بلوچستان پاکستان؛ دخالت خارجی و احتمال درگیری گروه‌های ناسیونالیست و افراط‌گراهای مذهبی
خبرگزاری تسنیم: برخی از قدرت‌های خارجی برای کسب منافع و ونفوذ در منطقه با هدف قراردادن ایالت بلوچستان در پاکستان، احتمال درگیری‌بین گروه‌های ناسیونالیست و افراط‌گراهای مذهبی در این ایالت را افزایش داده‌اند.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، ایالت بلوچستان پاکستان از لحاظ جغرافیایی اهمیت استراتژیک دارد و در حال حاضر نیز به دلیل دخالت قدرت‌های خارجی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته که بر وضعیت این ایالت تاثیر گذاشته است.
کارشناسان معتقدند که بلوچستان پاکستان به دو دلیل مورد توجه قدرت‌های جهان قرار گرفته است.
الف: افزایش جاده‌ها، راه آهن و زیرساخت‌ها
ب: افزایش در صادرات نفت و گاز از مسیرهای خلیج فارس و دریای خزر
در مورد اهمیت راه آهن و جاده‌ها با توجه به گذشته‌های دور می‌توان گفت که روسیه و انگلیس دو قدرت قرن‌های نوزده و بیست رقابت شدیدی در منطقه بلوچستان داشتند.
انگلیس بر شبه قاره (هند و پاکستان) مسلط شد در حالی که روسیه نیز به دنبال تسلط بر مناطق شرقی شبه قاره بود.
مقامات انگلیسی معتقد بودند که در نتیجه ارتباط با آسیای مرکزی به وسیله ایجاد جاده و راه آهن، می‌توان روسیه را شکست داد.
به نظر این کشور توسط راه آهن و ساخت جاده‌ها می‌توان از مسیر آسیای مرکزی به شبه قاره هند و پاکستان رسیدگی شود و انگلیس را از منطقه اخراج کند.
به گزارش «شیعت نیوز» انگلیس پس از حضور در ایران و افغانستان پروژه گسترش بیشتر راه آهن در منطقه را لغو کرد و به خاطر جنگ جهانی اول نیز پروژه راه آهن را در زاهدان ایران متوقف کرد همانطور که در منطقه «تورخم» افغانستان نیز چنین کاری را انجام داده بود.
انگلیس خواستار گسترش پروژه راه آهن تا آسیای مرکزی بود در حالی که روسیه تکمیل جاده «سالنگ» را ادامه می‌داد اما پس از مدتی در افغانستان شکست خورد و این کشور را با بدنامی تخلیه کرد.
اهمیت مسیرهای زمینی در حال حاضر بیش از پیش افزایش یافته و موقعیت آن نیز به عنوان «پل» در میان شمال و جنوب واقع شده است.
هند و چین اکنون دو قدرت جهانی در منطقه محسوب می‌شوند و رقابت شدیدی را در سطح جهان آغاز کرده‌اند. چین به همین خاطر مسئولیت تکمیل بندر «گوادر» در پاکستان را به عهده گرفته و از سوی دیگر، هند نیز قصد همکاری و گسترش بندر «چابهار» ایران را را دارد.
هند می‌خواهد تا بندر چابهار در حدی گسترش یابد که کشتی‌های اقیانوس پیما نیز در این بندر لنگر اندازند و به وسیله راه آهن، ارتباطی با افغانستان و آسیای مرکزی برقرارشود تا از این مسیر، صنایع خود را به روسیه و اروپا صادر کند.
چین به همین خاطر تکمیل پروژه «راهرو اقتصادی پکن- اسلام‌آباد» را آغاز کرده تا گوادر را با «کاشغر» در ایالت «سین کیانگ» متصل کند.
چین با این پروژه، مسیری تا «هندوکش» و «قراقرم» را آماده خواهد کرد.
اما پرسش مهم در این مورد این است که آیا آمریکا و روسیه در مورد این تحولات سکوت کرده‌اند؟
روسیه با ادامه تلاش‌های خود در رابطه با انتقال انرژی؛ بدنبال تکمیل خطوط لوله گاز «تاپی» و «صلح» تا گوادر است. خط لوله گاز تاپی از مسیر ترکمنستان و حط لوله گاز صلح ایران از مسیر «عسلویه» به گوادر ساخته خواهند شد تا هند و چین با گسترش این خطوط، به نیازمندیهای انرژی خود رسیدگی کنند.
