بحران یمن، آزمونی برای حکومت وحدت ملی در مقابل مردم افغانستان

«لطیف نادری» کارشناس افغان با ارسال یادداشتی به دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، موضع دولت افغانستان و حمایت از عربستان سعودی را با اشاره به شبکه‌های اجتماعی بررسی کرده است.

متن کامل این یادداشت در ادامه آمده است:

اعلام حمایت اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان از مواضع عربستان سعودی در بحران یمن با بازخورد منفی بیشتر افغانستانی‌ها در داخل و خارج این کشور روبرو شده است.

در روزهای گذشته شبکه‌های اجتماعی پر از احساس انزجار نسبت به مواضع اشرف غنی شده و هر کسی از زاویه و منظری به این موضع نگریسته و آن را مورد نکوهش قرارداده است.

در ادامه به نکته‌هایی از این بازخوردهای منفی بصورت اجمالی اشاره می‌شود:

نخست اینکه اتخاد سیاست جانبدارانه و موضع‌گیری به طرفداری از یک کشور متجاوز، قبل از هرچیز به ساختار لرزان حکومت وحدت ملی آسیب می‌رساند زیرا بر همگان اشکار است که ساختاراین حکومت وحدت ملی شکننده، ضربه پذیر و فاقد توانایی تحمل سونامی‌های سیاسی از این دست است.  این ناتوانی بسیار جدی با کمترین ضربه‌ای می‌تواند به عمر حکومت پایان دهد و این بنای لرزان را از پای بست ویران سازد؛  لذا برای ادامه این بنا و عدم تحمیل مجدد هزینه‌های ویرانی آن بر مردم افغانستان، حکومت این کشور باید بسیار محتاطانه عمل کند.

این در حالی است که تیم دیگر تشکیل دهنده حکومت وحدت ملی افغانستان که وزیر امور خارجه این کشور نیز متعلق به آن تیم است  از موضع اخیر اشرف غنی رضایت ندارد همچنین در بیانیه‌ چندی قبل که ارگ ریاست جمهوری افغانستان نیز عدم پشتیبانی تیم مقابل حکومت تاحدودی مشخص است بنابراین چنین به نظر می‌رسد که سیاست یکطرفه و بدون مشورت اشرف غنی ساختار شکننده حکومت را با مشکل مواجه خواهد کرد.

نکته دومی که مورد توجه برخی کارشناسان قرار گرفته است، رد ادعای اشرف غنی مبنی بر اعلام پشتیبانی از حرمین شریفین  است و به همین خاطر موضع حمایت از عربستان را اتخاذ کرده است؛ در حالی که با هیچ منطقی نمی‌توان اثبات کرد که مسلمانان یمنی خواستار ضربه زدن به حرمین شریفین باشند یا حتی قصد تجاوز به خاک سعودی را داشته باشند.

وقتی هیچ نشانه‌ای دال بر تجاوز حوثی‌ها به خاک سعودی نیست، در این صورت چگونه می‌توان همراهی غنی را با سعودی‌ها منطقی دانست و توجیه کرد، برعکس تا هنوز این حکومت سعودی  و همراهان منطقه‌ای او بوده‌اند که با بیش از یکصد جنگنده به تکرار بر خاک یمن حمله کرده‌اند، افرادی را به خاک و خون کشیده‌اند بنابراین سعودی کشوری متجاوز است و همراهی با یک تجاوزگر با هیچ نام و عنوانی توجیه پذیر نیست.

نکته سوم بازخورد منفی افغان‌ها، آنست که افغانستان در جغرافیایی واقع شده که این جغرافیا محدودیت‌های زیادی را بر این کشور تحمیل کرده است. اتخاذ سیاست خارجی بدون در نظر گرفتن این محدویت‌ها،  موثر و مفید نیست و منافع ملی این کشور را تامین نمی‌کند. منافع ملی افغانستان نیز در داد و ستد متقابل میان این کشور و دیگر کشورهای جهان و به ویژ همسایگان افغانستان ممکن و میسر می‌شود در نتیجه اعلام حمایت از سعودی به معنای کاستن از روابط خوب و دوستانه با همسایگان است.

جمهوری اسلامی ایران، چین و روسیه سه کشور مهم منطقه هستند که هرکدام در ایجاد و تدام ثبات و امنیت افغانستان نقش پررنگی دارند و ایجاد سیاست خارجی یکجانبه بدون در نظر گرفتن این محدودیت‌ها هیچگاه به منافع افغانستان نبوده و نیست.

حکومت‌های گذشته افغانستان در برهه‌ای از تاریخ سیاسی این کشور، بدون در نظر گرفتن منافع منطقه و به ویژه همسایگان به اتخاذ سیاست خارجی پرداختند که هزینه‌های زیادی بر مردم افغانستان تحمیل کرد. از جمله در دهه سی خورشیدی «داود خان» نخست وزیر حکومت ظاهر شاه، سیاست خارجی نزدیکی به شوروی سابق را در پیش گرفت و با پاکستان از در مخاصمت در آمد با ایران نیز بر سر منابع آب هیرمند اختلاف پیدا کرد و حتی کار بجایی رسید که اموال تجاری افغانستان در فرودگاه‌های این کشور بدون انتقال باقی ماند و پوسید.حال این تجربه‌های بسیار تلخ باید در سیاست خارجی افغانستان نا دیده گرفت نشود و حکومت وحدت ملی نیز از پیمودن راه یکطرفه پرهیز کند.

این در حالی است که هم روسیه با تجاوز عربستان سعودی به خاک یمن مخالفت کرده و نسبت به توقف این حملات هشدار داده است همچنین به نظر نمی‌رسد که چین هم با رفتار سعودی‌ها بطور کلی موافق باشد یا درصدد توجیه آن برآید.

در عین حال نکته دیگری که قابل دفاع نیست؛ آن که عربستان سعودی بدون هیچ تردیدی یک کشور متجاوز است. برای افغانستانی که خود قربانی تجاوز بوده و پیآمد های آن هنوز بر سیاست، اقتصاد و فرهنگ این کشور سنگینی می‌کند، نباید حاضر  شود که از موضع یک کشور متجاوز حمایت کند.

آنچه که سبب شده تا اشرف غنی از موضع عربستان سعودی حمایت کند نیازمند تحلیل جداگانه‌ای است اما در یک مقایسه  می‌توان وزن ضرر آن را به مراتب کمتر از مفاد آن دانست. در نتیجه قابل توجیه نیست که اشرف غنی بر خلاف منافع ملی این کشور با اتخاذ سیاست‌های غیر عاقلانه  افغانستان را به سوی بحران بیشتر سوق دهد.

انتهای پیام/پ