رئیس‌جمهور پیشین ترکیه درگذشت + زندگینامه
خبرگزاری تسنیم: سلیمان گوندوغو دمیرل، نهمین رئیس‌جمهور ترکیه و نخست‌وزیر هفت دولت این کشور ، در سن ۹۰ سالگی درگذشت.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، سلیمان دمیرل، که هفت بار به عنوان نخست‌وزیر ترکیه برگزیده شده بود، و زمانی که این کشور در خشونت، سقوط اقتصادی و حکومت نظامیان غلتیده بود در بالاترین سطوح سیاسی فعالیت کرده بود، صبح امروز (چهارشنبه) در آنکار درگذشت. وی در زمان مرگ 90 سال داشت.
بیمارستان گووَن در پایتخت ترکیه در بیانیه‌ای مرگ وی را تأیید کرد.
زندگی سیاسی دمیرل بیش از نیم قرن ادامه داشت و وی پس از چندین نخست‌وزیری به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد.
دمیرل بسته به وضعیت می‌توانست یک ترقی‌خواه متمایل به اروپا یا یک مخالف شدید افکار متفاوت باشد. وی در چندین نوبت نهضتی مشترک با سوسیال دموکرات‌ها، اسلام‌گراها و یا فاشیست‌های دست راستی قبرس به راه انداخت. دمیرل دو بار طی کودتا از کار برکنار شد اما هیچگاه نقش نظامیان را در عرصه سیاسی ترکیه زیر سؤال نبرد.
رئیس‌جمهور پیشین یک سیاستمدار محبوب و سخنگویی پرشور بود که به دلیل دانش جامعی که درباره ترکیه داشت مورد ستایش قرار می‌گرفت. گفته می‌شد وی می‌تواند در هواپیمایی سوار شده و از فراز آسمان شهردار هر روستای ترکیه که از فرازش عبور می‌کند را نام ببرد.
سلیمان گوندوغو دمیرل - نام خانوادگی وی به معنی دست آهنین است - در 1 نوامبر 1924 در اسلام‌کوی در جنوب غربی ترکیه دیده به جهان گشود. فرودگاه اسپارتا، مرکز استان، و نیز دانشگاه محلی به یاد وی نامگذاری شده است.
دمیرل نوجوان در دوران پیشاهنگی
وی نیز به مانند چندین رهبر دیگر وقت ترکیه به عنوان یک مهندس آموزش دید. او بر ساخت سدهای بسیاری نظارت کرده و در 31 سالگی مدیر کل "پروژه‌های هیدرولیک دولتی" شد. وی بعدها لقب "سلطان سدها" را گرفت.
دمیرل در سال 1954 اولین ترکی بود که برای برنامه آیزنهاور انتخاب شد، برنامه‌ای که رهبران در حال ظهور را برای چند ماه برای حضور در کلاس‌ها و سمینارها به آمریکا دعوت می‌کرد.
سلیمان سال‌ها نمایندگی شرکت آمریکایی مهندسی و ماشین‌آلات موریسون کنودسن را بر عهده داشت، فعالیتی که باعث شد برخی چپ‌گراها به وی لقب "موریسون دمیرل" را بدهند.
دمیرل و همسرش نظمیه
پس از کودتای 1960، جاه‌طلبی‌های سیاسی دمیرل توسط فرماندهان نظامی که قصد داشتند دولت را تحویل غیرنظامی‌هایی دهند که می‌توانستند کنترل کنند، تشویق شد. وی در سال 1965 و در 40 سالگی به عنوان جوانترین نخست‌وزیر ترکیه انتخاب شد.
دمیرل، شاید بیمناک از سرنوشت عدنان مندردس، نخست‌وزیری که توسط نظامی‌ها سرنگون شده و به دار آویخته شد، همکاری نزدیکی به نظامیان قدرتمند انجام داد. اما هنوز کشور در خشونت غوطه‌ور بود، گروه‌های سیاسی دست به ترور، بمب‌گذاری و آدمربایی می‌زدند.
در 12 مارس 1971، ائتلاف دمیرل از هم پاشید و اربابان نظامی به وی دستور دادند دولتی تشکیل دهد که "وضعیت هرج و مرج گونه کنونی را پایان دهد." وی همان روز استعفاء داد و نظامی‌ها بار دیگر قدرت را در اختیار گرفتند.
دمیرل در کایسری سوار بر کالسکه
پس از اینکه حکومت غیرنظامی‌ها بار دیگر در اواخر دهه 1970 بر سر کار آمد، دمیرل سه بار به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شد. در دوران زمامداری وی بود که ترکیه در بحران اقتصادی فرو رفت. مدیریت نامناسب بدهی‌های خارجی، همراه با تأثیر قیمت فزاینده نفت منجر به تورم سه رقمی، افزایش شدید بیکاری و وضعیت وخیم تولیدات صنعتی گشت. یک دهه طول کشید تا ترکیه تحت رهبری نخست‌وزیر تورگوت اوزال، مرشد سابق دمیرل، توانست تغییراتی ساختاری پدید آورد که بنیان شکوفایی کنونی این کشور هستند.
پس از اینکه نیروهای نظامی سومین کودتا را در سال 1980 ترتیب دادند، فعالیت سیاسی دمیرل و سایر رهبران احزاب ممنوع شد. این ممنوعیت در سال 1987 لغو شدند و دمیرل بار دیگر در سال 1991 به عنوان نخست‌وزیر ترکیه انتخاب شد.
دو سال بعد، اوزال، رئیس‌جمهور وقت، در پی حمله قلبی درگذشت و دمیرل به جای وی به عنوان نهمین رئیس‌جمهور ترکیه برگزیده شد. زمانی که دوره زمامداری وی در سال 2000 به پایان رسید، سعی کرد قانون اساسی را تغییر داده و بار دیگر به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد، تلاشی که با شکست توأم شد.
دو سیاستمداری که پس از چندین دور نخست‌وزیری به ریاست‌جمهوری رسیدند
در آن زمان، بسیاری از ترک‌های جوان‌تر دمیرل را یک چهره سیاسی بدنام می‌پنداشتند. زمانی که پارلمان اصلاحیه وی را رد کرده و به زندگی سیاسی‌اش پایان داد، عمر مادرا، یک تحلیلگر چپ‌گرا، در ستون روزنامه‌ای مطلبی دو کلمه‌ای نوشت: "من خوشحالم." بقیه ستون خالی بود زیرا همه ترک‌ها دلیل شادی وی را می‌دانستند.
دمیرل و نظمیه، همسرش که در سال 2013 درگذشت، هیچ فرزندی نداشتند.
یاووز بایدار، یک تحلیلگر مسائل ترکیه، می‌گوید: "وی همیشه اسرارآمیز، غیرشفاف و به شدت دفاعی بود. وی نمونه بارز یک سیاستمدار شرقی با لعاب غربی بود، که بیشتر شبیه سیاستمداران آسیای مرکزی بود تا اروپای جنوب شرقی، چهره‌ای محلی که عامدانه از جهانی‌شدن دور ایستاد."
انتهای پیام/
