چشم انداز نشست ژنو درباره بحران یمن و پیگرد قضایی جنایات سعودی‌ها

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، بر اساس اخبار  اعلام شده قرار است نشست طرف های یمنی در 14  ژوئن برابر با 24 خرداد ماه جاری در ژنو برگزار شود و به مدت 5 روز یعنی درست تا آغاز ماه رمضان ادامه یابد.

انگلیس به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل روز دهم ژوئن برابر با 20 خرداد ماه را برای  این نشست پیشنهاد کرده بود اما با وجود اینکه این کشور در طول بحران  سیاسی و جنگ یمن  در همه صحنه ها اعم از سیاسی ، نظامی و تبلیغاتی در کنار عربستان بوده است اما این کشور از پیشنهاد  انگلیس  استقبال نکرد و لذا با تعیین 14 ژوئن این امکان را برای خود فراهم کرد تا آخرین روز ماه مبارک رمضان به حملات خود به یمن ادامه دهد .

این نشان می دهد که انگیزه و تمایل درونی عربستان برای ادامه حملات به یمن به مراتب بیشتر و قوی تر از توقف حملات و برقراری آتش بس بشردوستانه است .البته اسماعیل ولد شیخ احمد نماینده سازمان ملل در امور بحران یمن پیشنهاد کرده بود نشست ژنو در 28 می برابر با 7  خرداد گذشته برگزار شود اما عبدربه هادی منصور رئیس جمهور مستعفی یمن که در ریاض مستقر است به درخواست عربستان و تحت فشار این کشور خواستار تعویق نشست ژنو شد تا شاید بتواند وضعیت میدانی را به نفع خود تغییر دهد  .به هر حال سوالی که مطرح است اینکه چه عواملی موجب توافق برای برگزاری کنفرانس ژنو و تمایل عوامل عربستان برای شرکت در آن شده است ؟

علل و اهداف برگزاری نشست ژنو درباره بحران یمن

یکی از این عوامل ،تشدید وخامت اوضاع انسانی در یمن است که از حملات بی وقفه عربستان حاصل شده است .طبق گزارش های منتشر شده از آغاز تجاوز هوایی عربستان به یمن در 26 مارس برابر با 6 فرودین ماه تا 5 ژوئن برابر با 15 خرداد یعنی به مدت 70 روز ،حدود 2500 غیرنظامی یمنی کشته و بیش از 8 هزار نفر دیگر زخمی شده اند و در این مدت بیش از 10 هزار باب خانه کاملا ویران شده و 10 هزار باب دیگر آسیب دیده اند و در نتیجه این تخریب ها بیش از یک میلیون نفر دیگر آواره شده اند . علاوه بر این بعد از تجاوز نظامی عربستان ،روند فقر مزمن در یمن  سیر صعودی یافته به گونه ایی که طبق برخی از گزارش ها اکنون بین 12 تا 20 میلیون نفر به کمک های غذایی فوری نیاز پیدا کرده اند .همین آمارهای تکان دهنده کافی است تا جامعه جهانی برای پیشگری از تشدید وخامت اوضاع انسانی وارد عمل شوند و برای برگزاری نشست ژنو دست بکار شوند .

از دیگر عوامل موثر در برگزاری نشست ژنو شکست طرح نظامی عربستان به یمن است و در حالیکه عربستان به همپیمانان غربی و عربی خود قول داده بود که ظرف چند روز کار را در یمن تمام خواهد کرد اما اکنون که جنگ یمن وارد سومین ماه خود شده است نه تنها هیچ پیروزی کسب نکرده بلکه باب حملات تلافی جویانه زمینی یمنی ها را علیه خود گشوده است به گونه ایی که یمنی ها در روزهای اخیر در برخی مناطق تا عمق چند ده کیلومتری خاک عربستان نفود و پیشروی کرده و در برخی از پایگاهها نظامی غنایم گسترده ای همچون انواع تانک و نفربر زرهی نیز بدست آورده اند .در چنین وضعیتی برگزاری نشست ژنو دستکم می تواند این فایده برای عربستان و همپیمانان آن داشته باشدکه اولا جلوی ضرر بیشتر را بگیرد و دوم اینکه پوشش لازم را برای خروج آبرومندانه عربستان از باتلاق یمن فراهم کند .