این در حالی است که مسیر این دو خط لوله گاز از ایالت بلوچستان پاکستان می‌گذرد بنابراین، اهمیت این منطقه دو برابر می‌شود و احتمال زیادی است که رقابت قدرت‌های جهانی از این لحاظ تشدید شود.
رقابت قدرت‌های جهانی به این دلیل نیز افزایش خواهد یافت که برخی مناطق بلوچستان دارای سواحل طولانی هستند و ساحل «مکران» در این خصوص نیز از اهمیت استراتژیک ویژه‌ای برخوردار است.
سواحل مکران از «جاسک» در «هرمزگان» تا شمال کراچی ادامه دارد و به همین خاطر نیز بر اهمیت استراتژیک بندرهای گوادر و چابهار افزوده‌اند.
رئیس جمهور چین در دیدار اخیرش از پاکستان سرمایه‌گذاری 46 میلیارد دلاری را در پروژه‌هایی موسوم به راهرو اقتصادی پکن و اسلام‌آباد انجام داد و در عین حال وزیر حمل و نقل هند نیز در سفر به تهران در مورد سرمایه‌گذاری در چابهار ابراز آمادگی کرده است.
این موارد نشان می‌دهند که مناطق ذکر شده در نظر قدرت‌های جهانی مهم هستند
سرمایه‌گذاری چین و هند در گوادر و چابهار تنها تا به امور توسعه محدود نیست بلکه تاثیرات سیاسی و امنیتی را نیز درپی خواهد داشت.
شکی نیست که سرمایه‌گذاری گسترده چین در پاکستان همه منطقه را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
پاکستان در حالی که هند را به حمایت از گروه‌های جدایی طلب بلوچستان این کشور متهم می‌کند؛ چنین اتهاماتی علیه آمریکا را نیز به طور محرمانه ابراز کرده است و این واقعیت نیز درحالی آشکار شده که آمریکا باوجود روابط حسنه و طولانی مدت با پاکستان، نگاه خود را با صرفنظر از این کشور، بسوی هند تغییر داده است.
پاکستان در حال حاضر در نظر آمریکا از اهمیت ویژه‌ای مانند دوران جنگ سرد برخوردار نیست.
سیاست آمریکا در قبال پاکستان در حالی بسوی حمایت از هند تغییر یافته که این کشور ثبات بیشتر سیاسی نسبت به پاکستان دارد و همچنین بدنبال نفوذ بیشتری در منطقه است بنابراین، تمایل اسلام‌آباد بسوی چین افزایش یافته تا به نوعی با آمریکا مقابله کند.
کارشناسان می‌گویند که به نظر دوستی‌های کشورهای جنوب آسیا در حال تغییر است و در آینده رفقای سنتی ممکن است به رقابت و دشمنی به یکدیگر سوق یابند.
همچنین می‌توان در مورد روسیه گفت که بدلیل اختلافات این کشور با آمریکا و اروپا در مورد بحران «اوکراین» به کشور چین نزدیک شود و در حال حاظر نیز بدنبال تقویت روابط دوستانه با ایران و پاکستان است.
بنابراین بلوچستان پاکستان در بین این رقابت‌های خارجی با خطر مواجه است و حتی رقابت نظامی و ایدئولوژیک را در پی خواه داشت.
بلوچستان پاکستان از یک طرف با ناسیونالیست‌ها و از سوی دیگر نیز با افراط‌گراهای مذهی رو به رو است.
گروه‌های جدایی طلب ناسیونالیست بلوچ در ایالت بلوچستان، متهم به حمایت از هند هستند و احتمال دارد که دولت اسلام‌آباد با حمایت از افراط‌گراهای مذهبی به اهداف خود در مقابل هند دست یابد اما تجربه نشان داده که گروه‌های افراطی حتی دست حمایت کنندگانشان را قطع کرده‌اند.
با توجه به موارد گفته شده، می‌توان نتیجه گرفت که ایالت بلوچستان پاکستان وارد مرحله جدیدی از تغییرات و اتفاقات خواهد شد و محلی نیز برای رقابت قدرت‌های جهانی در منطقه خواهد شد و بندر گوادر مرکز این رقابت است.
بنابراین اگر پاکستان بلوچ‌های این ایالت را تحت کنترل نگیرد و خواسته‌های آن‌ها را برآورده نکند، احتمال تبدیل شدن این ایالت به میدان جنگ گروه‌های ناسیونالیست و افراط گراهای مذهبی با حمایت قدرت‌های خارجی وجود دارد.
انتهای پیام/پ
