دومین قطب پرورش شتر کشور در انتظار سرمایه‌گذاری بخش خصوصی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند،  پرورش شتر در کشور سابقه‌ای دیرینه دارد و گذشتگان از دیرباز از کرک، مو، شیر و گوشت شتر استفاده می‌کردند.

خراسان جنوبی سومین استان بیابانی کشور با داشتن آب و هوای گرم و خشک زمینه را برای پرورش شتر فراهم کرده است و این استان، استانی محروم شناخته شده اما از توانمندی و قابلیت زیادی برخوردار است.

صنعت شترداری فواید بسیار زیادی دارد که عواید زیادی را نصیب بهره برداران خود می‌کند و از پوست، گوشت، شیر، کرک، و کوهان شتر می‌توان استفاده کرد و استفاده از هرکدام از این موارد می‌تواند صنعت پرورش شتر را به صنعتی سودآور تبدیل کند.

اما در حال حاضر این امر مورد غفلت مسئولان استانی قرار گرفته است و در حال حاضر پرورش شتر به صورت سنتی در بیابان‌های خراسان جنوبی رواج دارد و فرآورده‌های شتر مانند شیر و دوغ این حیوان کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خشکسالی که چندین است گریبانگیر خراسان جنوبی شده است و از باران خبری نیست، چشمه‌ها، قنات‌ها در کم آبی به سر می‌برند و باکاهش آب‌های سطحی و سفره‌های زیر زمینی مواجه هستیم و در چنین شرایطی پرورش شتر که کمترین هزینه ممکن برای نگهداری دارد و این حیوان بی ارزشمندترین گیاهان را از نظر تغذیه ای استفاده کرده و آن را تبدیل به انرژی می‌کند و در شرایط کم آبی این حیوان تا مدت‌ها نیاز به هیچ آبی ندارد.

علی عباسی یکی از شترداران خراسان جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند، اظهار داشت: پرورش شتر به صورت سنتی انجام می‌شود که در این راستا درآمد ناچیزی برای شترداران دارد و ما برای تأمین آبشخور شتر با وجود خشکسالی‌های اخیر با مشکل مواجه شدیم که مسئولان استان باید به فکر چاره باشند تا مجبور نباشیم به دلیل کمبود آب برای شتر این حیوان را ذبح کنیم.

مراد کاظمی یکی دیگر از شترداران خراسان جنوبی نیز اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین مشکلات ما در زمینه شتر این است که دامپزشکی خراسان جنوبی اجازه نمی‌دهد شتر خود را به استان‌های دیگر به فروش برسانیم و نمی‌شود حتی من که شتردار نهبندان هستم با شتردار طبسی شترهای خود را خرید و فروش کنیم و نمی‌توانیم گوشت شتر خود را به استان‌های دیگر خودمان به‌فروش برسانیم و این در حالی است که استان‌های دیگر مانند اصفهان تمایل دارند گوشت شتر ما را به بالاترین قیمت از شخص بهره‌بردار خریداری کنند.

کاهش 10 درصدی جمعیت شتر خراسان جنوبی به دلیل خشکسالی

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند، اظهار داشت: در حال حاضر بالغ بر 29 هزار و 400 نفر شتر در خراسان جنوبی موجود است و در سال گذشته نزدیک به 740 تن گوشت شتر به ارزش 185 میلیارد ریال در خراسان جنوبی تولید شد.

هاشم ولی‌پور مطلق افزود: با توجه به خشکسالی‌های اخیر جمعیت شتر استان 10 درصد کاهش یافته است و خراسان جنوبی رتبه دوم در تولید پرورش شتر را در کشور دارد و گوشت تولیدی شتر خراسان جنوبی به استان‌های تهران، کرمان، یزد، اصفهان و خراسان رضوی نزدیک به 500 تن در سال صادر می‌شود.

وی اظهار داشت: در حال حاضر تعداد 14 واحد به ظرفیت 551 نفر دارای پروانه بهره برداری در زمینه پرورش شتر هستند که پرورش این حیوان برای 300 نفر اشتغال در پرورش شتر به صورت صنعتی ایجاد شده است و نزدیک به یک هزار و 600 نفر بهره‌بردار در این شغل مشغول به فعالیت هستند.

نیاز به واردات شتر به خراسان جنوبی نیست

مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی نیز اظهار داشت: پرورش شتر نسبت به گاو  و گوسفند بسیار کم هزینه تر است و ضریب مقاومت شتر نسبت به شرایط محیطی و بیماری‌ها بسیار بالاتر است و هر شتر نزدیک به 500 کیلوگرم و حداکثر یک تن گوشت قرمز تولید می‌کند و نگهداری پرورش شتر نسبت به گاو و گوسفند توجیه اقتصادی بالاتری دارد.

