ضرورت تشکیل سازمان تغذیه و تربیت اسلامی

به گزارش خبرگزاری تسنیم، حجت الاسلام والمسلمین سید یدالله شیرمردی در یادداشتی با عنوان « ضرورت تشکیل سازمان تغذیه و تربیت اسلامی» نوشته است:

نسبت تغذیه و تربیت در اسلام اظهر من الشمس است. خداوند متعال در آیه 172 سوره بقره میفرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ وَ اشْکُرُوا لِلَّهِ إِنْ کُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُون‏»، اى کسانى که ایمان آورده‏اید! از نعمتهاى پاکیزه‏اى که به شما روزى داده‏ایم، بخورید و شکر خدا را بجا آورید اگر او را پرستش مى‏کنید. این جمله خطاب خاصی است به مومنین که بلافاصله پروردگار متعال بین تغذیه از طیبات که موافق طبع و فطرت سالم انسانى هستند و شکر پروردگار رابطه مستقیم برقرار می نمایند.آیت الله مکارم شیرازی در تفسیر شریف نمونه در مقایسه این آیه با آیه یا ایها الناس کلوا مما فى الارض (آیه 168 سوره بقره ) به دو نکته لطیف اشاره می نمایند: در اینجا مى گوید من طیبات ما رزقناکم (از غذاهاى پاکى که به شما روزى دادیم ...) در حالى که در آنجا مى گفت : مما فى الارض (از آنچه در زمین است ) این تفاوت گویا اشاره به این است که نعمتهاى پاکیزه در اصل براى افراد با ایمان آفریده شده است ، و افراد بی ایمان به برکت آنها روزى مى خورند، همانند آبى که باغبان براى گلها در جویها جارى مى سازد ولى خارها و علف هرزه ها نیز از آن بهره مى گیرند! دیگر اینکه به مردم عادى مى گوید بخورید و پیروى گامهاى شیطان نکنید، ولى به مؤ منان در آیه مورد بحث مى گوید: بخورید و شکر خدا را بجا آرید یعنى تنها به عدم سوء استفاده از این نعمتها قناعت نمى کند، بلکه حسن استفاده را نیز شرط مى شمرد.
همچنین خداوند متعال در آیه 51 سوره مومنون می فرماید: «یَا أَیُّهَا الرُّسُلُ کُلُوا مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّی بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ »،ای پیامبران ، از چیزهای پاکیزه و خوش بخورید و کارهای شایسته کنید که من به کارهایی که می کنید آگاهم. خداوند در این آیه شریفه بین عمل صالح و خوردن و آشامیدن طیبات نسبت مستقیمی را برقرار می نماید و در مقابل خوردن خبائث را مخالف پیشرفت معنوی و تربیتی انسان می داند. در روایات اسلامى نیز مى خوانیم خوردن غذاى حرام جلو استجابت دعاى انسان را مى گیرید، حدیث معروفى که از پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) نقل شده شاهد این مدعى است : مردى خدمتش عرض کرد دوست دارم دعایم مستجاب شود، فرمود: طهر ماکلتک و لا تدخل بطنک الحرام :(غذاى خود را پاک کن ، و از هر گونه غذاى حرام بپرهیز)!
در یک برداشت اجتماعی ذات اقدس اله در این دو آیه رسل و مومنین را تشویق به خوردن از نعمت های پاکیزه خود می نماید و آن را مقدمه ای برای رستگاری تربیتی قلمداد می کند. چرا که تربیت با بیماری سازگار نیست و عقل سالم در بدن سالم است. لقمه ناپاک و حرام تا چهل نسل تاثیرات منفی خود را به جا می گذارد و حتی مانع از شنیدن سخن حق و گزاره های تربیتی می گردد. در صحرای کربلا زمانی سید و سالار شهیدان لب به وعظ و نصیحت می گشود در سپاه خصم ولوله بر پا می شد تا سخن حق شنیده نشود. ایشان فرمودند: وَیلَکُم مَا عَلَیکُم أن تَنصِتُوا إلَیَّ فَتَسمَعُوا قَولِی؛ چرا ساکت نمی شوید تا حرفم را بشنوید؟ اینجا بود که خود حضرت علت را بیان کردند و فرمودند: فَقَدْ مُلِئَتْ بُطُونُکُمْ مِنَ الْحَرَامِ. شکم های شما از حرام پر شده است.
متاسفانه امروزه نیز بسیاری از آثار سوء تربیتی و رفتارهای مذموم در زندگی فردی و اجتماعی محصول غذاهایی است که از محل درآمدهای حرامی ربا، اسراف، کمفروشی و احتکار و ... به دست آمده اند. این در حالی است که اسلام به شدت نسبت به غذایی که انسان مصرف می کند حساس است.قرآن کریم در جایی می فرماید: فلینظر الانسان الی طعامه، ای انسان به غذای خود بنگر و نیز می فرماید: «یا أَیّهَا النّاسُ کُلُوا مِمّا فِی اْلأَرْضِ حَلالاً طَیِّبًا وَ لا تَتّبِعُوا خُطُواتِ الشّیْطانِ»؛ ای مردم از آنچه در زمین است، حلال و پاکیزه را بخورید و از گامهای شیطانی پیروی نکنید. تغذیه از دیدگاه اسلام مقدم بر هر عمل تربیتی است که علاوه بر رشد انسان در تعقل و تفکراتش اثری منفی یا مثبت میگذارد. علم و دانایی و حکمت و عشق جملگی مسبوق به نوع تغذیه انسان است به تعبیر مولوی؛