از طرف دیگر نباید از این واقعیت نیز غافل شد که عربستان بعد از تجاوز نظامی به یمن ، برخلاف تعهداتی که در ائتلاف بین المللی به اصطلاح ضد داعش برای مبارزه با گروههای تکفیری پذیرفته بود برای جبران ناکامی های نظامی خود در یمن بار دیگر به تکفیری ها و در راس آن القاعده یمن متوسل شد و به کمک آنها پیشروی های مقطعی را در برخی مناطق از جمله استان حضرموت ترتیب داد و این مسئله از این جهت برای غرب و آمریکا نگران کننده است که القاعده یمن یکی از خطرناک ترین شاخه های القاعده برای غرب محسوب می شود و لذا آنها از این نگران هستند که ادامه جنگ یمن با کمک به تقویت القاعده دردسرهای جدیدی را برای آنها در اینده ایجاد کند.

بر این اساس آنچه آمریکا را به گفتگو با انصار الله برای متقاعد کردن آن به شرکت در نشست ژنو واداشت و یا پیش از این آن را به همکاری های مشابه در مبارزه با القاعده واداشته بود همین ترس آمریکا از تقویت القاعده در یمن و قدرت انحصاری انصار الله برای مقابله با آن است و همچنانکه حزب الله لبنان نشان داده است که قوی ترین و منحصربه فرد ترین گروه برای مقابله با تکفیری ها و شاخه  های سوری و لبنانی القاعده موسوم به جبهه النصره است انصار الله نیز از یک چنین توان منحصر به فردی در مبارزه با القاعده یمن برخوردار است و همین مسئله موجب می شود که کشورهای غربی علیرغم سمپاتی با عربستان و حمایت علنی از مواضع عربستان در جنگ یمن نتوانند از موقعیت و توان منحصر به فرد انصار الله در مقابله با القاعده یمن چشم پوشی کنند .

نتیجه گیری

مجموعه ای از عوامل انسانی ، سیاسی و نظامی موجب شده است که اسماعیل ولد شیخ احمد نماینده سازمان ملل در امور حل بحران یمن طرف های داخلی این بحران را برای شرکت در نشست ژنو  در 14 ژوئن برابر با 24 خرداد ماه جاری متقاعد کند اما این به مفهوم پایان حملات و تجاوز نظامی عربستان نیست و شواهد موجود نشان می دهد که عربستان علیرغم شکست و ناکامی های نظامی  همانند رژیم صهیونیستی در صدد است تا قبل از برقراری دور جدید آتش بس در ماه رمضان حداکثر استفاده را در جهت استمرار حملات خود داشته باشد.در این میان هر چند ابعاد بشردوستانه و تشدید وخامت اوضاع انسانی ناشی از تجاوز نظامی عربستان به یمن به محملی برای توجیه برگزاری نشست  ژنو تبدیل می شود اما واقعیت این است که متاسفانه ابعاد انسانی در اولویت اول قرار ندارند و چه بسا این اهداف سیاسی و یا  ناکامی های نظامی عربستان و افتادن این کشور در باتلاق یمن است که موجبات برگزاری این نشست را فراهم کرده است .

با اینحال در این تردیدی  نیست که بحران یمن به یک راه حل سیاسی نیاز دارد و برقراری آتش بس بشردوستانه در اولویت اول قرار دارد و از این نظر هر چند در رسیدن به توافق جامع بین طرف های شرکت کننده در نشست ژنو اطمینان جدی وجود ندارد و علت آن ادامه دخالت های عربستان در امور داخلی یمن و سعی آن برای جبران ناکامی های نظامی خود در عرصه سیاسی است اما امکان اجرای آتش بس بشردوستانه همزمان با اغاز ماه مبارک رمضان جدی و محتمل به نظر می رسد تا شاید اندکی از رنج و محنت جنگ زدگان یمنی کاسته شود.

البته در صورتی که  توافقات قبلی یمنی ها مبنای مذاکرات ژنو قرار گیرد در این صورت امکان ایجاد گشایش سیاسی در بحران نیز وجود خواهد داشت اما  هیچکدام از این موفقیت های احتمالی از بار مسئولیت های عربستان در تجاوز نظامی به یمن  و آثار و عواقب آن نمی کاهد و  جنایات جنگی عربستان در تجاوز نظامی به یمن همانند جنایات مشابه اسرائیل در جنگ غزه قابل پیگرد خواهد بود و گذشت زمان از بار مسئولیت حقوقی عوامل ارتکاب این جنایات نخواهد کاست و در این میان یمنی ها با توجه به اینکه برخلاف فلسطینی ها صاحب دولت مستقل و عضو سازمان ملل و سایر سازمان ها و نهادهای منطقه ای و بین المللی هستند لذا از امکان و توان بیشتری برای پیگرد جنایات عربستان در مجامع بین المللی برخوردارند.

انتهای پیام/ر