تولد یک‌سالگی طرحی که از درد مردم کاست
خبرگزاری تسنیم: گذشته و حال سلامت کشور؛ از کمبودهای دارو تا ارجاع بیماران به خارج بیمارستان را می‌توان در یک سال اجرای طرح تحول سلامت به‌خوبی واکاوی کرد، لذا با فرارسیدن ۱۵اردیبهشت می‌توان دستاوردهای طرحی را که باعث شد مردم کمتر درد بکشند، جشن گرفت.
به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاری تسنیم، طرح تحول نظام سلامت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین برنامه‌های دولت یازدهم طراحی شد و طی مراحل مختلف در سراسر کشور به مرحله اجرا درآمد.
براین اساس گذشته و حال سلامت کشور؛ از کمبودهای دارو تا ارجاع بیماران به خارج بیمارستان برای تهیه ملزومات پزشکی و ده‌ها مشکل دیگر بهداشت و درمان را می‌توان در یک سال اجرای طرح تحول سلامت به‌خوبی واکاوی کرد، بنابراین با فرا رسیدن 15 اردیبهشت می‌توان تولد یک‌سالگی دستاوردهای طرحی را که باعث شد مردم ایران کمتر درد بکشند، جشن گرفت.
این طرح درحالی در دستور کار دولت یازدهم قرار گرفت که پیش از این، در برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه به‌صراحت تأکید شده بود، پرداخت مستقیم مردم باید از حدود 57 درصد به 30 درصد کاهش پیدا کند. اما علی‌رغم هدف‌گذاری و داشتن دغدغه از سالیان پیش، این موضوع نه تنها در عمل مغفول ماند که رقم پرداخت از جیب مردم در سال 1392 متأسفانه به بیش از 60 درصد افزایش یافت.
طرح تحول نظام سلامت با هدف پوشش همگانی خدمات سلامت برای تمامی آحاد ملت، فارغ از سن، جنس، تبار، شغل و محل سکونت و همچنین ایجاد برابری در دسترسی به مراقبت‌های پایه سلامت مانند: (واکسیناسیون، غربالگری بیماری‌ها، ارائه مکمل‌ها به مادران باردار و کودکان و ...) آغاز شد.
برقراری عدالت و کاهش هزینه‌های خدمات بهداشتی و درمانی نیز یکی از هدف‌های مهم طرح تحول سلامت است. امروز اکثر مردم خبر دارند، هزینه‌ای که بیماران در بیمارستان‌های دولتی پرداخت می‌کنند در شهرها به 6 درصد و در روستاها حدود 3 درصد است.
طراحی و تدوین این مجموعه برنامه‌ها از مهرماه سال 92 با مشارکت اساتید و مدیران بخش سلامت آغاز شد، برنامه‌ای به‌گستردگی و وسعت ایران که امروز مایه افتخار و مباهات نظام جمهوری اسلامی ایران است و باعث رضایت مردم شریف ما به‌ویژه میان مناطق و اقشار محروم شد، به همین دلیل از این پس نیز همه مسئولان باید برای اجرای هرچه بهتر و دست‌یابی به اهداف آن، همدل و همراه باشند.
یکی از نخستین ثمرات این طرح، حل مشکل بحران دارو در کشور بود. البته همیشه گرانی و کمبود بعضی از داروها وجود داشته و دارد اما با مدیریت وزارت بهداشت، کمبود دارو که در مرداد سال 92 به 270 قلم رسیده بود در حال حاضر به حدود 30 قلم رسیده است. این درحالی است که ارز اختصاص داده شده برای ورود دارو طی همین مدت 30 درصد کاهش یافت، این معنای عملی مدیریت جهادی است.
یکی از آرزوهای مسئولان نظام در تمام سال‌های گذشته، بیمه شدن مردم در نقاط مختلف و همه شهرها و روستاها بود که این موضوع هیچ‌گاه عملی نشد. با شروع طرح تحول سلامت، مسئولان مربوطه با همت و کوششی مثال‌زدنی برای انجام این کار مهم کمر همت بستند و خوشبختانه بیش از هشت میلیون نفر از هموطنان که فاقد بیمه سلامت بودند، طی یک سال گذشته بیمه شدند.
پیش از اجرای این برنامه تقریباً همه بیماران برای خرید تجهیزات و لوازم مصرفی به خارج بیمارستان ارجاع داده می‌شدند، این میزان در حال حاضر به 3.2 درصد کاهش یافته است، یعنی از هر 100 بیمار، فقط 3 نفر برای خرید لوازم از بیمارستان خارج می‌شوند.
با شروع این طرح، قیمت لوازم و تجهیزات پزشکی پُرمصرف، همچون لنز داخلی چشمی و استنت‌های قلبی هم به‌طور متوسط 42 درصد کاهش یافته است.
دسترسی به اقلام دارویی در بیمارستان‌ها از 320 قلم پیش از آغاز طرح به 750 قلم افزایش پیدا کرد و دسترسی به ملزومات مصرفی در بیمارستان‌ها نیز از 1480 قلم پیش از شروع طرح به 2هزار و 130 قلم رسیده است.
پیش از آغاز طرح تحول سلامت، یک‌هزار و 450 پزشک متخصص در مناطق محروم حضور داشتند ولی امروز این تعداد به 3هزار و 900 نفر رسیده است، علاوه بر این یک‌هزار و 455 پزشک عمومی هم در این مناطق مشغول خدمت شدند.
از دیگر بخش‌های طرح تحول نظام سلامت که باعث افزایش رضایت بیماران شد، سامان یافتن وضعیت ظاهری ساختمان‌ها و درمانگاه‌های بیمارستان‌های دولتی است. اینک در 560 بیمارستان در سراسر کشور شاهد پیشرفت 85درصدی نوسازی، تعمیر و تجهیز هستیم. علاوه بر اینها تلاش شد کیفیت مواردی نظیر امکانات اقامتی، غذای بیماران و ... نیز اصلاح شود.
