عوامل ناکامی اولین نشست ژنو درباره یمن

 به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری  تسنیم، اولین نشست گروههای یمنی در ژنو در حالی پایان یافت که  شرکت کنندگان در این نشست نتوانستند به توافقی مکتوب برای پایان دادن به درگیری‌ها دست یابند. از اینرو بلافاصله بعد از پایان این نشست حملات هوایی عربستان به یمن که در روزهای اخیر تا حدودی کاهش یافته بود دوباره افزایش یافت؛ ضمن آنکه حملات تروریستی القاعده نیز (که در خلاء ورود نیروی نظامی عربستان به خاک یمن نقش پیاده نظام را برای دولت ریاض ایفاء می ‌ند ) علیه مساجد  شیعیان و همچنین اهداف غیرنظامی و یا کمیته‌های انقلابی به رهبری انصارالله  از سرگرفته شد و ده‌ها نفر دیگر از مردم این کشور را قربانی کرد.

حال سوال این است که چه عواملی موجب شد دستکم نشست ژنو در این مقطع زمانی نتواند به نتیجه برسد و صلح و آرامش را برای مردم جنگ زده این کشور به ارمغان آورد آنهم در حالی که به گفته سخنگوی سازمان ملل بیش از 80 درصد جمعیت یمن یعنی قریب به 21 میلیون نفر به کمک‌های غذایی فوری نیاز دارند که این مسئله با آغاز ماه مبارک رمضان و فصل گرما مصیبت‌های طاقت فرسایی را بر مردم این کشور تحمیل کرده است.

عوامل موثر در ناکامی نشست ژنو

یکی از این عوامل مهم مانع تراشی‌ها و سنگ اندازی‌های عربستان بود که حتی قبل از آغاز نشست شروع شده بود و در نتیجه همین سنگ اندازی ها بود که  هیات اعزامی از صنعا پایتخت یمن که نمایندگان کمیته‌های مردمی به رهبری انصار الله و حزب  کنگره ملی به رهبری علی عبد الله صالح رئیس جمهور پیشین را شامل می‌شد ،نتوانست درمراسم افتتاحیه کنفرانس ژنو شرکت کند و لذا در نشست افتتاحیه که با حضور دبیر کل سازمان ملل و نمایندگان 15 عضور شورای امنیت برگزار شد تنها هیات یمنی که از ریاض عازم ژنو شده بود ، حضور یافت و این دقیقا همان هدفی بود که عربستان انتظار آن را داشت و با ایجاد تاخیر عمدی در هواپیمای حامل هیات‌های یمنی مانع از حضور به موقع آنها در مراسم افتتاحیه شد.

مانع تراشی عربستان تنها به این مباحث شکلی محدود نمی‌شود بلکه این کشور تلاش داشت دستور کار مورد نظر خود را به کنفرانس ژنو تحمیل کند تا در پرتو آن به اهدافی که از طریق نظامی دست نیافته است، جامه عمل بپوشاند. نگاهی به محتوای طرح 7  بندی سازمان ملل این نکته را بهتر نشان می‌دهد :

محور اول، برقراری آتش بس فوری، نظارت بر آن و عقب نشینی گروههای درگیر بر اساس قطعنامه 2216 شورای امنیت سازمان ملل.

محور دوم، ایجاد تسهیلات برای امدادگران و سازمان های امدادرسان، ادامه بازرسی محموله های کمک و نظارت بر آن توسط سازمان ملل.

محور سوم، عقب نشینی طرف های درگیر از مناطق درگیری و اتخاذ تصمیمات اجرایی برای مبارزه با تروریسم.

