ساخت حسگر زیستی تشخیص فوری اعتیاد به کوکائین توسط محققان دانشگاه ایلام

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ایلام، به نقل از روابط عمومی دانشگاه ایلام، محمود روشنی اظهار داشت: پژوهشگران دانشگاه ایلام موفق به ساخت نوعی حسگر با سرعت و دقت بالا شده‌اند که قادر است مقادیر بسیار ناچیز کوکائین را در خون افراد تشخیص دهد و هزینه‌های تشخیص را برای مراکز تشخیصی و درمانی به میزان زیادی کاهش دهد.

رئیس دانشکده علوم پایه دانشگاه ایلام و محقق طرح ضمن اعلام ساخت این حسگر در دانشگاه ایلام افزود: کوکائین یکی از اعتیادآورترین و خطرناکترین مواد سوءمصرفی است که مقدار بیش از حد آن می‌تواند موجب بروز مشکلات قلبی، تنفسی و حتی منجر به مرگ شود.

وی گفت: با توجه به اهمیت شناسایی کوکائین، نیاز به یک روش ساده و گزینش‌پذیر است که در مدت زمان کوتاهی بتواند مقدار این ماده را در نمونه‌های سرم خون انسانی به راحتی اندازه‌گیری کند. هدف این پروژه طراحی حسگری بسیار حساس و گزینش پذیر برای اندازه‌گیری و تشخیص کوکائین است.

 عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام افزود: در اندازه ‌گیری کوکائین به روش ‌های مرسوم از دستگاه‌ ها و تجهیزات گران قیمتی از جمله دستگاه‌های HPLC ،GC استفاده می‌شود.

روشنی عنوان کرد: در این روش‌ها، آماده‌سازی و تهیه‌ی نمونه، وقت گیر و پیچیده بوده و زمان زیادی برای اندازه‌گیری نیاز است، همچنین ممکن است فرد معتاد از عوامل بلاک کننده استفاده کرده باشد که تشخیص کوکائین را غیرممکن می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: با حسگر طراحی شده در این طرح، هزینه‌ی آماده سازی و تهیه‌ی نمونه بسیار کمتر است و اندازه‌گیری و تشخیص میزان کوکائین با سرعت بیشتری انجام می‌شود، همچنین به دلیل گزینش پذیری بسیار بالای حسگر، چنانچه فرد معتاد مقدار بسیار کمی کوکائین مصرف کرده باشد و بخواهد با روش‌های غیرمعمول اثر مصرف را بلاک کند، به کمک این کیت تشخیصی نمی‌تواند مصرف خود را کتمان کند. این کیت تشخیصی هیچگونه اثر جانبی نداشته و با داشتن یک قطره از سرم خون فرد معتاد، تشخیص به راحتی انجام می‌شود.

رئیس دانشکده علوم پایه دانشگاه ایلام تصریح کرد: به کمک کیت تشخیصی حاصل، معتادین و مصرف کنندگان کوکائین به راحتی تشخیص داده خواهند شد. سازمان‌هایی چون ستاد مبارزه با مواد مخدر، نیروی انتظامی، پزشکی قانونی، مراکز بهداشتی درمانی و کلینیک‌های ترک اعتیاد می‌توانند از حسگر طراحی شده استفاده کنند.

محقق طرح درمورد نحوه‌ ساخت این حسگر گفت: در طرح حاضر زیست حسگر الکتروشیمیایی بر پایه‌ی تثبیت آپتامر بر روی الکترود کربن شیشه‌ای اصلاح شده با نانوکامپوزیت ساخته شده است. بدین صورت که ابتدا نانوکامپوزیتی از نانولوله‌های کربن چندلایه، کیتوسان و مایع یونی طراحی شده و به دنبال آن توالی DNA (آپتامر) ویژه‌ی کوکائین که در انتهای آن نانوذره نقره متصل است، بر روی سطح قرار گرفته است. کارایی این آپتاحسگر برای اندازه‌گیری کوکائین، توسط روش‌های الکتروشیمیایی مورد بررسی قرار گرفته است.

وی با اشاره به خصوصیات این حسگر افزود: آپتاحسگر الکتروشیمیایی طراحی شده به دیگر مواد مخدر و داروها از جمله متادون، پتیدین، پاراستامول و کدئین حتی در غلظت 200 برابر بیشتر هم هیچ پاسخی نمی‌دهد. این آپتاحسگر قادر است کوکائین را با حد تشخیص 150 پیکومولار در سرم خون انسانی اندازه گیری کند.

روشنی عنوان کرد: با توجه به آمار تأسف بار مصرف دیگر مواد مخدر و همچنین عزم جدی در تشخیص و پیشگیری از اعتیاد، گروه تحقیقاتی ما به دنبال طراحی دیگر حسگرهای مواد مخدر و شناسایی این مواد است.

نتایج این تحقیقات که حاصل همکاری دکتر محمود روشنی، عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام و فائزه شه دوست فرد، دانشجوی دکترای شیمی تجزیه این دانشگاه است، در مجله‌ی Sensors and Actuators B: Chemical منتشر شده است.

انتهای پیام/ ی