اعلام مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب ایران به 6500 روستا در کشور به صورت سیار آبرسانی می‌شود که در استان همدان با تلاشهای صورت گرفته در استان همدان به کمتر از 10 روستا به صورت سیار آبرسانی می‌شود.
متاسفانه حفر چاههای غیرمجاز و اضافهبرداشت از چاههای مجاز استان همدان سبب افت 20 متری سطح آبهای زیرزمینی در 20 سال گذشته شده که این امر نیز سبب ایجاد فروچالههایی در همدان شده که بیشتر در منطقه دشت کبودراهنگ قرار دارند.
یکی از مسائل اساسی که باید به آن توجه داشت حفاظت از منابع آبی موجود است، امروز آب به عنوان کالای امنیتی، اجتماعی و سیاسی محسوب می‌شود که از دست دادن آن میتواند امنیت ملی را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
متاسفانه حفاظت از منابع آب در سالهای گذشته در استان همدان به خوبی نبوده است، دلیل این مدعی حفر تعداد بالایی چاههای غیرمجاز و بروز کسری مخزن 224 میلیون مترمکعبی است، متاسفانه مدیران و مردم گذشته در حفاظت از منابع آبی تلاش لازم را نداشته‌اند و سبب شده تا امروز با این وضعیت بحرانی مواجه باشیم.
مدیران استان همدان باید به این نکته توجه داشته باشند که در زمینه حفاظت از آب نباید مماشاتی به خرج دهند چراکه نتیجه مماشات و ملاحظه گذشتگان به بروز بحران آب در این روزها منجر شده است.
منابع آبی در همدان محدود بوده و نباید منتظر تغییر و افزایش چشمگیر در این منابع باشیم، از این رو میطلبد منابع آبی موجود را ضمن حفاظت به درستی مدیریت کنیم تا آیندگان مشکلات کمتری در زمینه آب داشته باشند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای همدان نیز به مناسبت روز جهانی آب با تعدادی از خبرنگاران به گفتوگو نشست و بخشی از دغدغه‌های حوزه آب استان را برای آنها مطرح کرد تا بتوان از طریق فرهنگسازی مشکلات بخش آب را مدیریت کرد.
مرتضی عزالدین با تاکید بر اینکه آب مادهای بی بدیل و مایه حیات محسوب می‌شود، گفت: اگر منابع آبی در کشور و شهری نباشد نمیتوان انتظار داشت که توسعه پایدار در منطقه‌ای عملیاتی شود.
وی با اشاره به اینکه کشور و استان همدان برای توسعه نیازمند منابع آبی پایدار در بخشهای شرب، کشاورزی و صنعت است، تصریح کرد: اگر امروز نسبت به حفظ و حراست از منابع آبی استان حساسیت نداشته باشیم نمیتوان به آینده خوشبین بود.
مصرف آب شرب در همدان افزایش یافته است
عزالدین با بیان اینکه ایران یک سوم بارندگی دنیا و تبخیر 3 برابری دنیا را دارد، تاکید کرد: سرانه بارندگی ایران در 10 سال گذشته 250 میلیمتر بوده که امسال به 212 میلیمتر کاهش یافته است، از سوی دیگر متاسفانه الگوهای مصرف مردم نیز تغییر کرده و در بیشتر موارد افزایش داشته است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای همدان با اشاره به اینکه 50 درصد دشتهای کشور ممنوعه است، بیان کرد: کاهش بارش و افزایش تقاضای آب سبب افزایش برداشت آب از دشتهای استان شده و بیلان آنها را منفی کرده است.
وی با اعلام اینکه استان همدان دارای 13 دشت مستقل و مشترک با سایر استانهاست، اظهار داشت: تمامی دشتهای استان همدان ممنوعه بوده ولی دشت کبودراهنگ به سبب وضعیت نامطلوب ممنوعه بحرانی است.
افت 20 متری ستون آب در دشتهای همدان
عزالدین درباره منابع تجدیدپذیر آب نیز گفت: براساس استانداردهای جهانی برداشت 40 درصد از منابع زیرزمینی وضعیت نرمال بوده و مشکلی ایجاد نمیکند که البته در سطح جهان کشورهای توسعه یافته 23 درصد از این منابع خود را مصرف میکنند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان همدان با اشاره به اینکه برداشت 60 درصد از منابع تجدیدپذیر آب نشان از بروز بحران در آن منطقه است، عنوان کرد: این در حالی است که در ایران 80 درصد و در استان همدان 100 درصد منابع تجدیدپذیر برداشت شده است.
