افزایش جمعیت سالمندی پیامد کاهش باروری

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، سیاست تنظیم جمعیتی در شرایطی که اوضاع اقتصادی خانواده‌ها تحت تأثیر مسائل حاکم بر کشور در حال رکود و شرایط فرهنگی زندگی خانواده‌ها در حال تغییر و پیش به‌سوی گرایش‌های نوین بود، با استقبال قابل توجه خانواده‌ها روبه‌رو شد و امروز شاهد بروز بحران کاهش جمعیتی و سالمندی در کشور هستیم و به‌عنوان زنگ خطر مورد هشدار قرار گرفته است.

امروز دیگر سیاست افزایش جمعیتی با توجه به شرایط سختی که بر زندگی اقتصادی و اجتماعی حاکم شده است بدون حمایت و مشوق‌های لازم عملیاتی نمی‌شود چرا که در شرایط کنونی از مجموع هر خانواده پنج‌نفره باید چهار نفر کار و فعالیت کنند تا یک نفر بتواند با شرایط لازم به روند عمومی زندگی خود ادامه دهد.

از طرفی دیگر سطح توقعات خانوارها از زندگی بسیار بالا رفته است و تحت هر شرایطی قائل به تشکیل زندگی مشترک و فرزندآوری نیستند، در این راستا لازم است سیاست‌ها و استراتژی‌های لازم و مختص شرایط حاکم تبیین شود تا زوج‌های جوان با فراغ بال بیشتری اقدام به تولید نسل کنند.

البته گاهی فرار مسئولیت از تشکیل خانواده و تربیت فرزند با توجه به آسیب‌های اجتماعی که در جامعه نمود عینی پیدا کرده است و همچنین شرایط سخت تأمین مخارج زندگی سبب شده است که تمایل به ازدیاد نسل در خانواده‌ها کمتر شود و مسئله فرزندآوری در جامعه منجر به یک معضل شود.

فارغ از مسائل مربوط به رشد جمعیتی امروز افزایش تعداد افراد در سنین بالا در وضعیت اضطرار گرفته است چرا که با کاهش رشد جمعیتی، جمعیت به‌سمت سالخوردگی پیش می‌رود و جامعه خالی از جوانان پویا و فعال می‎شود و اهداف توسعه‌ای کشور با مشکل روبه‌رو می‌شود.

براساس اظهارات مسئول بهداشت خانواده مرکز بهداشت شهرستان همدان از مهمترین برنامه‌ها و استراتژی‌هایی که طبق تأکیدات مقام معظم رهبری در دستور کار قرار گرفته است بحث افزایش نسل مبتنی بر افزایش نرخ باروری سالم در جامعه است که در این راستا طرح مورد نظر تهیه شده است.

مژگان حسینی افزود: برای عملیاتی شدن طرح افزایش نرخ باروری سالم باید حساسیت لازم بین مسئولان و خانواده‌ها ایجاد شود تا از رشد جمعیت متعادل و هماهنگ بهره‌مند شویم.

وی تصریح کرد: طول باروری در یک زن سنین 15 تا 45 سالگی فعال است که در صورتی در این زمان باروری از 2 یا 3 فرزند بهره‌مند شود نرخ باروری در کشور و استان به 2.1 درصد که همان حد جایگزینی نسل است، می‌رسد و نرم جمعیت حفظ می‌شود.

نرخ باروری در همدان کمتر از حد جایگزینی نسل است

مسئول بهداشت خانواده مرکز بهداشت شهرستان همدان با اشاره به اینکه اکنون نرخ باروری کل در همدان کمتر از حد جایگزینی نسل است، بیان کرد: برنامه تنظیم خانواده در سال 74 به‌سبب جهش رشد جمعیتی در دستور کار قرار گرفت و علاوه بر آن عوامل دیگری از جمله مسائل مالی، اقتصادی، فرهنگی و تحصیلی سبب شد رشد جمعیت کاهش یابد و به‌تبع آن نرخ باروری نیز سیر نزولی پیدا کند.

وی افزود: با توجه به برنامه افزایش جمعیتی که در دستور کار قرار گرفته است نرخ باروری در همدان که تا سال‌های 89 تا 91 در پائین‌ترین حد خود یعنی 1.9 درصد قرار داشتند در سال گذشته به 2.7 درصد رسیده است، در این راستا نرخ باروری در همدان روند صعودی در پیش گرفته است.

حسینی با اشاره به معضلات کاهش جمعیتی گفت: میانگین سن ازدواج بین مردان به 26.7 و در زنان به 23.4 رسیده است و همچنین اکنون 11میلیون دختر و پسر در آستانه ازدواج در کشور داریم که تعداد کثیری از این دختران دوران سن باروری خود را گذرانده‌اند.

