«کایر» رسم فراموش شده کشاورزان مازندرانی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از آمل، مازندران از دیرباز دارای سنت‌ها و رسومات گوناگونی وجود داشته که همیشه بین مردم این استان ارزشمند بوده است، اما به مرور زمان و با توسعه و پیشرفت تکنولوژی، آمدن ماشین‌های الکترونیکی برخی از این رسومات رو به نابودی و فراموشی رفته است و فقط برخی از روستاها و یا چند روستایی مازندرانی مشاهده می‌شود.

یکی از این سنت‌های زیبا و پسندیده کایر یا یاری‌کردن بین کشاورزان شمالی است.کایر واژه‌ای طبری به معنای یاری کننده است که در گذشته بین مردم مازندران رسم بوده و نوع خاصی از کار تعاونی بوده است.

کشاورزان مازندرانی در گذشته‌ای نه چندان دور از زمان کاشت تا برداشت محصول با هم و برای هم کار می‌کردند. این امر موجب تقویت دوستی‌ها و پیشبرد کارها بود که به صورت فرهنگی زیبا درآمد.

این رسم دیرینه نه تنها در بین کشاورزان بلکه در بین گله‌داران و چوپانان شمالی نیز مرسوم بوده است. کایر به منظور مشارکت در کار بین عده‌ای از کشاورزان که زمین کمی دارند، انجام می‌شد که در بین کشاورزان گیلانی به صورت یاورگیری مرسوم بوده است به طوری که این نوع مشارکت آن چنان نهادی شده بود که فقط در صورت پیدایش تغییرات عمده در نحوه کشت از بین رفته است.

وجود ماشین‌های الکترونیک سبب نابودی رسم کایر شد

نورمحمد مقدس، کشاورز ساکن روستای تازه‌آباد بخش سرخ‌رود شهرستان محمودآباد در مورد کایر گفت: این رسم در گذشته بین کشاورزان خیلی خوب دید می‌شد و اهالی روستا صبح زود برای یاری هم‌محلی خود به سر زمینش می‌رفتند.

وی افزود: رسم کایر با توسعه و پیشرفت تکنولوژی و آمدن ماشین‌های الکترونیکی از بین رفته است.

مقدس ادامه داد: این رسم دیرینه حدود 30 سال پیش بیشتر بین کشاورزان و روستائیان رواج داشت.

نابودی صمیمیت بین کشاورزان با فراموشی کایر

نیکزاد یکی از کشاورزان روستای درکاپی بخش مرکزی آمل با اشاره به اینکه در آن دوران کایر موجب انسجام و یکپارچگی بین اهالی روستا ایجاد می‌شد، افزود: آن دوران یک نفر صبح زود به عنوان سرکارگر خونه به خونه روستاییان می‌رفت و هر یک از اهالی را برای رسم کایر دعوت می‌کرد.

وی افزود: این رسم به گونه‌ای است که صاحب زمین در مقابل روزهای بعد برای نشای زمین‌های این عده به مزارع آنها می‌رود و کار می‌کند.

نیکزاد بیان داشت: متاسفانه این صمیمت دیگر میان کشاورزان وجود ندارد و روستاییان برای کارهای زراعی به پرداخت هزینه زیاد به کاشت، داشت و برداشت مزارع می‌پردازند.

مسئول پژوهش مردم‌شناسی و میراث معنوی میراث فرهنگی مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه کایر یا کاریاری در انواع مختلف در میان مردم مازندران رواج داشت، یادآور شد: کایر رفتن یعنی به کمک کسی رفتن، از رسوم نیک و جالبی است که از زمان‌های دور در بین اهالی مرسوم بوده است.

طوبی اصانلو با تاکید براینکه کسی که به کایر فردی می‌رود در واقع وقت و نیروی خود صرف کمک به فرد دیگری می‌کند، ابراز داشت: این سنت بیشتر در میان دامداران و گله‌داران رواج داشت و در زمین کشاورزان نیز نمود فراوان داشته است.

وی بیان داشت: کشاورزان برای دروی زمین‌های کشاورزی خود و دامداران( چوپانان و گالش‌ها) برای ساختن گاوبند یا «تلار» و آغل خود از دیگر گالش‌ها و چوپانان استفاده می‌کردند و خود نیز در وقت مقتضی به کمک آنها می‌شتافتند.

اصانلو با بیان اینکه سنت کایری مبادله نیروی کار به شکل مساوی مدنظر است و هیچ نوع کارمزدی دریافت نمی‌شود، تصریح کرد: امروزه در مزارع کشاورزی این استان نیز بین برخی کشاورزان مازندرانی به صورت پراکنده آنهم در روستاهای کم جمعیت انجام می‌شود.

وی افزود: همچنین رسم کایر در بین گله‌داران منطقه چلاو بخش امام‌زاده عبدالله شهرستان آمل در زمان پشم‌چینی بین گالش‌ها مرسوم است.

گزارش از کبریا مقدس

انتهای پیام/ج