علیرضا رفیعی‌پور افزود: پرورش شتر در اقلیم ایران به ویژه در منطقه خراسان جنوبی به دلیل وجود بیابان‌ها و مناطق خشک و تغذیه گیاهان شور پسند موجود مفید است و خراسان جنوبی دومین قطب پرورش شتر در کشور است که خوشبختانه زیرساخت‌های پرورش پایدار و محکمی در استان در این حیطه داریم که نیاز به واردات شتر به خراسان جنوبی نداریم.

وی اظهار داشت: با وجود خشکسالی‌های چند وقت گذشته در خراسان جنوبی در حال حاضر با توجه به صنعت شتر داری در استان، روی آوردن به این صنعت بیش از گذشته احساس می‌شود.

مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی بیان کرد: در حال حاضر به دلیل بیماری مرس که در کشورهای همسایه دیده شده است به منظور جلوگیری و شیوع این بیماری اجازه خرید و فروش دام و شتر بین استان‌های کشور به ویژه خراسان جنوبی با سیستان و بلوچستان داده نمی‌شود.

رفیعی‌پور افزود: بیماری مرس بین انسان و دام مشترک است و پشت مرزهای کشورمان وجود دارد و بعد از برطرف شدن این بیماری جابجایی شتر در تمامی استان‌های کشور بلامانع است و هیچ محدودیتی ندارد و  ما به دنبال این هستیم که تمامی کشتارگاه‌های خراسان جنوبی در سه شیفت کاری فعالیت کنند تا ارزش افزوده گوشت و پوست شتر منافع بیشتری برای بهره بردار داشته باشد.

وی بیان کرد: در وهله نخست اولویت با خراسان جنوبی و گوشت شتر باید در خود استان به مصرف برسد و در صورت مازاد به دیگر استان‌ها صادر شود و ما به دنبال این هستیم تا بهترین و سالم ترین گوشت شتر را تحویل مردم دهیم و سودی مناسب نصیب بهره بردار شتر شود.

نبود کشتارگاه مخصوص شتر در شهرستان طبس

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان طبس نیز اظهار داشت: در حال حاضر تعداد 8 هزار و 925 نفر شتر توسط 381 دامدار پرورش دهنده در شهرستان طبس نگهداری می‌شود که نزدیک به 80 درصد از این جمعیت شتر در مراتع و20  درصد در داخل واحدهای پروار بندی پرورش می‌یابند.

بخشایی افزود: شهرستان طبس کشتارگاه مخصوص شت ندارد و در کشتارگاه‌های گوسفند و گاو ماهانه به طور میانگین 30 نفر شتر کشتار و در فروشگاه‌های داخلی شهرستان به صورت خرده فروشی توزیع می‌شود.

وی با اشاره به اینکه شترداران در این شهرستان درخواست‌های زیادی از مسئولان دارند، اظهار داشت: درخواست اعتبار کافی برای انتقال آب، تجهیز چاه‌های مالداری و احداث آب انبار آبشخور دام در مراتع، پرداخت تسهیلات سرمایه در گردش به شترداران برای خرید نهاده‌های دامی و کاهش اثرات خشکسالی، پرداخت اعتبار به منظور بیمه رایگان شترها با توجه به تلفات بر اثر خشکسالی و افت چاه‌های مالداری و حوادث جاده‌ای از جمله این خواسته‌ها است.

مدیر جهاد کشاورزی طبس تضمین خرید گوشت شترهای پروار بندی توسط شرکت پشتیبانی امور دام از طریق انعقاد قرار داد با شتر داران، پرداخت اعتبار به منظور تسطیح راه‌های دامداری به منظور حمل آذوقه و تامین آب شتران در مراتع، پیگیری و صدور پروانه چرای شتر در مراتع به شترداران برای حفظ و حراست از منابع ملی از طریق سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور از مهم ترین درخواست‌های شترداران طبسی است.

شهرستان نهبندان رتبه نخست پرورش شتر در خراسان جنوبی را دارد

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان نهبندان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند، اظهار داشت: شهرستان نهبندان قطب پرورش شتر خراسان جنوبی است  ودر حال حاضر با بیش از 10 هزار نفر شتر رتبه نخست را در بین سایر شهرستان‌های استان دارد.

محمد مالکی افزود: کویری بودن این شهرستان و پرورش اجدادی آن باعث شده شتر از دیر باز در این منطقه کویری به عنوان یک پارامتر مهم در تأمین و اشتغال مطرح باشد و از طرفی دیگر شهرستان نهبندان به عنوان نقطه چهار راه مواصلاتی به استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان است که از چند نظر دارای اهمیت است و استان‌هایی که با شهرستان نهبندان هم مرز هستند خود دارای جمعیت زیاد شتر هستند.

