چراغ برات؛ آیینی کهن برای بزرگداشت مردگان در خراسان جنوبی

 به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند ، دامنه رسم "چراغ برات" به درازای تاریخ است و به همین سبب به ماه شعبان در منطقه خراسان ماه برات نیز می‌گویند، مردم در این منطقه اعتقاد دارند روز دوازدهم شعبان برات غریبان، سیزدهم برات شهیدان و چهاردهم نیز برات همه اموات است، لذا مردم در این روزها بر سر مزار مردگان خود حاضر می‌شوند.

بیشتر مردم روز چهاردهم شعبان را روز برات دانسته و بر طبق سنت باقیمانده از اجداد و گذشتگان از ساعات اولیه صبح درقالب یک حرکت خودجوش و نمادین بر سر قبور رفته و با خواندن فاتحه‌ای برای اموات طلب مغفرت و آمرزش می کنند.

در خراسان روز برات برای افرادی که به تازگی فردی را از دست داده‌اند از اهمیت بیشتری برخوردار است لذا از دور و نزدیک خود را برای روز برات رسانده و بر سر مزار اموات حاضر می شوند.

روز برات در استان‌های خراسان سه شب قبل از نیمه شعبان است به گونه‌ای که مردم برخی از شهرها در این شب‌ها با روشن کردن شمع بر گلزار مردگان خود برای شادی روح آنها دعا می‌خوانند و این چراغانی کردن مزار مردگان به چراغ برات معروف شده است.

برات در خراسان جنوبی مصداقی بر اعتقاد به اصل معاد است که مردم در این خطه با انجام اعمال مخصوص به استقبال آن می‌روند این مراسم به مدت سه روز و با عناوین مختلف برگزار می‌شود و مردم هر روز آن را با بزرگداشت قشر خاصی از مسلمانان برگزار می‌کنند.‏

فرهنگ اصیل ایرانیان تداخلی با اسلام ندارد

امام جمعه موقت بیرجند در خصوص روز برات در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: اهمیت و ارزش روز برات به ارزش ماه شعبان است لذا به همین دلیل ماه شعبان را ماه برات نیز می‌گویند.

حجت الاسلام محمدعلی تابعی شعبان را شهر الزینه، شهرالشفاعه‌ و شهرالرسول دانست و ادامه داد: روز برات متعلق به فرهنگ ایرانی ما بوده و هیچ تداخلی با اسلام ندارد لذا برات به معنای آزادی بوده و خداوند در شب نیمه شعبان بندگانش را آزاد می‌کند.

وی با بیان اینکه شب نیمه شعبان همچون قدر شبی ارزشمند بوده و اعمال خاصی دارد، افزود: خواندن فاتحه و قرآن در روز برات سبب می‌شود تا خداوند گناهان مردگان را بخشوده و از بار گناهانشان کم کند.

حجت الاسلام تابعی اظهار داشت: هرچند خیرات در روز برات بسیار ارزشمند و مطلوب است اما بهتر است مردم همزمان با جامعه پیش رفته و مجموعه خیرات خود را به‌صورت متمرکز و نقدی پرداخت تا گرهی از مشکلات با این خیرات مرتفع شود.

وی با بیان اینکه خیرات در محیط آرامستان‌ها از حیث بهداشتی مورد تایید نیست، افزود: فرهنگ‌سازی باید در راستای متمرکز کردن خیرات به‌صورت نقدی انجام شود.

ایرانیان از دیرباز برای مردگان خود ارزش خاصی قایل بوده و بر همین اساس با برپایی مراسم‌های مختلف سعی می‌کنند تا روح اموات را از خود راضی و برای آمرزش و مغفرت آنان دعا می کنند.

ثبت روز برات درفهرست آثار ملی کشور

رئیس حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی گفت:مردم استان در نیمه های ماه شعبان هر سال یعنی در روزهای دوازدهم تا چهاردهم شعبان با برگزاری مراسم مذهبی ویژه‌ای با عنوان برات، یاد و خاطره عزیزان از دست رفته را گرامی می‌دارند.

