راه خروج مزایده گازهای همراه نفت از بن‌بست

بیژن زنگنه، وزیر نفت در آیین افتتاح بیستمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی درباره مزایده گازهای همراه نفت گفت: «ما برای گاز مشعل‌ها و تولید برق از آن، قیمت یک دلار برای هر میلیون BTU گذاشتیم اما رغبت زیادی برای استفاده از آن نشان داده نشد».

دو روز بعد هم رکن الدین جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در نشستی خبری در حاشیه این نمایشگاه با اشاره به برگزاری مزایده فروش گازهای همراه نفت گفت: «پیشنهادهای خوبی را به بخش خصوصی ارائه کردیم و تاکنون ٩ شرکت پیشنهادهای خود را ارائه دادند، هم اکنون ارزیابی های فنی تمام شده است و امیدواریم تا اوایل خرداد برای سه میدان در مناطق نفتخیز جنوب، مناطق مرکزی و فلات قاره تعیین تکلیف صورت گیرد».

27 آبان ماه سال گذشته، وزارت نفت، جزئیات این مزایده گازهای همراه نفت برای بخش غیردولتی را اعلام کرد و این وزارتخانه برای اولین بار شرایط تخصیص این گازها به این بخش را شفاف کرد. حجم گازهای همراه نفت این مزایده که به 50 میدان نفتی مربوط می‌شود، حدود 20 میلیون متر مکعب در روز (یعنی نزدیک به گاز تولیدی در یک فاز پارس جنوبی) است. وزارت نفت پیرو درخواستهای مکرر شرکتهای خصوصی، زمان ارائه پیشنهادها توسط متقاضیان بخش غیردولتی را دو بار تمدید کرد و این مهلت نهایتا در 15 اسفندماه به پایان رسید. اواخر فروردین ماه امسال معاونت سرمایه گذاری و توسعه شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد بیش از ١� متقاضی پیشنهادهای خود را برای شرکت در مزایده گازهای همراه نفت ارائه کرده اند.

درباره سخنان این دو مقام ارشد وزارت نفت درباره مزایده گازهای همراه نفت نکات زیر قابل ذکر است:

1- تعداد پیشنهادات ارائه شده توسط بخش غیردولتی برای شرکت در مزایده گازهای همراه نفت با توجه به تعداد میادین نفتی قرار گرفته شده در این مزایده، نشاندهنده این موضوع است که برخلاف پیش بینی اولیه وزارت نفت، این مزایده با استقبال مناسبی از طرف بخش غیردولتی مواجه نشده است.

2- مهمترین سناریوی پیشنهادی وزارت نفت و بخش غیردولتی برای استفاده از گازهای همراه نفت، تولید برق از این گازها بود. بنابراین شرط اصلی حضور بخش غیردولتی در این مزایده، توجه جدی به اقتصاد این پروژه ها از سوی دولت بود. این موضوع نیز تا حدود زیادی به دو عامل تعیین قیمت فروش خوراک (گاز همراه نفت فرآورش نشده) به بخش غیردولتی توسط وزارت نفت و قیمت خرید برق تولیدی از بخش غیردولتی توسط دولت (بخصوص وزارت نیرو) بستگی داشت. بررسی های صورت گرفته نشان می داد که بخاطر قیمت پایین فروش گازهای همراه نفت کشور و همچنین هزینه نسبتا سنگین تولید برق از این گازهای ترش، تاثیرگذاری عامل دوم در اقتصاد این پروژه های تولید برق به مراتب بیشتر از تاثیرگذاری عامل اول است. برهمین اساس نیز وزارت نفت و بخش غیردولتی خواستار تعیین قیمتی متناسب با قیمت صادراتی برق (حداقل 8 سنت) برای خرید این برق از سوی وزارت نیرو بودند. با این وجود، وزارت نیرو بدلیل مشکلات مالی فراوان و همچنین نگرانی از تخریب بازار صادراتی برق توسط بخش غیردولتی، با این پیشنهاد تاکنون موافقت نکرده است. همین وضعیت ابهام برانگیز قیمت خرید برق تولیدی از گازهای همراه نفت، مهمترین عامل عدم رغبت بخش غیردولتی برای حضور مناسب در مزایده فروش این گازها بوده است.

3- در صورت موفقیت این مزایده، حجم گازهای همراه نفت سوزانده شده در کشور حدود 80 درصد کاهش می‌یابد و از اتلاف گازی به ارزش 3.3 میلیارد دلار در سال، جلوگیری می شود. برهمین اساس و با توجه به اصل 124 قانون اساسی، ضرورت دارد هر چه سریعتر معاون اول رئیس جمهور برای مدیریت اختلاف شدید وزارت نفت و نیرو درباره قیمت گذاری برق تولیدی از گازهای همراه نفت ورود پیدا کند و راه حلی برای خروج مزایده فروش این گازها از بن بست فعلی ارائه دهد. بخصوص آنکه مطابق با اظهارات مدیران وزارت نفت و وزارت نیرو، احتمال خرید برق تولیدی از گازهای همراه نفت از محل منابع صادرات برق توسط وزارت نیرو و با قیمتی مناسب، بدون مکلف شدن این وزارتخانه به انجام این امر از سوی سایر نهادها بسیار  اندک است.

* محسن دانشمند، کارشناس انرژی

انتهای پیام/