رمزگشایی از عملیات روانی رویترز در مذاکرات هسته‌ای لوزان

به گزارش خبرنگار اعزامی خبرگزاری تسنیم به لوزان، خبرگزاری رویترز درست در یکی از حساس‌ترین روزهای برگزاری مذاکرات هسته‌ای ایران و اعضای 1+5 بار دیگر با انتشار خبری دروغین مدعی شد که ایران و اعضای 1+5 برای دستیابی به یک پیمان 2 تا 3صفحه‌ای با ارقام خاص که احتمالاً پایه و اساس یک توافق بلندمدت برای حل و فصل مسئله هسته‌ای خواهد بود، نزدیک شده‌اند.

این خبر به‌سرعت از سوی اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان تکذیب شد. با توجه به اینکه دروغ پردازی‌ها و جوسازی‌های رسانه‌ای خبرگزاری رویترز در مذاکرات هسته‌ای مسبوق به سابقه بوده است، تجزیه و تحلیل این فضاسازی‌های مستمر از سوی تحلیلگران مسائل هسته‌ای و رسانه‌ای یک الزام محسوب می‌شود. بدون شک دروغ پردازی اخیر رویترز، آخرین جوسازی رسانه‌ای این خبرگزاری در قبال مذاکرات هسته‌ای نخواهد بود. در این خصوص لازم است به نکاتی چند توجه داشته باشیم:

1 ــ جوسازی‌های مکرر خبرگزاری رویترز در بحبوحه مذاکرات هسته‌ای ایران و اعضای 1+5 به‌صورتی "هدفمند" صورت می‌گیرد. به‌عبارت بهتر، سلسله روایات رویترز از مذاکرات هسته‌ای نه بر مبنای "روایت واقعی از پشت میز مذاکرات" بلکه با هدف "تأثیرگذاری بر ذهن مخاطبان رسانه‌ای و افکار عمومی" صورت می‌گیرد. در این خصوص خبرگزاری رویترز اخبار خود را بر اساس اظهارات برخی دیپلمات‌های غربی و منابعی که نمی‌خواهند نام آنها فاش شود! تهیه و تنظیم می‌کند! بدیهی است که در بسیاری از موارد منابع ادعایی رویترز صرفاً در درون ذهن نویسندگان، سردبیران و خبرنگاران اعزامی این خبرگزاری به مذاکرات هسته‌ای ظهور و بروز دارد. زمانی که از خبرنگاران و نویسندگان خواسته می‌شود تا منابع اخبار خاص و منحصر به فرد! خود را اعلام کنند بلافاصله به محرمانه بودن این منابع مطلع و آگاه اشاره کرده تا مانع از اثبات دروغ پردازی‌های رسانه‌ای خود در فضای مذاکرات هسته‌ای ایران و اعضای 1+5 شوند.

2 ــ خبرگزاری رویترز جوسازی‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی خود را درست در زمانی انجام می‌دهد که افکار عمومی و مخاطبان خاص و عام مذاکرات هسته‌ای در انتظار شنیدن اخبار مذاکرات هستند. به‌عبارت بهتر، جوسازی‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی رویترز نوعی سوء استفاده از نیاز خبری مخاطبان مذاکرات هسته‌ای می‌باشد. این سوء استفاده رسانه‌ای نه تنها در قبال مذاکرات هسته‌ای، بلکه در قبال دیگر مسائل جاری در نظام بین الملل وجود داشته و قطعاً در آینده نیز وجود خواهد داشت. عرض اندام خبری رویترز، آن هم با استناد به آمار ارقامی که در ابتدای امر ذهن مخاطبان را به‌صورتی ناخودآگاه نسبت به مستند بودن این گزارش مجاب می‌کند، باعث تمرکز ناخواسته افکار عمومی روی سایت اصلی رویترز می‌شود.

3 ــ نکته بسیار مهم دیگری که باید در خصوص جوسازی‌های مکرر تبلیغاتی و رسانه‌ای رویترز به آن اشاره کرد، به مکانیزم تأثیرگذاری روانی اخبار رویترز بر ذهن مخاطبان بازمی‌گردد. در این معادله، رویترز در صدد است "نخستین تصویر ذهنی از مذاکرات هسته‌ای" را در ذهن مخاطب ایجاد کند. در اینجا دروغین بودن تصویر ارائه شده اساساً اهمیتی برای رویترز ندارد. آنچه برای گردانندگان رویترز مهم بوده و آن را به‌صورتی دقیق به خبرنگاران خود منتقل کرده‌اند، ایجاد تصویر اولیه در ذهن مخاطبان عمومی است. معمولاً زمانی که این تصویر اولیه در ذهن مخاطب ایجاد می‌شود، از بین بردن این تصویر دروغین مستلزم "تکذیب" یا "اصلاحیه خبری" و موضع گیری صریح در قبال آن خواهد بود. مجموع این فعل و انفعالات خبری، رسانه‌ای، سیاسی و تبلیغاتی بارها از سوی گردانندگان خبرگزاری رویترز و سردبیران خبری آن مورد مداقه قرار گرفته است.

4 ــ در پایان این معادله، خبرگزاری رویترز به‌مانند همیشه سعی می‌کند نسبت به خبر منتشر شده خود و تکذیبیه‌های صورت گرفته در قبال آن واکنشی نشان ندهد و انتشار این خبر دروغین را بر اساس انتساب آن به منابع مخفی و نامرئی (همان دیپلمات‌های غربی که نمی‌خواهند نام آنها فاش شود و یا منابع نزدیک به مذاکرات) توجیه کند. به‌عبارت بهتر، در اینجا خبرگزاری رویترز از یک سو با تولید خبر اولیه (هرچند کاذب) نام خود را بر سر زبان‌ها انداخته و سپس فعل و انفعال‌های صورت گرفته حول آن را در مسیری هدایت می‌کند که در نهایت به‌عنوان "مقصر اصلی" شناخته نشود. بدون شک این رویکرد خبری و رسانه‌ای رویترز با صداقت خبری و رسالت خبرنگاری مبنی بر انتقال واقعیات پدیده‌های خبری و سیاسی در تناقض و تضاد کامل قرار دارد، هرچند که نمی‌توان از گردانندگان رویترز انتظار داشت که حتی درکی اولیه و ابتدایی از واژه "صداقت" و مشتقات و متعلقات آن داشته باشند، موضوعی که در جریان مذاکرات هسته‌ای اخیر ایران و اعضای 1+5 در لوزان بار دیگر به اثبات رسیده است.

انتهای پیام/*