وی با بیان اینکه برداشتهای بیش از حد سبب افت 20 متری ستون آب در دشتهای همدان شده است، تاکید کرد: این در حالی است که دشت کبودراهنگ در 20 سال گذشته با افت 40 متری منابع آب زیرزمینی مواجه بوده است.
سرانه آب به ازای هر نفر 70 لیتر افزایش یافت
عزالدین سرانه مصرف آب به ازای هر نفر در 10 سال گذشته را 170 لیتر اعلام کرد و گفت: در حال حاضر این رقم 70 لیتر به ازای هر نفر افزایش داشته و به 240 لیتر در روز به ازای هر نفر رسیده است.
وی درباره راهکارهای مدیریت مصرف آب در استان همدان نیز گفت: در ابتدا باید آب به قیمت واقعی خود برسد، این مسئله به این معنا نیست که شرکت‌های آب و فاضلاب به دنبال افزایش درآمد خود هستند بلکه افزایش بهای آب سبب می‌شود این ماده بی‌بدیل برای مردم ارزشمند شده و در مصرف آن مدیریت لازم را داشته باشند.
رایگان بودن آب کشاورزی آسیب جدی به منابع آب وارد می‌کند
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان همدان از رایگان بودن آب برای بخش کشاورزی انتقاد کرد و گفت: وقتی کشاورزان هزینهای بابت آب پرداخت نمیکنند نسبت به چگونگی مصرف آن نیز حساسیت ندارند، این امر میطلبد تا قانونگذاران نسبت به رفع این خلا اقدام کنند.
وی با اشاره به اینکه بهای آب شرب نیز باید اصلاح شود، تصریح کرد: امروز مشترکان آب شرب شهری یک سوم و شرب روستایی یک دهم هزینه تامین آب را به شرکت‌های آبفا شهری و روستایی پرداخت میکنند.
عزالدین با بیان اینکه نسبت به صرفهجویی یک کالای کم‌قیمت انگیزهای از سوی مصرفکنندگان وجود ندارد، عنوان کرد: وقتی برای مدیریت و صرفهجویی آب قانونی محکم وجود ندارد تا چه حد فرهنگسازی میتواند اثرگذار باشد.
وی اظهار داشت: براساس قانون باید با کشاورزانی که بیش از پروانه بهرهبرداری آب برداشت میکنند برخورد شود ولی قانونگذار درجه و میزان این برخورد و جریمه را مشخص نکرده است که نوعی خلا محسوب شده و باید تغییر کند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان همدان تاکید کرد: با فرهنگسازی صورت گرفته 75 درصد از مردم الگوی مصرف آب را رعایت میکنند ولی مابقی به سبب بازدارنده نبودن نرخ آب نسبت به صرفهجویی در مصرف اقدامی مثبت ندارند.
امسال با تنش جدی آب در همدان مواجه هستیم
وی با تاکید بر اینکه سال 94 از نظر آب سال خوبی نداریم، عنوان کرد: اگر در بخش کشاورزی استان همدان 10 درصد در مصرف آب صرفهجویی شود آب شرب یک سال مردم همدان تامین می‌شود و در این بین اگر مردم در مصرف آب شرب 20 درصد صرفهجویی داشته باشند مشکلی در زمینه تامین آب وجود ندارد.
به گزارش تسنیم، مقام معظم رهبری امسال را به عنوان "دولت و ملت، همدلی و همزبانی" نامگذاری کردهاند که مصداق بارز این مسئله را میتوان در صرفهجویی منابع آب توسط مردم و کمک آنها به دولت در نگهداری از ماده بی‌بدیل پیدا کرد.
مدیرت مصرف و حفاظت از منابع آب تنها با اقدامات بخش دولتی ممکن نبوده و مردم نیز باید با صرفهجویی و مصرفه بهینه آب دولت را در مدیریت بحران آب در کشور و استان همدان یاری دهند.
انتهای پیام/ ر