محور چهارم، ادامه بازرسی های سازمان ملل از محموله های تجاری وارداتی در گذرگاه های یمن

محور پنجم، افزایش تلاش های فرستاده سازمان ملل برای برقراری آتش بس و عقب نشینی ها بر اساس قطعنامه 2216 شورای امنیت سازمان ملل

محور ششم، تاکید بر رعایت قوانین حقوق بشری و محافظت از شهروندان عادی و افزایش کمک های انسان دوستانه

و محور هفتم، برقراری گفتگوهای سیاسی در یمن به واسطه فرستاده سازمان ملل.

همچنانکه ملاحظه می‌شود جای جنایات جنگی عربستان در حملات یکجانبه خود به اهداف غیر نظامی در یمن خالی است و هیچ اشاره‌ای به مسئولیت‌های تجاوز یکجانبه عربستان نشده است و در آن از عبارت آتش بس استفاده شده که مسئولیت برابر را برای دو طرف در نظر می‌گیرد. علاوه بر این در این طرح هیچ محدودیتی  برای فعالیت القاعده و استفاده ابزاری عربستان از این گروه تروریستی در یمن دیده نمی‌شود و حتی یکبار هم نه حملات هوایی عربستان و نه  حملات انتحاری القاعده محکوم نشده است.

از طرف دیگر قطعنامه 2216 در حالی دوبار در طرح پیشنهادی سازمان ملل مورد تاکید قرار گرفته است که شرایط میدانی حاکم بر تصویب این قطعنامه کاملا عوض شده؛ چرا که هم کمیته‌های مردمی به پیشروی‌های در مناطق مختلف یمن در برابر نیروهای القاعده و وابسته به دولت مستعفی عبدربه دست یافته‌اند و هم اینکه با دست زدن به حملات موشکی تلافی جویانه  قدرت بازدارندگی خود را تقویت کرده‌اند و این پیام را به  سران سعودی رسانده‌اند که دیگرحملات هوایی آنها را بی پاسخ نخواهند گذاشت.

با در نظر گرفتن این موارد می‌توان از  تاثیر پذیری سازمان ملل از مواضع و رویکردهای تحمیلی و مداخله جویانه عربستان در مذاکرات گروه‌های یمنی و همچنین از سکوت  کشورهای غربی در برابر آن به عنوان یکی دیگر از عوامل  نرسیدن به توافق در نشست ژنو نام برد.  

نتیجه گیری

با آسیب شناسی عوامل موثر بر  به نتیجه نرسیدن مذاکرات گروه‌های یمنی در این مرحله از مذاکرات ژنو می توان گفت که هر گونه پیشرفت در مذاکرات مربوط به حل بحران یمن  به سه عامل بستگی خواهد داشت : نخست پایان مداخلات عربستان در این گفتگوهاست که در وضعیت کنونی هیچ نشانه‌ای از آن دیده نمی‌شود و شاخص های موجود حاکی از این است که این کشور با استفاده از  دلارهای نفتی طرف‌های بین المللی را به سکوت واداشته است و اکنون با  استفاده از همین اهرم در صدد مقابله با نقش آفرینی روسیه بر آمده است و به نظر می‌رسد سفر غیرمنتظره اخیر محمد بن سلمان وزیر دفاع و جانشین ولیعهد عربستان (که فرمان تجاوز به یمن را صادر کرد ) به روسیه که همزمان با  ناکامی نشست ژنو صورت گرفت ، گامی در این راستا بوده است.

فاصله گیری نماینده سازمان ملل از مداخلات و دستورکار القایی عربستان و اتخاذ  مواضع مستقلانه در این زمینه و همچنین اتخاذ رویکرد مشابه از سوی کشورهای غربی از دیگر الزامات لازم در این زمینه محسوب می‌شود. در مجموع هر چند نشست ژنو به توافق جامع دست نیافت اما همینکه طرف‌های یمنی را دور هم جمع کرد گامی به جلو محسوب می‌شود و اصرار همه طرف‌ها بر ادامه و از سرگیری مذاکرات نشان می‌دهد که  هیچ راهی جز مذاکره برای حل بحران وجود ندارد.

انتهای پیام/