وی افزایش فاصله فرزندآوری را از دیگران بحران‌های کاهش نرخ باروری برشمرد و عنوان کرد: متأسفانه زوجین فاصله بین ازدواج و تولد فرزند اول را به بیش از 3.5 سال و فاصله بین تولد فرزند اول تا دوم را به پنج سال رسانده‌اند.

مسئول بهداشت خانواده مرکز بهداشت شهرستان همدان افزود: روند صعودی رشد طلاق نیز در کاهش نرخ باروری تأثیر بسزایی دارد و از طرفی نرخ بالای بیکاری سن‌های فعال و پویای جامعه که منجر به عدم تشکیل خانواده می‌شود نیز در بر هم زدن تعادل جمعیتی بسیار مؤثر است.

افزایش ناباروری سبب کاهش جمعیت

وی با اشاره به اینکه ناباروری 3میلیون زوج در کشور وجود دارد، بیان کرد: نرخ ناباروری در دنیا بین 12 تا 15 درصد و در کشور ما 2.2 درصد است که 19.9 درصد در مناطق شهری و 22 درصد در روستاها مشاهده شده است.

حسینی افزود: سالانه بین 150 تا 350هزار مورد سقط در کشور انجام می‌شود که تعداد محدودی از آنها دلایل پزشکی داشته است و 20 تا 36 درصد مربوط به مسائل اقتصادی و پنج درصد تداخل تحصیل بوده است.

وی تأکید کرد: در صورتی که به‌میزان 10 درصد جمعیت افراد بدون همسر بر اثر فوت، 10 درصد جمعیت افراد مجرد و 10 درصد افراد بدون همسر بر اثر طلاق را کاهش دهیم میزان نرخ باروری به 2.6 درصد می‌رسد.

مسئول بهداشت خانواده مرکز بهداشت شهرستان همدان نسبت به گرایش استان به‌سمت جمعیت سالمندی هشدار داد و گفت: 9.8 درصد جمعیت شهرستان همدان در سن بالای 60 سال قرار دارند در این راستا در 10 سال آینده با جمعیت پیری روبه‌رو می‌شویم و باید از هم اکنون شرایط برای زندگی سالمندان توسط ارگان‌های مربوطه فراهم شود.

هر پنج ازدواج در همدان یک مورد منجر به طلاق می‌شود

مدیرکل ثبت احوال استان همدان با اعلام هشدار نسبت به رشد جمعیت و نرخ باروری در استان همدان اظهار داشت: به‌منظور افزایش نرخ باروری باید زوج‎های جوان فاصله زمانی فرزندآوری را از پنج سال کاهش داده و به یک سال برسانند چرا که در سال‎های آینده همدان با جمعیت پیر مواجه است.

عبدالله مقصودی‎فر افزود: افزایش سن ازدواج، مشکلات اقتصادی زوج‎های جوان، عدم تمایل زوج‎ها به فرزندآوری، نگرش تک‎فرزندی، مهاجرت و سقط جنین از عواملی هستند که سبب کاهش نرخ باروری در استان و کشور شده‎اند.

وی با اشاره به وضعیت وقایع ازدواج و طلاق بیان کرد: هر شبانه‌روز 54 واقعه ازدواج در استان همدان به ثبت می‎رسد اما در مقابل از هر پنج ازدواج حداقل یک مورد به طلاق منجر می‎شود.

مدیرکل ثبت احوال استان همدان با بیان اینکه همدان در روند طلاق رتبه شانزدهم کشور را دارد، تصریح کرد: نرخ باروری در کشور 1.6 درصد است، همچنین بیشترین سن باروری در مادران بین سن 25 تا 29 سال اتفاق می‌افتد، به این معنی که 31 درصد ولادت‌ها 25 تا 29 سال در خانم‌ها به وقوع می‌پیوندند.

وی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر تغییرات عمده جمعیتی در شهرستان همدان رخ داده است و در مقابل شهرستان تویسرکان با رشد منفی جمعیتی مواجه است، گفت: افزایش سن ازدواج از معضلاتی است که اکنون کشور با آن مواجه است، چرا که خطر سقط جنین و کاهش باروری را به‌دنبال دارد و همچنین افزایش طلاق نیز سبب کاهش باروری در جامعه می‌شود.

به گزارش تسنیم، با توجه به اینکه شرایط اقتصادی، فرهنگی، بیکاری و تحصیلی به‌عنوان مانع رشد جمعیتی شناخته شده‌اند باید متناسب با روند تأثیرگذاری هریک از این عوامل بر تثبیت بنیان خانواده برنامه مدونی تبیین شود و با فرهنگ‌سازی جامعه را به‌سمت پیشبرد اهداف سوق داد تا در آینده معضل کاهش جمعیتی و سالمندی مسیر توسعه جامعه را تحت تأثیر قرار ندهد.

گزارش از الهام خلیلی‌خو

انتهای پیام/ج*