قمهای کو نور افزود و کمال
آن بود آورده از کسب حلال
علم و حکمت زاید از لقمه حلال
عشق و رقّت آید از لقمه حلال
لقمه تخم است و برش اندیشه‏ها
لقمه بحر و گوهرش اندیشه‏ها 
اما در این بین حکومت اسلامی که بر منهج تربیت ابناء بشر می چرخد و بر پایه تزکیه و رشد معنوی مردم استوار شده است چه وظیفه ای دارد؟ حکومتی که مقدمه دولت ظهور است و رسالتش تدارک مقدمات و تجهیز معنوی و مادی یاران موعود است چه باید انجام دهد؟ آیا با بی تفاوتی به نوع تغذیه مردم می توان مدعی تربیت اسلامی بود؟! 37 سال از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد و در بسیاری از زمینه های تربیتی اقدامات بزرگی صورت گرفته اما چرا مابازای مطلوب و نتایج لازم به دست نیامده است؟ آیا این به دلیل غفلت از تغذیه مومنین نیست؟ حقا و انصافا باید اعتراف کنیم که در چهار دهه گذشته آن گونه که باید و شاید به نقش تغذیه در سلامت جسم و روح مردم توجه نکردیم. ما باید تغذیه مردم را اصلاح می کردیم. طبایع مختلف را می شناختیم و برای شهروندان از دوران دبستان و دبیرستان برنامه ریزی می کردیم. هر کسی باید یک شناسنامه تغذیه داشته باشد. با اصلاح تغذیه به راحتی می توان مانع از بسیاری ناهنجاری ها و اختلالات خلقی و رفتاری شد. برخی همیشه عصبانی اند، عده ای عجولند، عده ای کژخلقند، عده ای بی تفاوتند و عده ای دیگر و ... اینها همه یک ریشه در نوع تغذیه افراد دارد. اگر مطالعه دقیقی در زندان ها روی مجرمینی که اقدام به قتل، سرقت، تجاوز و یا درگیری می کنند انجام دهیم به راحتی می توانیم عوامل تغذیه ای موثر در بروز این رفتارهای ناهنجار را شناسایی کنیم. تربیت اسلامی صرفا با دعوت شفاهی به تقوا ممکن نیست. باید به مردم پرهیزکاری در تغذیه را نیز آموخت. امروز که خداوند به مومنین مکنت داده و به آنها حکومت اسلامی سپرده است ضروری است تا سازمانی تحت عنوان « تغذیه و تربیت اسلامی» تاسیس شود و بالتبع آن دانشگاهی برگرفته از فقه و سیره اهل بیت (علیهم السلام) تشکیل شود  و...
با مطالعه، تحقیق و تدریس در ابعاد مختلف تغذیه و تربیت اسلامی زمینه های لازم برای فرهنگ سازی در این موضوع فراهم گردد. این فرهنگ سازی مانع از بسیاری بیماری های جسمی و ناهنجاری و بزه کاری های اجتماعی می گردد و بخش معظمی از هزینه های متحمل به کشور در درمان و بازپروری اجتماعی را می کاهد. امام رضا (ع) می فرماید: بدن همانند زمین پاک و آماده برای زراعت است که اگر در آبادانی و آب دهی به آن مراقبت شود، به گونه ای که آب، نه بیشتر از نیاز به آن برسد تا آن را غرق کند و نه از اندازه کمتر باشد تا آن را به خشکی گرفتار سازد، آبادانی اش استمرار می یابد و خرمی اش بیشتر می گردد و کشت آن برکت می یابد، اما اگر از آن غفلت شود، به تباهی می گراید و علف هرز در آن می روید. بدن چنین حکایتی دارد و تدبیر آن در خوراک و نوشیدنی، چنین است. پس سامان و سلامت می یابد و عافیت در آن ریشه می گسترد. بنگر که چه چیز با تو و با معده ات سازگار است و تن تو با چه چیز نیرو می گیرد و چه خوردنی و نوشیدنی ای برای بدنت سالم تر است، همان را برای خویش مقرر بدار و خوراک خود گیر. (بحار الانوار ،ج 62 ،ص 310)
تاثیرات تکوینی تغذیه بر نفس و جان انسان، در هوش و حافظه انسان، در رشد حواس پنج گانه انسان و در تعقل و تفکر انسان ضرورت تشکیل سازمان تغذیه و تربیت اسلامی را در مسیر تحقق تمدن اسلامی بر اساس طب اسلامی و فقه اهل بیت (علیهم السلام) بیش از هر زمان دیگری می نماید. این سازمان به عنوان مرجعی برای اصلاح تغذیه عمومی می تواند  زمینه ساز تربیت خواجه نصیرها، ابن سیناها، حافظ ها، حسابی ها، کمال الملک ها و  مفاخر جوانی گردد که تارو پود علمی و هنری و فرهنگی و اقتصادی و سیاسی تمدن نوین اسلامی را تشکیل می دهند.

انتهای پیام/