احداث مجتمع پرواربندی شتر با ظرفیت 5500 نفر شتر در نهبندان

وی بیان کرد: شهرستان نهبندان به عنوان گلوگاه ترد شتر مطرح است و این شهرستان دارای مجتمع و واحدهای صنعتی پرواربندی شتر به ظرفیت بیش از 5 هزار و 500 نفر شتر است که برای پروار بندی و رسیدن شتر به وزن کشتار مساعد است و با توجه به اینکه شتر نسبت به سایر دام‌ها بیماری کمتری دارد و گوشتش مرغوب و با کیفیت است برای جلوگیری از هرگونه آلودگی ثانویه و کنترل بیماری موازین بهداشتی رعایت می‌شود.

مدیر جهاد کشاورزی نهبندان گفت: در این شهرستان ایجاد و احداث کشتارگاه ضروری است تا از آلودگی دام بیشتر جلوگیری شود و زمینه برای اشتغال هم فراهم شود و جواز تأسیس احداث کشتارگاه در نهبندان با ظرفیت 15 هزار تن و اشتغال 50 نفر صادر و عملیات اجرایی آن آغاز شده است و شیر شتر به دلیل انسولین بالا و بسیاری از موارد خاص نقش دارویی داشته و در نهبندان سالانه یک هزار و 622 تن شیر و 2 هزار و 250 تن گوشت شتر تولید می‌شود.

مالکی با اشاره به مشکلات شترداران و پیشنهادات در این زمینه افزود: راه اندازی پست قرنطینه‌ای بازارچه مرزی دوکوهانه و تردد شتر مطابق ضوابط بهداشتی دام، اختصاص اعتبار برای راه اندازی کشتارگاه صنعتی در نهبندان، صدور مجوز حمل شتر از نهبندان به سایر نقاط کشور، اختصاص تسهیلات کم بهره برای توسعه حرفه پرورش شتر و تقویت بنیه مالی شترداران با توجه به پتانسیل بالای شهرستان، صدور مجوز تأسیس واحد صنعتی پرورش شتر شیری و افزایش اختصاص اعتبار عمرانی برای خدمات شترداری به شترداران شهرستان از مهم ترین مشکلات و پیشنهادات است.

شیرهایی به ارزش طلا در انتظار اعتبار هستند

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز اظهار داشت: شتر حیوانی است که در شرایط سخت به ویژه در خشکسالی و کمبود آب می‌تواند مدت‌ها بدون آب را تحمل کند.

سید جلال مدرسی افزود: نبود کشتارگاه از مهم ترین دغدغه‌های شترداران خراسان جنوبی است و در این راستا باید بخش خصوصی وارد عمل شود و برای بخش خصوصی احداث کشتارگاه مقرون به صرفه باشد و اگر سرمایه گذاری در این زمینه بیاید و اقدام کند، ما او را حمایت می‌کنیم.

وی با اشاره به تولید شیر شتر در خراسان جنوبی اظهار داشت:  تأثیرات شگفت انگیز و خواص درمانی شیر شتر بسیار زیاد است که در برخی از کشورها انواع کلینیک‌های تخصصی برای درمان انواع بیماری‌ها با شیر شتر تاسیس شده است و طبق گفته پزشکان شیر شتر برای درمان بیماری‌های کبد، کم خونی، سل و بسیاری از بیماری‌ها مفید است.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: اگر بتوانیم اعتبارات در زمینه شیر شتر بگیریم می‌توانیم ابتدا از نظر تحقیقاتی بیشتر کار کنیم تا شیر شتر به شکل برند برای خراسان جنوبی تعریف شود و به عنوان نخستین استان تولید کننده شیر شتر باشیم.

مدرسی افزود: شیر شتر به دلیل داشتن ترکیبات خاص دارای ضد سرطان است و تنها مشکل شیر شتر این است که زود ترش و یا اسیدی می‌شود که باید آن را تبدیل به دوغ کرد و شتر تا زمانی که در کنار فرزند خود قرار دارد تنها شیر خود را آزاد می‌کند و عمل استهلال شیر شتر کار بسیار سختی است.

وی بیان کرد: میزان تولید شیر در شترهای بومی کم است که چند وقت گذشته تعدادی از تولید کنندگان اقدام به تولید شیر شتر کرده و به استان خراسان رضوی صادر می‌کنند.

امید است با تدابیر مسئولان و مشارکت بهره برداران شتر بتوانیم از این حیوان پر مزیت به خوبی در خراسان جنوبی استفاده شود و رانندگان در جاده‌های خراسان جنوبی آگاه باشند شاید هر لحظه شتری در مسیر جلوی آنها قرار گیرد با سرعت خود  مرگ شتر را فراهم نسازند.

گزارش از اعظم انصاری

انتهای پیام/ ر