جنگ قدرت بین محمد بن سلمان و محمد بن نایف برای رسیدن به پادشاهی

به گزارش خبرگزاری تسنیم، پایگاه خبری النشره لبنان در مقاله ‌ای با اشاره به انتصابات اخیر پادشاه عربستان سعودی نوشت: تغییرات در حاکمیت عربستان سعودی که صبح دیروز اعلام شد، به صورت ناگهانی نبود، بلکه نتیجه سناریویی بود که آغاز آن چند ماه پیش و از زمان اعلام مرگ ملک عبدالله بن عبدالعزیز کلید خورد. اولین نشانه‌های این اقدام تعیین محمد بن نایف در سمت جانشین ولیعهد عربستان بود، چرا که پست ولایت عهدی پیشتر برای مقرن بن عبدالعزیز رزرو شده بود، ملک عبدالله با این اقدام سعی داشت متعب بن عبدالله را جانشین ولیعهد کند تا وی بتواند اولین نفر از نوادگان عبدالعزیز باشد که به تخت پادشاهی می رسد، اما این اتفاق نیفتاد.

محور این سناریو بر اساس طرح مشترک متعب بن عبدالله و خالد التویجری رئیس دفتر پادشاهی ملک عبدالله و مقرن بن عبدالعزیز بود. مبنای ایجاد سمتی تحت عنوان جانشین ولیعهد از همین سناریو رقم خورد، اما ضربات اولیه‌ ای که این سناریو دریافت کرد در جریان اولین مجموعه انتصاباتی بود که ملک سلمان بن عبدالعزیز انجام داده و سعی دارد محمد بن نایف را به عنوان جانشین ولیعهد انتخاب کرده و خالد التویجری را از دیوان پادشاهی اخراج کرد، چرا که وی وسیله‌ ای برای رسیدن متعب بن عبدالله به پادشاهی بود. در آن زمان این موضوع در نزد بسیاری از ناظران کودتا بر ضد دوره سابق پادشاهی عربستان نامیده شد. 

بنا به دیدگاه تحلیلگران مسائل عربستان سعودی بدعت پست جانشین ولیعهد چیزی بود که پادشاه سابق از طریق آن به دنبال زمینه‌ سازی برای حاکمیت فرزندش متعب بن عبدالعزیز بود، وی بر همین اساس احمد بن عبدالعزیز و دیگران را منزوی کردند، اما این اقدام از سوی رقبای خاندان عبدالله به عنوان راهی برای قطع کردن مسیر پادشاهی متعب استفاده کرد. انتصابات جدید شاه عربستان علامت‌های سؤال زیادی را ایجاد کرد، چرا که مقرن بن عبدالعزیز را از این سمت برکنار کرد تا زمینه را برای به قدرت رسیدن محمد بن سلمان وزیر دفاع و فرزند خود مهیا کند تا وی شاه آینده کشور باشد. 

یکی از پیگیری کنندگان مسائل عربستان معتقد است که متعب بن عبدالله حتی تا چند روز پیش برای رسیدن به حاکمیت بر روی مقرن بن عبدالعزیز حساب می‌ کرد ، اما اتفاقاتی که صبح دیروز رخ داد این محاسبات را به صورت نهایی از بین برد. به این ترتیب محمد بن نایف اولین پادشاه عربستان سعودی از نسل نوادگان عبدالعزیز خواهد بود ، چرا که بنا به تصمیمات جدید جایگاه ولایت عهدی را در اختیار گرفته است. البته اطلاعات جدید نشان‌ دهنده وجود اعتراضاتی در داخل خاندان حاکم عربستان نسبت به این تحولات است. این اطلاعات نشان می‌دهد که مقرن خواستار کنار رفتن از منصب خود نشده، بلکه این موضوع به وی تحمیل شده است، با وجود اینکه بعید به نظر می‌رسد این موضوع به صورت علنی اعلام شود ، اما پیامدهای مهمی خواهد داشت.

از این منظر می‌توان گفت که ارتباط بین محمد بن نایف و محمد بن سلمان در دوره گذشته طبیعی بود، به ویژه اینکه بن سلمان در شرایط کنونی به علت بیماری پدرش حاکم عملی عربستان سعودی به شمار می ‌رود، اما احتمالا باب درگیری ها بین دو شاهزاده در مرحله آینده آغاز خواهد شد، به ویژه اینکه هر دوی آن‌ها نسبت به اقداماتی که طرف مقابل ممکن است انجام دهد، می ‌ترسند. پیشرفت‌ هایی که فرزند شاه کنونی به ‌دست‌ آورده و در نتیجه آن‌ها به جانشینی ولیعهد رسیده، باعث شده برخی ناظران از وجود تعارض در منافع دو طرف سخن گفته و تأکید کنند که این تعارض در آینده خود را نشان خواهد داد. بن سلمان در چند ماه اخیر قوی ‌ترین مرد عربستان سعودی بوده است، اما برخی پیش ‌بینی‌ ها نشان می‌ دهد که در دوره جدید بن نایف بیشترین قدرت را در دست خواهد گرفت، این موقعیت به علت سمت داخلی بن نایف و مناسبات ویژه‌ اش با آمریکا است. البته بن سلمان به سرعت در تسلط بر بیشتر مراکز تصمیم ‌گیری مالی و نظامی عربستان سعودی موفق شد، اما زیرکی بن نایف که از حمایت آمریکا نیز برخوردار است، باعث خواهد شد وی به زودی معادله را تغییر دهد.

بنابراین گرچه ائتلاف بین دو محمد باعث انزوای نهایی متعب بن عبد الله از طریق برکناری مقرن شد، اما بحث در زمینه آینده حاکمیت عربستان اجازه ترسیم برخی سناریو های ممکن را نیز می ‌دهد، از جمله سناریوها کودتای بن نایف بعد در رسیدن به حاکمیت بر ضد بن سلمان است، درست مانند اتفاقی که با مقرن بن عبدالعزیز رخ داد. البته ادامه همکاری این دو نفر نیز احتمال دارد ، به ویژه اینکه هر دوی آن‌ها از حجم پیامدهای ناشی از ورود به جنگ قدرت در سطح نوادگان عبدالعزیز اطلاع دارند.

براساس آنچه مطرح شد، عربستان سعودی در سایه تحولات بزرگ جهانی و منطقه‌ای وارد مرحله تازه‌ای شده است ، مرحله‌ ای که البته شاخص‌ های آن در شرایط کنونی بروز نخواهد کرد، چرا که این کشور به درگیری‌ ها در یمن و تعداد دیگری از پرونده‌های منطقه‌ ای مشغول است ، اما باید دید آیا جنگ ارکان حاکم در عربستان سعودی جهت رسیدن به قدرت پیامدهایی بر ساختار کنونی این کشور خواهد داشت ؟

انتهای پیام/