سید احمد برآبادی در گفت‌وگوبا خبرنگار تسنیم در بیرجند اظهار داشت: دامنه این رسم آنچنان گسترده است که به ماه شعبان در این منطقه ماه برات نیز می‌گویند.

وی گفت: مردم استان در نیمه‌های ماه شعبان هر سال یعنی در روز های دوازدهم تا چهاردهم شعبان با برگزاری مراسم مذهبی ویژه‌ای با عنوان برات، یاد و خاطره عزیزان از دست رفته را گرامی داشته و به یاد مردگان خیرات می‌کنند.

رئیس حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی بیان کرد: برات در خراسان جنوبی مصداقی بر اعتقاد به اصل معاد است که مردم این خطه با انجام اعمال مخصوص به استقبال آن می‌روند، این مراسم به مدت سه روز و با عناوین مختلف برگزار می‌شود و مردم هر روز آن را با بزرگداشت قشر خاصی از مسلمانان برگزار می‌کنند.

وی افزود: برات غریبان، برات اسرا، برات مسافران، برات زنده‌ها و برات مرده ها از عناوینی است که برای این سه روزدر نقاط مختلف استان استفاده می‌شود که از این میان برات مرده‌ها در 14 شعبان و با شور و حال خاصی برگزار می‌شود.

بر آبادی گفت: پخت انواع نان‌های سنتی مانند روغن جوشی، چلبکی، کماچ، ساچ، حلوا و غیره پخش آن در بین مردم به ویژه کودکان از مراسم ایام برات در شهر های گوناگون خراسان است.

رئیس حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی اظهار داشت: در روز 14 شعبان نیز که برات مرده ها شهرت دارد مردم با حضور بر سر قبور خویشاوندان، خواندن فاتحه و پخش انواع شیرینی، شکلات، میوه و نان های سنتی یاد و خاطره عزیزان را گرامی می دارند.

برآبادی افزود: در این روز کسانی که به تازگی عزیزی را از دست داده اند با پهن کردن فرش، خیرات، پخش انواع خوراکی و خواندن روضه یاد و خاطره تازه گذشته را گرامی می‌دارند، قرائت قرآن و فاتحه نیز در این راستا هدیه‌ای است که از سوی مردم نثار روح درگذشتگان می‌شود.

رئیس حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی  بیان کرد: مراسم روز برات به شماره 809 در 4 بهمن ماه 91د ر فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

هزینه 4میلیارد تومانی روز برات در استان خرساان جنوبی

مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) خراسان جنوبی به خبرنگار تسنیم در بیرجند با اشاره به هزینه بیش از 4 میلیارد تومانی روز برات در استان اظهار داشت: تنها در شهرستان بیرجند در روز برات بالغ بر 2 میلیارد تومان هزینه مى‌شود که با این مبلغ مى توان بیش از 850 نوعروس که در صف تهیه جهیزیه هستند راهى خانه بخت کرد.

سیدجواد رضوی به فرهنگ برات اشاره کرد وگفت: با توجه به تأکید دین اسلام مبنى بر یارى خویشان در مرحله اول، همسایگان در وهله دوم و کمک به سازمان هاى خیریه و امداد در مرحله سوم مردم فهیم استان باید با نگاهى واقع بینانه و عارى از تعصب، مخارج این روز رادر مسیر درست کمک به هم نوعان ساماندهى کنند.

وی افزود: 95 هزار و 500 نفر نیازمند و بیش از 1400 بیمار صعب العلاج تحت حمایت این نهاد در استان هستند.

وی بر فرهنگسازى این امر و اجتناب از اسراف وتجمل گرایى از سوى مردم و مسئولان تأکیدکرد و گفت: اگر هزینه‌هاى خیرات روز برات جمع بندى شده و در اختیار افراد نیازمند جامعه قرار گیرد نه تنها بارى از دوش نیازمندان برداشته مى‌شود که شادى روح اموات را نیز به‌دنبال دارد.

انتهای پیام/ ر