طی یک سال گذشته، 585 کلینیک ویژه هم برای ارائه خدمات ویزیت سرپایی استاندارد با تعرفه دولتی راه‌اندازی و تجهیز شده است، از زمان شروع این برنامه بیش از 20میلیون ویزیت در این کلینیک‌ها انجام شده است.
براساس آمار، ایران در نسبت زایمان سزارین به طبیعی، در جهان دارای رتبه نخست است. با شروع این طرح ملی، برنامه ترویج زایمان طبیعی نیز آغاز شد که تاکنون حدود 340هزار زایمان طبیعی به‌صورت رایگان انجام شده است و همین موضوع سبب افزایش 5درصدی نسبت زایمان طبیعی به سزارین شده است.
برنامه گسترش پوشش خدمات اورژانس هوایی یکی از بخش‌های مهم طرح تحول سلامت است و همان‌طور که در خبرها شنیده یا گفته شده است، 17 پایگاه اورژانس هوایی برای پوشش راه‌های فرعی و صعب العبور ایجاد شد که به‌طور متوسط 5 مأموریت در هرروز انجام دادند به این ترتیب طی 351 سورتی پرواز، 611 بیمار و مصدوم به مراکز درمانی منتقل شده‌اند.
گام دوم
فعالیت‌های فوق در حوزه درمان انجام شد اما اقدامات بخش بهداشت با نام گام دوم طرح تحول نظام سلامت با کارهای بزرگی آغاز شد که در ادامه به‌اختصار به آنها اشاره می‌شود.
براین اساس یک‌هزار و 100 خانه بهداشت در دهه فجر سال 93 افتتاح شد و 845 خانه بهداشت هم در بهار امسال مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.
در مورد کمبود پزشک در مراکز بهداشتی ــ درمانی روستایی و شهرهای زیر 20هزار نفر نیز به‌گونه‌ای برنامه ریزی شدند که در زمستان سال 93 فقط 31 مرکز در سراسر کشور فاقد پزشک بودند.
تعداد پزشکان خانواده از 4هزار و 892 نفر در اسفند 1392 به 6هزار و 487 نفر در اسفند 1393 افزایش یافته است (به‌عبارت دیگر یک‌هزار و 595 نفر پزشک جدید جذب شدند).
ارائه 7 قلم مکمل برای سه گروه مادران باردار، کودکان زیر دو سال و دختران 7 سال به بالا؛ به سبد دارویی خانه‌های بهداشت اضافه شده است.
اضافه شدن واکسن پنتاوالان به نظام واکسیناسیون کشور برای پیشگیری از بیماری‌های مهم واگیر در کودکان لازم به ذکر است، در بسیاری از کشورهای جهان این واکسن تزریق می‌شد و تا پیش از شروع طرح تحول، ایران در این زمینه جایگاه مناسبی در آمار جهانی نداشت.
افزایش اقلام دارویی خانه‌های بهداشت از 270 قلم به 436 قلم
افزایش تعداد ماما از 4هزار و 718 نفر در سال 1392 به 5هزار و 46 نفر در مهرماه 1393 (یعنی جذب 328 نفر مامای جدید)
ذکر این نکته هم ضروری است که برنامه گسترش نظام سلامت بهداشت و درمان در مناطق حاشیه‌نشین، سکونت‌گاه‌های غیررسمی و شهرهایی با جمعیت 20 تا 50هزار نفر نیز اجرایی شده است.
گام سوم
در گام سوم طرح تحول نظام سلامت، تعرفه‌های خدمات پزشکی بازنگری شد.
در این مرحله برای 1700 خدمت نوین پزشکی که پیش از این فاقد تعرفه مصوب بودند، تعرفه‌گذاری صورت گرفت. در عین حال 300 خدمت جدید که در گذشته هزینه آن به‌طور کامل از جیب مردم پرداخت می‌شد تحت پوشش بیمه قرار گرفت و اکنون مردم فقط فرانشیز این خدمات را پرداخت می‌کنند.
با توجه به این نکات، هدف این مرحله از طرح تحول نظام سلامت، منطقی کردن تعرفه‌های خدمات پزشکی بود، کاری که بیش از 52 سال انجام نگرفته بود و نرخ خدمات ثابت مانده و تغییر نکرده بود. این شرایط اصلی‌ترین عامل سوق خدمات به‌سمت پرداخت‌های غیررسمی (دریافت زیرمیزی) محسوب می‌شد.
با برداشتن این گام و شروع به کار سامانه تلفنی 1690 برای دریافت شکایات مردم، در حال حاضر تا حد زیادی مشکلات دریافت‌های غیرمتعارف حل شده است. از سوی دیگر گسترش چتر بیمه در خدمات درمانی افزایش یافته و پرداخت از جیب مردم کاهش پیدا کرده است. در بازدیدها و بازرسی‌های صورت گرفته، رضایت مردم از این اقدام کاملاً مشهود است.
مسئولان سلامت امیدوارند این طرح ملی که باعث آرامش خاطر و رضایت ملت شریف ایران شده است با قوت و قدرت ادامه یابد. برای انجام این مهم، همه دستگاه‌ها و به‌ویژه نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی باید همراهی کنند تا منابع مالی پایدار برای ادامه کارآمد طرح تأمین شود و از این طریق، خدمات شایسته بهداشتی و درمانی با هزینه معقول در اختیار مردم سراسر کشور قرار گیرد.
یادداشت/علی رمضانپور
انتهای پیام/*
